باکتری bacillus thuringiensis یک باکتری گرم مثبت، خاکزی و اسپورزا است که مشخصه ی آن تولید اجسام کریستالی می باشد که بر علیه لارو راسته های مختلفی از حشرات سمیت دارد و این ویژگی باعث شده است که از آن جهت در مبارزه بیولوژیکی با آفات استفاده شود. در این پژوهش از مناطق استان های اصفهان، تهران و مازندران تعدادی نمونه ی خاک جمع آوری شد و با استفاده از روش انتخابی استات سدیم جدایه های بومی باکتری b. thuringiensis از آن استخراج شده و با استفاده از رنگ آمیزی گرم و مشاهده ی کریستال پروتئینی، شناسایی شد. در نهایت 19 جدایه که دارای شکل کلونی و کریستال مختلف بودند جداسازی شدند. سپس با استفاده از روش های بیوشیمیایی، بیوتیپ آنها مشخص گردید. برای این جدایه های بومی و 41 جدایه بومی که از شهرک نهال و بذر و همچنین موسسه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران گرفته شده بود، واکنش زیست سنجی بر علیه مگس سرکه (راسته دوبالان) انجام شد. همچنین برای جدایه های بومی واکنش pcr برای تشخیص ژن های cry4a، cry4b، cry10، cry11، cyt1 و cyt2 گذاشته شد. بر اساس واکنش های بیوشیمیایی بیشترین بیوتیپ ها مربوط به تیپ 9 با فراوانی 63/1% و بیوتیپ 1 (thuringiensis) با فراوانی 21% بودند. در رابطه با زیست سنجی اکثریت (66/7درصد) جدایه ها در غلظت استفاده شده باکتری هیچ اثر سمی روی لاروها نشان ندادند. 23/3 %، سمیت ده درصد داشتند و 10% سمیت بیست درصد و یا بالاتر را نشان دادند. در بررسی ژنتیکی جدایه های بومی ژن های cry4a، cry4b، cry10، cry11، cyt1 و cyt2 به ترتیب دارای فراوانی 24، 44، 16، 28، 8 و 16 درصدی بودند. در بین جدایه های ارزیابی شده، جدایه ی 402 حاوی هر شش ژن مورد آزمون تشخیص داده شد، دارای بیشترین اثر کشندگی نیز در آن دیده شد و لذا این جدایه می تواند از میان جدایه های دیگر جهت ارزیابی های بعدی مانند کارایی در برابر سایر آفات راسته دوبالان، همچنین کارایی جهت تجاری شدن پیگیری شود.