نام پژوهشگر: محسن زمانی ثمرین
محسن زمانی ثمرین محمد علی گنجویان
کانسار آهن لجنه در 40 کیلومتری جنوب شرق شهر شاهرود و در شمالیترین بخش پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع شده است. کانسار مورد مطالعه از سنگهای آهکی پرمین و سنگهای آهکی مارنی کرتاسه تشکیل شده است. تعدادی توده نفوذی با طیف ترکیبی سینیت تا مونزودیوریت به درون واحدهای کربناته مذکور نفوذ کرده و سبب اسکارنزایی شدهاند. این توده ها در محل تماس با ماده معدنی به مجموعه کانیهای شاخص درون اسکارن یعنی گارنت، پیروکسن، اپیدوت و غیره تبدیل شده اند. مشاهدات صحرایی نشانگر یک منطقهبندی دگرسانی از درون توده نفوذی (دروناسکارن) به سنگهای میزبان (بروناسکارن) است. بروناسکارنها بر اساس مجموعه کانیایی به پنج گروه شامل فلوگوپیت اسکارن، اسکارن اسکاپولیتدار، اسکارن گارنتدار، اسکارن دارای کلسیت- منیتیت نواری و اسکارنهای رگهای گارنتدار تقسیمبندی میشوند. طی دگرسانی پروپلیتیک که بیشترین گسترش را در منطقه دارد، مجموعه کانیهای گرمابی و حرارت پایین مانند اپیدوت، کلریت و ... تشکیل شدهاند. کانهزایی صورت گرفته در منطقه شامل کانیهای اولیه منیتیت، هماتیت، پیریت، اسفالریت و کانیهای ثانویه مالاکیت، آزوریت، گوتیت و لیمونیت میباشد که بیشتر به صورت تودهای، نیمهتودهای، نواری و رگهای جایگزین شدهاند. مقایسه کانه و مجموعه کانیهای شاخص کانسار آهن لجنه با دیگر کانسارهای اسکارنی، این کانسار را در ردیف اسکارنهای کلسیمی- منیزیمی قرار میدهد. به منظور تحلیل شکستگیهای معدن سنگ آهن لجنه، ساختارهای موجود در محدوده موردنظر برداشت شد و سپس نمودارهای خطوط تراز و گل سرخی تهیه و بررسی شدند و مشخص گردید از نقطه نظر ساختاری، شکستگی های مهمی در منطقه تأثیر داشته انـد، مهمترین آنها گـسل قدس بـا رونـد میانگین n40?e می باشد. علاوه بر این، شکستگی های فرعی با روند تقریبی شرقی ـ غربی(n85?e) و شمال شرقی ـ جنوب غربی(n35?e) اهمیت زیادی به خصوص در کنتـرل کانه زایـی در منطقـه دارنـد.