نام پژوهشگر: سودابه علیاحمدکروری
لیلا کریمی حشمت الله حیدری
تنوع ژنتیکی ترکیبی پایهای و اساسی از سازگاری و استواری اکوسیستم جنگل است. گونه سرخدار(taxus baccata l.) از معدود سوزنیبرگان بومی ایران است که به علت بهرهبرداریهای مفرط و همچنین کند رشد بودن، امروزه جزء گونههای در معرض خطر انقراض قرار گرفته و پایههای باقیمانده آن از ارزش ژنتیکی بالایی برخوردارند. این تحقیق با هدف بررسی تنوع ژنتیکی در بین توده های سرخدار جنگل زرین گل علی آباد کتول استان گلستان با استفاده از دو نشانگر پراکسیداز و استراز به کمک دو اندام شاخه و برگ و هم چنین معرفی بهترین اندام و نشانگر در تعیین تنوع در این رویشگاه انجام گرفت. جهت این بررسی نمونهبرداری هم زمان، از سرشاخههای دو ساله پایهها، از 100 پایه درخت از سه منطقه افراتخته، پونهآرام و دالآرام انجام گرفت، بلافاصله پس از نمونه برداری، از آنها عصاره تهیه شد، اندازهگیری فعالیت کمی پراکسیداز به روش اسپکتروفتومتری و مطالعه کیفی به روش page (پلی اکریل آمید ژل الکتروفورز) صورت گرفت. تجزیه تحلیل دادهها در نرم افزار excel و spss با استفاده از آزمون تی- استیودنت، تجزیه واریانس (anova) و هم چنین تجزیه خوشهای انجام شد. نتایج نشان داد که در بررسی جداگانه هر یک از نشانگرهای پراکسیداز و استراز، بیشترین تفکیک و گروهبندی به ترتیب به کمک اندام شاخه و اندام برگ صورت گرفت. هم چنین در بررسی تنوع درون و بین منطقهای به کمک هر دو نشانگر نتایج نشان داد که بررسی هم زمان دو اندام در هر یک از نشانگرها دارای توانایی بالاتری نسبت به بررسی جداگانه اندامها در مطالعه میزان تنوع در رویشگاه مورد مطالعه می باشد. در نهایت در مطالعه هم زمان دو نشانگر و دو اندام نتایج حاکی از وجود بالاترین میزان تنوع نسبت به بررسی جداگانه نشانگرها و اندام ها در جمعیت ها و منطقه های مورد مطالعه بود. بنابراین، در بررسی تنوع ژنتیکی گونه سرخدار در استان گلستان می توان از مطالعه هم زمان اندام ها و نشانگرها استفاده کرد.