دو موضوع نظری/کاربردی در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است: آزمون فرضیه در محیط فازی و شاخص های کارایی فرایند در محیط فازی. در بخش اول رساله، پس از مرور تاریخچه ی آزمون فرضیه در محیط فازی، به ارائه ی دو روش مختلف برای آزمون فرضیه های فازی بر اساس داده های دقیق پرداخته شده است. در روش اول، رویکرد کم-بیشینه در چارچوب مسائل نظریه تصمیم مورد بررسی قرار می گیرد، و در دومین روش، رویکردی جدید مبتنی بر ‎p-مقدارِ غیرفازی برای مسا?له ی آزمون فرضیه های فازی ارائه می شود. طراحی هر دو روش به گونه ای است که اولاً مبتنی بر احتمال پیشامدهای فازی بوده، و ثانیاً، اگر فرضیه ها دقیق درنظر گرفته شوند‏‏، آن گاه آزمون های معرفی شده برای فرضیه های فازی معادل آزمون فرضیه های دقیق می شوند. ‎ به منظور توجه بیشتر به جنبه های کاربردیِ روش های ارائه شده در بخش اول، پس از مرور تاریخچه ی شاخص های کاراییِ فرایند در محیط فازی، نسل جدیدی از این شاخص ها مبتنی بر کیفیت فازی و داده های فازی در بخش دوم رساله معرفی شده است. سپس، مبتنی بر روش های مطرح شده در بخش اول، چهار رویکرد کم-بیشینه، بیز، نیمن-پیرسون و p-‎مقدار برای آزمون شاخص های کارایی فرایند، به همراه چندین مثال کاربردی، مطرح و پیشنهاد شده است.