حوادث و بلایای طبیعی به مجموعه حوادثی گفته می شوند که منشأ انسانی ندارند و معمولاً غیر قابل پیش بینی اند. این حوادث ‏شامل زلزله، سیل، طوفان، رعد و برق، خشکسالی، قحط و بیماری های واگیردار هستند.‏ در سده اول تا هفتم هجری حوادث طبیعی نسبتاً زیادی در ایالت جبال روی داده است. وقوع این قبیل حوادث که گاهی ‏اوقات مانند زلزله و سیل ناگهانی بود و گاهی اوقات مانند خشکسالی و قحط سیر تدریجی داشت با به جا گذاشتن آثار منفی ‏چون مرگ و میر زیاد، کاهش جمعیت، افزایش قیمت ها و دزدی و غارت، همیشه تهدیدی برای زندگی مردم محسوب می شدند.‏ اقداماتی که از سلاطین، امرا و بزرگان برای پیشگیری از وقوع حوادث طبیعی این دوره یا کاستن از مشکلات پس از وقوع ‏آنها گزارش شده، از قبیل حفر قنات و ساخت سد فرستادن آذوقه و بازسازی خرابی ها است که علی¬رغم این اقدامات انجام ‏شده، می توان گفت در این زمینه عملکرد ضعیفی داشتند. ‏ از عواملی که در این عملکرد ضعیف موثر بوده است؛ منفعت طلبی، خوشگذرانی، بی توجهی به امور مردم، مستبد بودن و بی ‏خبری از ماهیت چنین پدیده هایی را می توان برشمرد.‏ ‎