نام پژوهشگر: محمدعلی شکری‌نیا

جایگاه طبیعت در تربیت انسان از دیدگاه قرآن کریم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی 1388
  محمدعلی شکری نیا   سعید بهشتی

قرآن کریم، در ایفای رسالت تربیتی خود، توجه ویژه ای به طبیعت داشته و همواره انسان ها را به مشاهده و تفکر در طبیعت دعوت نموده است. این امر، تبیین جایگاه طبیعت در تربیت انسان، از دیدگاه قرآن کریم را ضروری می نماید. پژوهش حاضر که از نوع بنیادی نظری و به روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است، در تبیین این موضوع، داده ها و اطلاعات لازم را با روش کتابخانه ای گرد آوری نموده و به شیوه استدلال عقلی و منطقی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است و از این طریق، بنیادها، اهداف و روشهای تربیتی ارتباط انسان با طبیعت را از آیات قرآن کریم استخراج و استنباط نموده است. واکاوی بنیادهای طبیعت شناختی قرآن کریم روشن می سازد که طبیعت نظامی هدف مند و مظهر صفات و اسماء خداوند است که تحت تربیت الهی، مسیر مشخصی را می پیماید. خداوند، طبیعت را ماده ی اولیه ی خلقت آدمی قرار داده و تمام پدیده های طبیعی را در جهت تعالی و تکامل انسان مسخر نموده است. قرآن کریم بر اساس این بنیادها و با هدف تربیت ساحت های وجودی انسان، اعم از تربیت جسمانی، تربیت عقلانی، تربیت اعتقادی، تربیت اخلاقی و تربیت اجتماعی، او را به مواجهه با طبیعت دعوت می نماید و روش های مختلفی از جمله تجربه حسی، گردشگری، کار و کسب و نیز مطالعه بُعد طولی طبیعت، که همان ارتباط طبیعت با عوالم برتر است، را برای تحقق این اهداف معرفی و توصیه می نماید. ارتباط انسان با طبیعت بر اساس بنیادها، اهداف و روشهای یادشده، در فرایند تربیت و تکامل او نقش و جایگاه ویژه ای خواهد داشت.