شناخت حقایق اشیاء مهم ترین کاری است که به عهده ی فیلسوف می باشد و این کار زمانی میسر می شود که ذاتی و عرضی شناخته شوند. اساساً ذاتی و عرضی مسئله بسیار مهمی است که در فلسفه و منطق بسیار به کار رفته است. اهداف مطرح شده در این رساله چند مطلب است: 1- مباحث مطرح شده در مورد ذاتی را از یکدیگر تمییز داده و در یک جا گردآوری کند به این معنا که ذاتی ایساغوجی و ذاتی برهان چیست و یا این که عرض ذاتی از اعراض لازم و مفارق و ... چگونه تمییز داده می شود. 2- سپس کاربردهای ذاتی در دو بخش تعریفات و تصدیقات مورد بررسی قرار می گیرد و بعد ارتباط ذاتیات در تعریفات و تصدیقات در مشارکت حد و برهان مطرح می شود. 3- و در نهایت نتایج به دست آمده در بخش منطق و فلسفه، در بخش کلام تطبیق داده می شود و این بخش به عنوان ثمره و کاربردی بر مباحث پیشین قرار گیرد. بنابراین در یک سیر کلی می توان گفت که ابتدا به بررسی معانی عام ذاتی پرداخته شده و سپس به معانی خاص آن یعنی ذاتی ایساغوجی و ذاتی باب برهان پرداخته شده و بعد کاربردهای آن ها مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه این مباحث در بخش کلام، در ذاتی و عرضی دین تطبیق داده شده است.