نام پژوهشگر: سهیلا بزاز بنابی
عبدالله شیرعلی عباس هنربخش رئوف
عملیات کوئنچ و پارتیشن بندی (q&p)، یک فرایند جدید برای تولید فولادهای استحکام بالای پیشرفته است. این فرایند شامل آستنیته کردن، کوئنچ تا زیر دمای شروع مارتنزیت (ms) و نگهداری همدما در دمای کوئنچ اولیه یا بالای آن است. اگر واکنش های رقابتی، مخصوصاً رسوب کاربید، توسط آلیاژسازی مناسب متوقف شود، کربن از فاز مارتنزیت فوق اشباع به فاز آستنیت تبدیل نشده پارتیشن بندی می شود، درنتیجه پایداری آستنیت باقیمانده با کوئنچ بعدی تا دمای اتاق افزایش می یابد. فرایند q&p منجر به ریزساختار مارتنزیت بسیار ریز با آستنیت باقیمانده بین صفحات مارتنزیت می شود و بنابراین ترکیب بهتر استحکام و داکتیلیته را فراهم می کند. در این تحقیق، یک فولاد کربن متوسط کم آلیاژ دارای عناصر آلیاژی مثل سیلیسیوم، منگنز، نیکل و کروم (فولاد 1.5142) در معرض فرایند q&p با سیکل های حرارتی متفاوت قرار گرفت. هدف این عملیات ها، ارزیابی تأثیر پارامترهای فرایند (دمای کوئنچ، زمان کوئنچ، دمای پارتیشن بندی و زمان پارتیشن بندی) روی ریزساختار و درنتیجه خواص مکانیکی بود. ریزساختار توسط میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی روبشی (sem) بررسی شد؛ کسر حجمی آستنیت باقیمانده، در دمای اتاق، توسط پراش اشعه x اندازه گیری شد؛ و اندازه گیری های سختی راکول انجام شد. برخی خواص مکانیکی توسط تست های کشش اندازه گیری شد.