برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی ضروری برای بیش از نیمی از جمعیت جهان است. کرم ساقه خوار نواری برنج (chilo suppressalis (walker)) یکی از مهمترین آفات برنج است که موجب کاهش محصول جهانی برنج می شود. استفاده از ارقام مقاوم، یکی از رایج ترین روش های مدیریت آفت می باشد. در این تحقیق ابتدا مکانیزم مقاومت در 10 لاین برنج برای سه نوع مقاومت ] آنتی زنوز ، آنتی بیوز و تحمل[ در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. دستجات تخم پروانه کرم ساقه خوار روی برگ لاین های مورد بررسی، میانگین وزن لاروها، درصد بقای لاروها به ترتیب برای مقاومت آنتی زنوز و آنتی بیوز مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین 140 لاین در دو تاریخ کاشت در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم زراعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری کشت شدند. لاین ها بصورت تک نشاء با فاصله کاشت 25×25 سانتیمتر در هر کرت در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه نشاکاری شدند و آلوده سازی به صورت طبیعی انجام گرفته است. درصد سفید شدن خوشه برای تعیین تحمل به کرم ساقه خوار نواری مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که حداکثر دستجات تخم، درصد بقای لاروها، مرگ جوانه مرکزی و سفید شدن خوشه مربوط به (سنگ طارم×دیلمانی) و بیشترین میانگین وزن لارو مربوط به (× irri-2 نوک سیاه) می باشد. در این تحقیق حساسترین و متحمل ترین ژنوتیپ ها به ترتیب، (سنگ طارم× دیلمانی) و (فجر× نوک سیاه) بوده است. همچنین نتایج بدست آمده در مزرعه، نتایج گلخانه را تأیید می کند. نتایج بررسی همبستگی نشان داد که ارتفاع و کلرفیل در مکانیزم آنتی زنوز، قطر ساقه و تعداد پنجه در مکانیزم آنتی بیوز و همینطور قطر ساقه در مکانیزم تحمل موثر بوده است. تجزیه و تحلیل داده های حاصل از آزمایش مزرعه ای نشان داد که حساسترین لاینها از نظر آلودگی لاینهای132 و 122 و متحمل ترین آنها لاین های 44،29،22 و 100 بوده اند. لاین های 56، 79 ،128 و 132 بیشترین میزان سفید شدن خوشه حساس ترین و لاین های 23، 29، 55، 99، 97، 115، 117، 119و127 کمترین میزان سفید شدن خوشه را نشان دادند. نتایج بررسی همبستگی ویژگی های مورفولوژیکی (ارتفاع ساقه، قطر ساقه، تعداد پنجه، طول و عرض برگ) نشان داد که ارتفاع و تعداد پنجه در میزان درصد آلودگی و تعداد پنجه بر درصد سفید شدن خوشه ها موثر بوده است.