نام پژوهشگر: حسن بیگ محمدی

تجدید در توصیف طبیعت در اشعار ابن خفاجه اندلسی
thesis دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه - دانشکده علوم انسانی 1393
  حسن بیگ محمدی   حمیدرضا عبدالمحمدی

فن وصف به عنوان فنی مهم و موثر در زدودن غبار ابهام از دنیای پر رمز و راز شعر، از دیرباز در تصویر پردازی های شاعران خودنمایی کرد، این فن بعدها چنان موثر و با ارزش گردید که به عنوان پایه شعر، آراسته گر و تزیین کننده صورت-های شعری و ترسیم گر تصویرهای شگفتی از طبیعت گردید. در میان شاعران تصویرپرداز، ابن خفاجه وصف را به عنوان ابزاری برای تصویرپردازی صورت های نقلی و وجدانی خود برگزید و به شاعری درون گرا و برون گرا شهرت یافت؛ بهره وی از این فن چنان است، که وصف طبیعت و عناصر آن بر همه اغراض شعریش سایه گسترانده است و چنان طبیعت در نظرش با ارزش گشت که بدان سوگند یاد کرد و به باغبان وعاشق طبیعت ملقب گردید. او طبیعت را جایگاه غم ها و شادی ها و تأملات خود برگزید، و به مانند شاعران طبیعت گرای معاصر مشکلات زندگی خود را در ناموس طبیعت یافت. ابن خفاجه در تاریخ به شاعر وصف پرداز مشهور است، چرا که حجم بیشتر دیوانش را وصف طبیعت تشکیل می دهد. توصیفات وی، از زنده ترین توصیفات در ادب اندلس وحتی سرزمین های اسلامی به شمار رفته چرا که برهمه عناصر طبیعتی که در دیوانش به کار برده، جامه ی حرکت و حیات پوشانده است که نمایانگر قوه سرشار خیال پردازی اوست. او در توصیفاتش، شیوه های نوین و منحصر به فردی را به کار گرفته که از جمله آنها: آغاز قصاید با وصف طبیعت، پندگیری و عبرت از پدیده های آن، جان بخشیدن به عناصر طبیعت و نوآوری در توصیف عناطر طبیعت و اقتباس از مضامین اسلامی، شعر وی را زیبا و دل-انگیز ساخته است. و سرانجام شاعر در سال 533 در سن 82 سالگی دارفانی را وداع گفت، اما وی همچنان مانند ستاره ای بر آسمان ادب عربی می درخشد ونامش در میان عاشقان و شیفتگان طبیعت جاودانه شده است.