هدف از این مطالعه ، تعیین سطوح مناسب پروتئین و انرژی و نسبت مطلوب کربوهیدرات به چربی در جیره غذایی ماهی گطان barbus xanthopterus در مرحله انگشت قدی طی دو مرحله آزمایش بود. در مرحله اول آزمایش، 8 هفته غذادهی با 9 جیره نیمه خالص حاوی سه سطح پروتئین خام (25، 30 و 35% ) و سه سطح انرژی قابل هضم (5/2، 3 و 5/3 کیلوکالری در هرگرم ) ، در یک سیستم آب در گردش با دمای آب 26.2درجه سانتیگراد ، صورت گرفت تا سطوح مناسب پروتئین و انرژی در این ماهی بررسی شود . سه تکرار برای هر تیمار درنظر گرفته شد که در هرتکرار تعداد 15 ماهی ( 12/12گرم) در مخازن فایبر گلاس مدور ( 300 لیتری) ذخیره سازی و روزانه 5-1 % وزن بدن که به صورت دوهفتگی محاسبه می شد ، در سه نوبت در روز غذادهی شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد کارایی رشد و بازده غذایی و استفاده از مغذی ها به طور معنی داری تحت تاثیر سطوح پروتئین و انرژی قابل هضم می باشد. جیره شماره 8 حاوی پروتئین 35 % و انرژی 3 کیلو کالری در هر گرم ، مناسب ترین جیره بود و بهترین میزان کارایی رشد، بازده غذایی و پروتئین و استفاده از مغذی ها و ضریب چاقی را در بین جیره های آزمایش شده نشان داد. بین سطوح مختلف پروتئین از نظر بازده پروتئین (per)و میزان استفاده از پروتئین خالص (anpu)، اختلاف غیر معنی داری مشاهده شد. بیشترین میزان نشست چربی و کمترین میزان رطوبت در ترکیبات بدن در جیره های حاوی بیشترین میزان انرژی 5/3کیلوکالری در هرگرم مشاهده شد. از طرف دیگر ، مشاهده شد که سطوح مختلف پروتئین و انرژی در جیره های مورد استفاده در این آزمایش تاثیر معنی داری را بر روی میزان پروتئین و خاکستر این ماهی بین تیمارهای مختلف ، نشان نداد. شاخص کبدی و شاخص احشا با افزایش میزان انرژی به طور معنی داری افزایش یافتند ، با این حال اثرمتقابل سطوح پروتئین و انرژی ، اثر معنی داری بر روی این شاخص ها نداشت.بهترین اثر صرفه جویی پروتئین توسط انرژی قابل هضم در سطح انرژی 3 کیلوکالری در هرگرم مشاهده شد. مقایسه بین سطوح مختلف پروتئین و انرژی و اثر متقابل آنها بر روی رشد، کاربرد غذا و ترکیبات بدن ماهی گطان نشان داد که 35% پروتئین ، 3کیلوکالری در هرگرم انرژی قابل هضم می تواند سطوح مناسب در جیره برای این گونه در مرحله انگشت قدی باشد.در مرحله دوم آزمایش 8 هفته غذادهی دریک سیستم مهیا شده مشابه با سیستم پرورشی مرحله اول آزمایش با استفاده از ماهیان انگشت قد با اندازه 29/0±7/10 گرم صورت گرفت تا نسبت مطلوب کربوهیدرات به چربی تعیین شود . پنج جیره نیمه خالص با پروتئین یکسان ( 35% پروتئین خام ) و انرژی قابل هضم یکسان 3کیلوکالری در هرگرم با نسبتهای مختلف کربوهیدرات به چربی (گرم بر گرم 8/8 ، 8/6 ، 8/4، 8/2 و8/0 ، آزمایش شدند. جیره ها، حاوی نسبت پروتئین به انرژی قابل هضم ، حدود 117 میلی گرم در هر کیلو کالری ، با سه تکرار برای هر تیمار ،که هرتیمار شامل 15 ماهی بود ( درون مخازن 300 لیتری ) غذادهی شدند . در این مرحله نیز ماهی ها روزانه 5-1% وزن بدن که به صورت دوهفتگی محاسبه می شد ، در سه نوبت ، در طول دوره آزمایش غذادهی شدند. جیره 5 حاوی 43/14% کربوهیدرات و 52/17% چربی با نسبت کربوهیدرات به چربی 82/0 گرم بر گرم کمترین کارایی رشد و بازده غذایی و پروتئین را داشت . افزایش میزان کربوهیدرات در جیره تا 2/42% به همراه کاهش در میزان چربی تا 64/8% متناسب با نسبت کربوهیدرات به چربی 8/4 در جیره 3 به طور معنی داری کارایی رشد و بازده غذایی و پروتئین و استفاده از مغذی ها و ضزیب چاقی را بهبود بخشید . اما، افزایش بیشتر میزان کربوهیدرات تا حدود 74/52% وکاهش در میزان چربی لاشه تا 97/5 % در جیره های 2 و به ترتیب با نسبت کربوهیدرات به چربی 8/6 و8/8 گرم بر گرم ، به طور معنی داری سبب کاهش این شاخص ها شد. میزان anpu و نگهداری انرژی (er) در ماهی های تغذیه شده با جیره 3 به طور معنی داری نسبت به دیگر جیره ها بالاتر بود . بیشترین میزان نشست چربی در ترکیبات بدن با کاهش نسبت کربوهیدرات به چربی، که با افزایش سطوح چربی همراه بود ، مشاهده شد. میزان پروتئین و خاکستر در ترکیبات بدن برای ماهی های تغذیه شده با جیره های حاوی سطوح مختلف کربوهیدرات به چربی در تیمارهای مختلف باهم اختلاف معنی داری نشان نداد. بیشترین میزان شاخص کبدی و شاخص احشا در جیره 5 حاوی بیشترین میزان چربی (52/17%) مشاهده شد. نتایج حاصل نشان داد که نسبت مطلوب کربوهیدرات به چربی در جیره ، برای بیشترین کارایی رشد در ماهی گطان در مرحله انگشت قدی 8/4 گرم بر گرم بود.