توانایی اسپرم پستانداران جهت باروری، وابسته به فاکتورهای متعددی از جمله کیفیت تحرک، ظرفیت یابی و واکنش آکروزومی است. بسیاری از مشکلات ناباروری و کاهش میزان لقاح ناشی از کاهش پارامترهای حرکتی اسپرم است و امروزه از ترکیبات محرک فعالیت اسپرم از جمله پروژسترون و پنتوکسی فیلین جهت تقویت باروری در بعضی از روش های آزمایشگاهی استفاده می گردد و تحقیقات متنوعی در رابطه با ترکیبات محرک جدیدتر و چگونگی عمل آنها در حال انجام می باشد. یکی از پارامترهای مهم برای ارزیابی کیفیت منی و بررسی میزان توانایی باروری حیوان نر، تحرک اسپرم است، زیرا به منظور جابجایی اسپرم در طول مجرای تناسلی ماده و به ویژه نفوذ آن به داخل تخمک جهت لقاح و باروری، تحرک اسپرم یک فاکتور ضروری و اساسی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی اثر داروی پنتوکسی فیلین بر پارامترهای حرکتی اسپرم قوچ توسط سیستم casa می باشد. چهار غلظت (0/01mm، 0/1mm، 1mm، 10mm) مختلف از پنتوکسی فیلین در محیط hepes-tlp-pva تهیه شده و مقدار تقریبی 50 میلیون اسپرم در میلی لیتر به هر غلظت اضافه گردید. پس از 1 ساعت ماندن در انکوباتور، اسپرم های هر غلظت و اسپرم های لوله کنترل که بدون پنتوکسی فیلین است، توسط دستگاه casa ارزیابی شدند. با استفاده از نرم افزار آماریspss ، یافته های بدست آمده از گروههای کنترل و درمان با روش آنالیز واریانس یکطرفه (anova) مقایسه شدند. بطور کلی بر اساس نتایج بدست آمده از این مطالعه، برای 8 پارامتر از 10 پارامتر حرکتی اسپرم پس از یک ساعت انکوباسیون با 0/01mm پنتوکسی فیلین اثر مثبت و افزایشی روی حرکت اسپرم دیده شد و این اثر مثبت در 6 مورد از این پارامترها معنی دار بود، درحالیکه در غلظت 10mm در 8 مورد از پارامترهای حرکتی اسپرم اثر منفی و کاهشی دیده شد که در 6 مورد این کاهش معنی دار بود. حرکت پیشرونده سریع (rapid progressive motility) در غلظت 0/01mm افزایش معنی داری داشت، همین پارامتر در غلظت 0/1mm تغییر معنی داری نیافت اما در غلظتهای 1mm و 10mm دچار کاهش معنی داری شد. هیچکدام از غلظتها همه شرایط حرکت بیش فعالی (vcl ≥70µm/s ,alh ≥ 5µm/s ، lin ≤ 65%) را نداشتند، بنابراین افزودن غلظتهای متفاوت پنتوکسی فیلین (0/01mm، 0/1mm،1mm ، 10mm) بر اساس نتایج این مطالعه بر حرکت بیش فعالی اسپرم قوچ تأثیر ندارد.

سیستم دوپامینرژیکی مزولیمبیک که از ناحیه تگمنتوم شکمی (vta) به هسته اکومبنس (nac) انشعاب می دهد برای آغاز تقویت اوپیوئیدها و اثرات مرتبط با پاداش داروها لازم و ضروری است. در مطالعه حاضر که در دو بخش رفتاری و الکتروفیزیولوژی صورت گرفت، به ترتیب اثرات غیرفعال سازی برگشت پذیر vta بر اکتساب ( acquisition) و بیان ( expression) ترجیح مکان شرطی القاء شده (cpp) توسط مورفین و همچنین اثرات غیرفعال سازی برگشت پذیر vta بر فعالیت الکتریکی نورون های قشر هسته اکومبنس در موشهای سفید بزرگ آزمایشگاهی انجام گردید. در این آزمایش ها مجموعاً 210 موش نر سفید بزرگ آزمایشگاهی نژاد ویستار مورد استفاده قرار گرفت. در بخش رفتاری مطالعه، میکرواینجکشن یکطرفه و دوطرفه لیدوکائین 2% جهت غیرفعال سازی برگشت پذیر vta در طی اکتساب و بیان cpp القاء شده توسط مورفین صورت گرفت. نمره شرطی شدن و مسافت طی شده توسط حیوانات بوسیله نرم افزار اتوویژن ثبت گردید. در بخش الکتروفیزیولوژی مطالعه فوق، میزان و الگوی فعالیت نورونی بخش قشری nac، پیش و پس از تزریق لیدوکائین یا سالین به داخل vta و تزریق زیر جلدی مورفین یا سالین برای مدت 90 دقیقه با استفاده از روش ثبت تک واحدی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بخش رفتاری نشان داد که تزریق دوطرفه و نه یکطرفه لیدوکائین به داخل vta به طور معنی داری اکتساب (0/01>p) و بیان (0/05>p) ترجیح مکان شرطی القاء شده توسط مورفین را در مقایسه با گروه های میکرواینجکشن سالین متناظر با آن کاهش می دهد. علاوه بر این میکرواینجکشن لیدوکائین به داخل vta هیچ اثری بر روی فعالیت حرکتی حیوانات در این آزمایش ها نداشت. در بخش الکتروفیزیولوژی، غیرفعال سازی برگشت پذیر vta به صورت یک طرفه موجب تغییر الگوی پاسخدهی نورون های قشر هسته اکومبنس همان سمت به تزریق زیر جلدی مورفین گردید. نتایج حاصل از مطالعه حاضر موید این نظریه است که ناحیه تگمنتوم شکمی نقش مهمی را در اکتساب ترجیح مکان شرطی القاء شده توسط مورفین ایفا کند. علاوه بر این، به نظر می رسد که هیچ نوع عدم تقارن عملکردی در ناحیه تگمنتوم شکمی برای اکتساب و بیان ترجیح مکان شرطی القاء شده توسط مورفین در موش ها وجود ندارد.