نام پژوهشگر: lمهدی توسلی
lمهدی توسلی سیامک بهرامی
با توجه به شکل گیری پژاک در مناطق کردنشین و ایجاد ناامنی ناشی از فعالیت های این گروه در بعد از دهه 2000، شناخت بیشتر در باب این جریان تروریستی، ساختار آن، ایدئولوژی و چگونگی عضوگیری آن و نیز بررسی دلایل ظهور چنین جریانی دارای اهمیت بود. از این رو تحقیق حاضر با طرح این سئوال که علل و عوامل بیرونی و درونی ظهور این جریان چه بوده اند؟ متأثر از نظری? مطالعات امنیتی جهان سوم و موازنه فراگیر این فرضیه را مطرح نموده است که عوامل درونی چون ضعف مشروعیت ساختار سیاسی به صورت نسبی (در این راستا عامل اقتصادی و تعریف از امنیت به عنوان عوامل تسهیل کننده و فراهم نمودن زمینه های مشارکت به عنوان عوامل کنترل کننده شکل گیری پژاک در نظرگرفته شده اند) عدم یکپارچگی نظام سیاسی(واگرایی سیاسی کردها به عنوان عامل تسهیل کننده و هم گرایی فرهنگی آن ها به عنوان عامل کنترل کننده پژاک) و توان سیاسی(نگاه امنیتی سخت ج.ا.ا به عنوان عامل کنترل کننده و بی توجهی به تعریف امنیت از یک نگاه بومی به عنوان عامل تسهیل کننده شکل گیری پژاک) و عوامل خارجی چون محیط امنیتی و استفاده از موازنه فراگیر سبب شکل گیری پژاک گشته اند. در نهایت از یافته های مهم تحقیق آن بود که عامل خارجی هر چند عامل اولیه شکل گیری این جریان بوده است اما این عامل بدون وجود زمینه های داخلی نمی توانسته به این شکل عمل نماید. در این میان نگاه به امنیت و تعریف مرکزگرا و مرکز محور از امنیت به عنوان فصل مشترک عوامل داخلی و به عنوان مهم ترین عامل بر شکل گیری پژاک در نظر گرفته شده است که بدون تغییر آن هیچ یک از متغیرهای تسهیل کننده از بین نخواهند رفت و عامل خارجی هر زمان اراده کند می تواند از این متغیرها بهره گیری نماید. توجه به امنیت و تعریف آن از یک نگاه بومی می تواند یکی از دریچه هایی باشد که مانع شکل گیری پژاک و گروه هایی مانند آن شود.