نام پژوهشگر: رسول مزرئی
رضا جلیلی محمد محسن مروجی طبسی
اگر ابن عربی به پدر عرفان اسلامی مشهور است، ابن تیمیه نیز به نقد و مجادله بی امان با وی و صوفیان خانقاهی و طریقتی معروف است. حیات علمی و اجتماعی و سیاسی او سرشار از تقابل ها و تضادها در برابر مخالفان است . وی در ابراز عقاید خود که بعضی از آنها بسیار جسورانه بوده ، از هیچ کس باکی نداشته است . ابن تیمیه برای مبارزه با تصوف متفلسف ـ به تعبیر وی ـ و صوفیان طریقتی بارها به مناظره و دادگاه و زندان رفته است. او از صوفیه نخستین، یا همان صوفیه اهل حدیث، به اجلال یاد می کند اما ابن عربی و پیروان او را بخاطر نظریه وحدت وجود تکفیر می نماید. در نظر وی، نظریه وحدت وجود همان حلول و اتحاد است، اعتقادی به ولایت عرفانی و ختم ولایت ندارد. فنا و کرامات برخی از صوفیان را از احوال شیطانی می داند و رد می کند.
هاجر ربیعی ایرانی سیدابوالحسن نواب
طریقت خلوتیه در حدود قرن 8 ه.ق توسط محمدبن نور الخلوتی و سراج الدین خلوتی در آذربایجان تأسیس شد و بعدها توسط محمد دمیرتاش، شاهین خلوتی و ابراهیم گلشنی وارد مصر گردید. خلوتیه برای بار دوم توسط مصطفی البکری وارد مصر گردیده و در آنجا منتشر شد و انشعابات زیادی یافت به طوری که امروزه بیش از بیست انشعاب آن فقط در مصر وجود دارد. از فعال ترین شاخه های خلوتیه می توان شاخه شبراویه، قصبیه، صاویه، غنیمیه و .. را نام برد.