مقدمه و هدف: آملوبلاستوما مهمترین و شایعترین تومور در دسته تومور های اپیتلیالی ادنتوژنیک می باشد. با وجود شیوع کم این تومور در بین کلیه ضایعات دهانی، تشخیص و شناخت صحیح در این زمینه ضروری بنظر می رسد چون شماری از این آسیب ها موضعا مهاجم بوده و تمایل به عود و بدخیمی دارند. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی چهل ساله انواع آملوبلاستوما در مراجعین به دانشکده دندانپزشکی مشهد و طبقه بندی آن بود. روش کار: این بررسی توصیفی- مقطعی بر روی انواع ثبت شده آملوبلاستوما در فاصله ی سالهای 1350 تا 1389 انجام گرفت. اطلاعات مربوط به سن ، جنس بیمار ، محل درگیری ، انواع هیستوپاتولوژیک و شاخصهای تطابق یافته های بالینی و هیستوپاتولوژی از گزارشهای آسیب شناسی استخراج شد و داده ها با استفاده از نرم افزار spss آنالیز شد. یافته ها: شیوع کلی تومورهای ادنتوژنیک 08/2% و در بین آنها آملوبلاستوما با 88 مورد (5/41%) شایعترین تومور ادنتوژنیک می باشد. از نظر توزیع جنسی، حدود 60 % موارد در جنس مذکر بوده و میانگین سنی افرادی که مورد مطالعه قرار گرفتند برابر 74/15±02/33 سال (میانگین 02/33 و انحراف معیار 74/15 سال) می باشد. از نظر مکان تومور، 82 مورد از کل آملوبلاستوماها (2/93%) در مندیبل، 3 مورد در ماگزیلا (4/3%) و 3 مورد نیز در بافت نرم (4/3%) قرار داشتند. از نظر رفتار بیولوژیک تومور، 85 مورد از تومورها (6/96%) خوش خیم و 3 مورد (4/3%) از تومور ها بدخیم بودند. از میان تومور های خوش خیم، 62 مورد (9/72%) از نوع conventional، 20 مورد (5/23%) از نوع unicyctic و 3 مورد (6/3%) از نوع peripheral بوده است. شایعترین فرم هیستوپاتولوژیک نیز نوع پلکسی فرم می باشد. نتیجه گیری: بر اساس یافته های مطالعه حاضر ، آملوبلاستوما شایعترین تومور ادنتوژنیک بوده که در جنس مذکر ، فک پایین و دهه سنی سوم شیوع بیشتری داشته و میل بدخیمی اندکی دارد. یافته ها با اکثر مطالعات جهانی هم سو بوده و فقط بنظر نوع هیستوپاتولوژیک پلکسی فرم شایعتر می باشد.

سرطان سلول سنگفرشی، شایعترین بدخیمی حفره دهان می باشد. عوامل اتیولوژیک مختلفی در ایجاد این بیخیمی دخیل هستند. اخیرا"نقش ویروس های انکوژنیک خصوصا ویروس پاپیلومای انسانی (hpv) در ایجاد این کانسر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. پروگنوز بیماران بستگی به مرحله کلینیکی (stage)تومور دارد که یک پارامتر کمی می باشد. grading ، یک ارزیابی هیستوپاتولوژیک از درجه شباهت تومور به بافتهای مادری (اپی تلیوم سنگفرشی) می باشد.ارتباط میان ویروس پاپیلومای انسانی (hpv) و پروگنوزدر کانسر های حفره دهان هنوز کاملا"روشن نشده است. در این مطالعه هدف بررسی پروگنوز بیماران مبتلابه کارسینوم سلول سنگفرشی حفره دهان در دو گروه hpvمثبت و hpv منفی می باشد. مواد وروش ها: در این مطالعه گذشته نگر،114 بلوک پارافینی مربوط به نمونه‏های کارسینوم سلول سنگفرشی حفره دهان که در بخش آسیب شناسی دانشکده دندانپزشکی و بیمارستان امید مشهد آرشیوشده بودند، انتخاب گردید. ویژگی های بالینی شامل سن، جنس ،محل، stageوگرید ضایعه،استراتژی درمانی وآخرین وضعیت بیمار با استفاده از اطلاعات موجود در پرونده مشخص گردید. پس از جمع آوری نمونه ها ابتدا با یک روش استاندارد پارافین زدایی انجام شده و سپس با استفاده از کیت استخراج، dna از نمونه ها استخراج گردید وبا استفاده از روش polymerase chain reaction (pcr) که روش بسیارحساس و دقیقی می باشد بروز این ویروس در scc های دهانی بررسی شد. برای تعیین بار ویروس در نمونه های hpvمثبت از روش real- time pcr استفاده گردید. یافته ها: از 114 بیمار مورد بررسی 15 بیمار (13.16%) مبتلا به hpv بودند که سایپ تایپهایhpv یافت شده در این مطالعهhpv 6و11 می باشد . در مطالعه فعلی شایع ترین ناحیه درگیری ، زبان می باشد ومتوسط سن افراد 58.61 سال بود .از لحاظ آماری میانگین درگیری لنف نود وفوت بیماران در گروه hpv مثبت بیشتر از گروه hpvمنفی می باشد ،همچنین میانگین مدت بقا تا عود(dfs) و میانگین کل مدت بقا(os) در بیماران hpvمنفی بیشتر از بیماران hpvمثبت مشاهده شد. در مطالعه حاضر هیچ تفاوتی بین سن، جنس، محل وسایز تومور، گرید، stage تومورو میزان عود بین دو گروه hpv مثبت و hpv منفی مشاهده نشد. نتیجه گیری : با توجه به شیوع کم hpv در نمونه های مورد مطالعه، همچنان به یقین نمی توان نقش کارسینوژنیک این ویروس را منتفی دانست ونیاز به مطالعات با حجم بیشتر و روشهای نوین تر احساس می گردد. بروز بالای مرگ ومیر در بیماران hpv مثبت نشان دهنده پروگنوز ضعیفتر آنها نسبت به بیماران hpv منفی می باشد.