یکی از مهمترین منابع شناخت دین اسلام، شناخت پیامبر خاتم حضرت محمد صلی الله علیه و آله است. شناخت ایشان از آن جهت که بعثتشان مهمترین و عظیمترین تحولات تاریخی را ایجاد کرده است، بسیار با اهمیت است. طبق آموزههای وحیانی، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله¬، بهترین الگو و سرمشق، و رحمتی برای تمامی جهانیان، در همه ی دوران معرفی شده است. به همین منظور، شناخت شخصیت همه جانبه¬ی ایشان و لزوم الگوگیری و تبعیت از آن بزرگوار برای دستیابی به سعادت دنیا و آخرت الزامی¬ست، و بهترین شناخت از شخصیت والای ایشان، در پرتو آیات قرآن و سپس کلام اولیای دین به خصوص امیرالمومنین علی علیه¬السلام که اولین و ممتازترین شاگرد مکتب نبوی بوده است، حاصل می¬شود. از این روی، این پژوهش سعی دارد که با روش توصیفی-¬ تحلیلی و با استفاده از منابع دینی به خصوص با تکیه بر کلام امیرالمومنین علی ¬علیه ¬السلام در نهج¬¬البلاغه، به صورت کتاب¬خانه¬ای، به بررسی تجلیات نبوت خاصه¬ی پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله¬ بپردازد و تأثیرات این نبوت را در تکامل انسان و جامعه نشان دهد و اثبات کند که دین اسلام و نبوت پیامبر آن، با توجه به ¬¬¬ویژگی¬های منحصر به فرد این آیین، یعنی جامعیت، خاتمیت و جهان شمول بودن آن، تکامل بشریت را در همه¬ی جوانب به همراه دارد. در حوزه اوصاف فردی در نهج البلاغه برای پیامبر خاتم(ص) یک سلسله فضایل و مزایا ذکر شده است که برخی از آنان جزء فضایل عامه و خطوط کلی نبوت است که تمام انبیاء از آن-ها برخوردارند. برخی دیگر فضایل خاصه آن حضرت می باشد که با عنایت الهی به خاطر افضلیت بر دیگران واجد آن¬هاست و پیامبران دیگر از آن¬ها بی¬بهره¬اند.