در این تحقیق به یکی از مهمترین فرایندهایی که در کارخانجات نساجی انجام می شود؛ رنگرزی الیاف پلی استر با رنگ دیسپرس پرداخته شده است. با توجه به افزایش روز افزون نیاز به الیاف مصنوعی و با توجه به اصلاحات بی شماری که به منظور بهبود شرایط رنگرزی، جذب وهمچنین بهبود کیفیت کالا وصرفه جویی در مواد اولیه ،می توان انجام داد لازم است مطالعات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد. نحوه رفتار الیاف پلی استر در تثبیت های مختلف متفاوت است. بررسی این تفاوتها می تواند در بهبود روشهای رنگرزی این الیاف استفاده شود. برای بررسی بیشتر تحقیقی با عنوان مطالعه شیمی فیزیک جذب رنگ دیسپرس روی پلی استر، نانو الیاف پلی استر و از همه مهمتر پلی استر های تثبیت شده به روشهای مختلف مطرح گردید. برای این منظور ابتدا الیاف پلی استر با هوای خشک در دماهای 160، 180، 200 و 220 درجه سانتی گراد و بخار اشباع در دمای 100 و 120 درجه سانتی گراد و با آب داغ در دماهای 100 و 130 درجه سانتی گراد تثبیت می شوند سپس الیاف پلی استر تثبیت شده و تثبیت نشده با استفاده از رنگهای دیسپرس رنگرزی می شوند و پس از رنگرزی با محاسبه ی پارامترهای شیمی فیزیکی (افینیته، آنتالپی، آنتروپی و ضریب نفوذ) به بررسی خواص رنگرزی آنها پرداخته می شود. با توجه به حرکت فناوری به سمت تکنولوژی نانو، شیمی فیزیک جذب رنگ دیسپرس برروی نانو الیاف پلی استر نیز مورد بررسی قرار گرفت. برای رنگرزی الیاف پلی استر تثبیت شده، بدون تثبیت و نانو الیاف پلی استر از دو رنگc.i.disperse yellow 23 و c.i.disperse blue 183 با ساختار و وزن مولکولی متفاوت استفاده شده است. رنگرزی به دو روش کریر و ht انجام می شود. رنگرزی به روش کریر در دماهای 90 و100 درجه سانتی گراد و روش ht در دماهای 120 و130 درجه سانتی گراد انجام می گیرد سپس با استفاده از ترسیم ایزوترم جذب و محاسبه ی شیب ایزوترم مقدار افینیته، آنتالپی، آنتروپی محاسبه می شود. با بدست آوردن مقدار جذب رنگ در زمانهای مختلف می توان میزان ضریب نفوذ را محاسبه کرد. نتایج حاصله نشان دهنده کاهش جذب رنگ، کاهش افینیته، کاهش ضریب نفوذ و افزایش مقدار منفی آنتالپی و آنتروپی الیاف تثبیت شده با هوای داغ در دمای 160 درجه سانتی گراد نسبت به الیاف پلی استر تثبیت نشده و افزایش جذب رنگ، افزایش افینیته، افزایش ضریب نفوذ و کاهش مقدار منفی آنتالپی و آنتروپی با افزایش دمای تثبیت با هوای داغ تا 220 درجه سانتی گراد می باشد.در الیاف پلی استر تثبیت شده با بخار اشباع و آب داغ با افزایش دمای تثبیت میزان جذب رنگ، افینیته استاندارد رنگ به لیف و ضریب نفوذ رنگهای دیسپرس به لیف کاهش و مقدار منفی آنتالپی و آنتروپی افزایش می یابد. به دلیل آمورفیسیتی در نانو الیاف پلی استر مقدار جذب رنگ به میزان قابل توجهی افزایش داشته و متعاقب آن مقدار افینیته هم افزایش داشته است.