جنس فرفیون بزرگ ترین جنس از خانواده فرفیون شامل بیش از 2000 گونه می باشد که انتشار وسیعی در سراسر جهان دارد. این جنس در ایران قریب به 80 گونه گیاه علفی و درختچه ای دارد که 17 گونه از آن ها بومی بوده و گیاه فرفیون قرمز شونده یکی از این 17 گونه ی انحصاری می باشد. گونه های متعلق به این خانواده شامل ترکیبات ثانویه مهمی چون دی ترپنوئید ها، تری ترپنوئید ها و آلکالوئید ها هستند. بنابراین جداسازی و شناسایی بعضی از ترکیبات موجود در عصاره‎ی گیاه فرفیون قرمز شونده را مورد بررسی قرار دادیم. از این جهت بعد از جمع‎آوری و خشک کردن گیاه فوق، آن را توسط دستگاه آسیاب خرد کرده و با حلال‎های دی‎کلرومتان و متانول به روش خیساندن عصاره‎گیری انجام گرفت. دو عصاره با هم مخلوط گردید و با انجام استخراج مایع- مایع، 4 فاز از غیر‎قطبی تا قطبی بدست آمد: نرمال‎هگزان، دی‎کلرومتان، بوتانول و آب. به علت حضور ترکیبات ترپنوئیدی در فاز های با قطبیت کمتر، فاز نرمال‎هگزان را مورد بررسی قرار دادیم. طبق بررسی‎های کروماتوگرافی لایه نازک و با استفاده از ستون کروماتوگرافی نرمال، ستون کروماتوگرافی فلاش 6 ماده خالص‎سازی گردید. به کمک انواع روش های طیف سنجی مانند رزونانس مغناطیسی هسته یک و دو بعدی، طیف سنجی جرمی و طیف سنجی مادون قرمز ترکیبات خالص شده شناسایی گردیدند. این ترکیبات سه تری ترپنوئید شامل 24-متیلن سیکلوآرتانول (1)، بوتیرواسپرمول (2)، سیکلوآرتنول (3)، و سه دی گلیسرید شامل 1،2ـ دی‎ آلفا لینولنویل گلیسرول (4), 1- لینولئویل 3- پالمیتویل گلیسرول (5) و 1- لینولنویل 2- پالمیتویل گلیسرول (6) می باشند.

جنس افوربیا با بیش از 2000 گونه ی گیاهی، بزرگترین جنس در خانواده ی افوربیاسه آ می باشد. تاکنون بیش از 70 گونه ی افوربیا در ایران گزارش شده است که 17 گونه از آن بومی می باشد. مطالعه بر روی گونه های افوربیا نشان می دهد که این گیاهان دارای متابولیت های ثانویه از قبیل دی ترپن ها، تری ترپن ها، سسکویی ترپن ها، فلاونوئید ها، تانن ها، استروئیدها و.... می باشد. ترکیبات جدا شده از این گیاهان به خصوص دی ترپن ها، فعالیت های زیستی مختلف از قبیل تحریک پوست، ترویج تومور، سمیت سلولی، آسیب به dna، تعدیل در برابر مقاومت به چند دارو، ضد میکروب، ضد درد، ضد تب و فعالیت مهار آنزیم از خود نشان داده اند. در این پژوهش گیاه فرفیون شیرازی (euphorbia erythradenia) که از گونه های بومی ایران می باشد جهت جداسازی و شتاسایی ترکیبات طبیعی موجود در آن مورد مطالعه قرار گرفت. در بخش تجربی پژوهش، ابتدا اندام هوایی گیاه جمع آوری، خشک و آسیاب گردید. سپس گیاه پودر شده توسط حلال های دی کلرومتان و متانول عصاره گیری شد. در ادامه عصاره خام با استفاده از روش استخراج مایع – مایع، به سه فاز مختلف شامل فاز نرمال هگزان، فاز اتیل استات و فاز آبی تقسیم شد. سپس با استفاده روشهای کروماتوگرافی شامل کروماتوگرافی لایه نازک(tlc)، کروماتوگرافی ستونی و فلش کروماتوگرافی از فاز هگزانی، 6 ترکیب خالص به دست آمد. این ترکیبات با استفاده از روش های طیف سنجی شامل mass? 1hnmr? apt، hsqc وhmbc و همچنین جستجو در منابع معتبر علمی ، شناسایی و تعیین ساختار ملکولی گردید. این ترکیبات شامل دو سیکلوآرتان تری ترپن با نام های سیکلوآرتنول(cycloartenol) و 24- متیلن سیکلوآرتان - 3- بتا – ال (24-methylenecycloartan-3-?-ol)، یک استروئید با نام بتاسیتواسترول، یک گلیکولیپید با نام (1,2-di[(9z,12z,15z)-octadeca-9,12,15-trienoyl]-3-?-d-galactopyranosyl-sn-glycerol) و دو ترکیب آسیل استریل گلیکوزید با نام های ? -sitosterol-3-o- ? -d-(6- palmitoyl)-glucopyranoside و ? -sitosterol-3-o- ? -d-(6- linolenoyl)-glucopyranoside می باشد.

جنس فرفیون بزرگ¬ترین جنس از خانواده فرفیون شامل بیش از 2000 گونه می¬باشد که انتشار وسیعی در سراسر جهان دارد. این جنس در ایران قریب به 80 گونه گیاه علفی و درختچه¬ای دارد که 17 گونه از آن¬ها بومی بوده و گیاه فرفیون دنایی یکی از این 17 گونه¬ی انحصاری می¬باشد. بعد از جمع‎آوری و خشک کردن گیاه فوق، آن را توسط دستگاه آسیاب خرد کرده و با حلال‎های دی‎کلرومتان، متانول، متانول 80% و استون به روش خیساندن عصاره‎گیری انجام گرفت. عصاره استونی رابه وسیله کروماتوگرافی لایه نازک و با استفاده از ستون کروماتوگرافی نرمال و ستون کروماتوگرافی فلاش مورد بررسی قرار دادیم. 4 ترکیب خالص‎سازی گردید که از این 4 ترکیب، یک ترکیب به طور کامل شناسایی گردید که ترکیب مورد نظر افا-8،24-دی ان-3بتا-ال بود. تست های بررسی اثر سمیت سلولی، آنتی اکسیدانی، اندازه گیری محتوای فنولی و بررسی خاصیت ضد میکروبی بر روی عصاره های گرفته شده با 4 حلال دی‎کلرومتان، متانول، متانول 80% و استون انجام شد که از بین این 4 عصاره، عصاره متانول-آب 80% بیشترین اثر زیستی را در همه این تست ها از خود نشان داد. همچنین تست بررسی اثر سمیت سلولی بر روی ترکیبات خالص نیز انجام گرفت که ترکیب c بیشترین اثر را داشت.