نام پژوهشگر: محمدحسن راشد محصل

اختلاط علفکشهای گروه بازدارندگان فتوسنتز + سنتز چربی با علف کش کلوپیرالید در دُزهای کاهش یافته و بررسی خصوصیات کلروفیل فلورسانس آنها برای کنترل موثر مهمترین علف های هرز پهن برگ در چغندرقند
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1394
  علی اصغر چیت بند   محمدحسن راشد محصل

اختلاط های مواد شیمیایی به علت کاهش مصرف علفکشها و اثرات جانبی آنها، امری رایج در کشاورزی مدرن محسوب می شود. به منظور ارزیابی اثرات اختلاط علف کش های گروه بازدارند? فتوسنتز با علف کش کلوپیرالید روی علف های هرز و تعیین درصد خسارت آنها در گیاه زراعی چغندرقند رقم 019، آزمایش هایی در گلخان? تحقیقاتی و مزرع? دانشکد? کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. در آزمایش های گلخانه ای، اثرات تیمار خالص و اختلاط علف کش دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست و علف کش کلریدازون با علف کش کلوپیرالید و اختلاط علف کش دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست با علف کش کلریدازون روی علف های هرز پهن برگ مهم مزارع چغندرقند مشهد در مرحل? 4 تا 6 برگی خرفه، تاج ریزی سیاه، تاج خروس ریشه قرمز و سلمه تره در قالب طرح کامل تصادفی با دُزهای مختلف از علف کش ها در 4 تکرار ارزیابی شد. میزان بازدارندگی فتوسنتز توسط علف کش های مذکور در علف های هرز مورد آزمایش در بازه های زمانی 4، 24، 48، 72 و 168 ساعت پس از اعمال غلظت های مختلف علف کش ها با اندازه گیری فلورسنس کلروفیل برگ بوسیل? دستگاه فلورومتر برآورد شد. آزمایش های مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با 3 تکرار در بهار، تابستان و پاییز 1393 به اجرا درآمد. برای این منظور بهترین دُزهای بدست آمده از تیمار خالص و اختلاط علف کش ها در آزمایش های گلخانه ای روی علف های هرز خرفه، تاج ریزی سیاه، تاج خروس ریشه قرمز و سلمه تره در مرحل? 2 تا 4 برگی چغندرقند (اوایل رشد علف های هرز) بکار برده شدند. نتایج آزمایش های گلخانه ای نشان داد که در مرحل? رشدی 4 تا 6 برگی دُزهای بکار رفت? علف کش ها کاهش می یابد. علف کش دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست در کمتر از نصف دُز توصیه شده موجب کنترل 90 درصدی علف های هرز خرفه، تاج ریزی سیاه، تاج خروس ریشه قرمز شدند. علف کش های کلریدازون و کلوپیرالید در نزدیک نصف دُز توصیه شده علف های هرز خرفه، تاج ریزی سیاه، تاج خروس ریشه قرمز را کنترل کردند در حالیکه علف کش های دس-مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست، کلریدازون و کلوپیرالید با بکار بردن نصف دُز توصیه شده و یا کمی بیشتر از آن موجب کاهش 90 درصدی علف هرز سلمه تره شد. نتایج اندازه گیری فلورسنس کلروفیل نشان داد سه پارامتر ماکزیمم بازد? فتوشیمیایی کوانتومی فتوسیستم2 (fv/fm)، تغییرات نسبی فلورسنس در مرحل? j (fvj) و مساحت بین منحنی کاتسکی و fm (area) در علف های هرز خرفه و تاج ریزی سیاه 4 ساعت پس از پاشش علف کش های دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست، کلریدازون و کلوپیرالید به شدت کاهش پیدا کرد. در حالیکه در مورد علف-های هرز تاج خروس و سلمه تره این کاهش با اعمال غلظت بالاتری از علف کش های مذکور و در باز? زمانی بیشتری مشاهده شد. همچنین، ارتباط معنی داری میان پارامترهای اندازه گیری شده با وزن خشک علف های هرز در 21 روز پس از اعمال علف کش ها وجود داشت. اثرات اختلاط علف کش های دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست و کلریدازون با علف کش کلوپیرالید روی علف هرز خرفه به ترتیب حالت هم افزایی، افزایشی و اختلاط علف کش دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست با علف کش کلریدازون از حالت افزایشی تا هم افزایی تبعیت کرد. اختلاط-های فوق در علف هرز تاج ریزی سیاه به ترتیب حالت هم افزایی و حالت افزایشی تا هم کاهی ضعیف و اختلاط علف کش دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست با علف کش کلریدازون بیشتر از حالت هم افزایی، و اختلاط این علف کش ها روی علف هرز تاج خروس ریشه قرمز به ترتیب هم-افزایی، هم کاهی تا افزایشی در سطح پاسخ مختلف ed80 و ed90 و اختلاط دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست با کلریدازون در هر دو سطح پاسخ از حالت افزایشی و در علف هرز سلمه تره به ترتیب هم افزایی، افزایشی تا هم کاهی در هر دو سطح پاسخ و اختلاط دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست با کلریدازون افزایشی یا هم کاهی ضعف پیروی کرد. براساس نتایج آزمایش های مزرعه ای درصد خسارت بوته های چغندرقند در بین تیمارها چندان قابل توجه نبود و بوته های چغندرقند توانستند خسارت وارده را جبران کنند. کاربرد دس مدیفام + فن مدیفام + اتوفومیست در تیمار خالص و نسبت های اختلاط بخوبی توانست علف های هرز خرفه، تاج ریزی سیاه، تاج خروس ریشه قرمز و سلمه تره را کنترل کرده، جمعیت و وزن خشک آنها را کاهش دهد و تنها کاربرد خالص و نسبت های بالاتر علف کش کلریدازون و کلوپیرالید به مراتب اثرات کمتری روی علف-های هرز ایجاد کردند. عملکرد و اجزای عملکرد چغندرقند نیز مطابق با کنترل کمتر و یا دیرهنگام، جمعیت و وزن خشک بیشتر علف های هرز مقدار کمتری را در این تیمارها نسبت به یگر تیمارها داشتند. ازاین رو، اختلاط علف کش های گروه بازدارند? فتوسنتز با دیگر گروه های علف-کشی برای کنترل مناسب، جلوگیری از کاهش محسوس عملکرد و پیشگیری از بروز مقاومت و تحمل در گونه های علف هرزی توصیه می شود.

بررسی پویایی مکانی و زمانی جمعیت بانک بذر و گیاهچه علف های هرز تحت مدیریت های متفاوت و اثر آن بر عملکرد برگ زعفران (crocus sativus l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1387
  حسن مکاریان   محمدحسن راشد محصل

چکیده ندارد.

بهینه سازی کارایی علفکش های کلودینافوپ پروپارژیل و تری بنورون متیل و اختلاط آنها به وسیله مویان های سیتوگیت و فریگیت و مخلوط آنها در کنترل علف های هرز یولاف وحشی (avena ludovician l.) و خردل وحشی (sinapis arvensis l.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1388
  اکبر علی وردی   محمدحسن راشد محصل

نگرانی های عمومی در مورد اثرات احتمالی آفتکش ها بر سلامت انسان و محیط زیست و افزایش هزینه توسعه و ثبت علفکش های جدید و همزمان منسوخ شدن کاربرد علفکش های قدیمی موجب افزایش فشار بر کشاورزان برای بهینه سازی کاربرد آفتکش ها شده است. مویانها می توانند کارایی علفکش های پس از سبز شدن را بهبود بخشند و مقدار علفکش مورد نیاز برای بدست آوردن کنترل بهتر علف های هرز را کاهش دهند. به منظور مقایسه اثرات مویان های سیتوگیت، فریگیت و سیتوفریگیت در کارایی علفکش های کلودینافوپ پروپارژیل و تری بنورورن متیل و مخلوط این دو علفکش، چهار آزمایش گلخانه ای واکنش به مقدار علفکش برای کنترل علف های هرز یولاف وحشی و خردل وحشی به اجرا در آمد. از طرفی دیگر تاثیر غلظت های مختلف این مویان ها در کشش سطحی آب خالص و محلول علفکش های کلودینافوپ پروپارژیل و تری بنورورن متیل و مخلوط این دو علفکش نیز مورد بررسی قرار گرفت. کمترین و بیشترین مقدار کشش سطحی به ترتیب از محلول های سیتوفریگیت و فریگیت به تنهایی و با علفکش های مورد بررسی بدست آمد. هر چند در این آزمایش کشش سطحی سیتوفریگیت کمتر از سیتوگیت بود ولی این تفاوت معنی دار نبود. غلظت میسل بحرانی برای فریگیت 0/1درصد حجمی و برای سیتوگیت و سیتوفریگیت 0/15 درصد حجمی بود. مویان سیتوفریگیت کارایی علفکشهای کلودینافوپ پروپارژیل و تری بنورون متیل و مخلوط این دو علفکش را بیشتر از دو مویان دیگر بهبود بخشید. افزایش کارایی به وسیله مویان ها به گونه گیاهی بستگی داشت. به طوری که کارایی این علفکش ها در حضور این مویان ها در کنترل یولاف وحشی نسبت به خردل وحشی موثرتر بود. فعالیت شاخ و برگی علفکش های مورد بررسی با افزایش غلظت مویان بالاتر از غلظت میسل بحرانی افزایش یافت، که نشان دهنده آن است که عوامل دیگری به غیر از کاهش کشش سطحی بهبود فعالیت شاخ و برگی علفکش ها را تحت تاثیر قرار می دهند. افزایش غلظت سیتوفریگیت موثرتر از مویان های دیگر مورد استفاده در این تحقیق بود. اختلاط علفکش های کلودینافوپ پروپارژیل و تری بنورون متیل با همدیگر برهمکنش هم افزایی در کنترل یولاف وحشی و خردل وحشی داشت. به طوری که برهمکنش هم افزایی بین این علفکشها در کنترل خردل وحشی (34 درصد) بیشتر و موثرتر از یولاف وحشی (19 درصد) بود.

بررسی جنبه هایی از بیولوژی علف هرز مهاجم فیکاریا (ranunculus ficaria)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1388
  سیما سهرابی   محمدحسن راشد محصل

فیکاریا با نام علمی r. ficaria گیاهی چندساله و غده‎داری از تیره آلاله ( ranunculacea) است غده‎ها مهمترین راه تکثیر و پراکنش آن می‭باشد. این گیاه اخیراً به صورت علف‭هرز مهاجم در بعضی از مزارع گندم بویژه منطقه لرستان مشکل‭ساز شده است. به منظور بررسی پاره‭ای از صفات بیولوژی این علف‭هرز آزمایشهایی در سال 1387 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد با هدفهای بررسی اثر تیمار پیش سرمایی روی شروع جوانه‭زنی، بررسی دمای بهینه و صفر فیزیولوژیک غده‭ها، تاثیر دمای متناوب بر جوانه‭زنی غده‭ها ، بررسی اثر اندازه‭های مختلف غده‭ها روی جوانه‭زنی، اثر یخبندان روی جوانه‭زنی غده‭ها، بررسی اثر خشکی روی جوانه‭زنی غده‭ها، بررسی صفات فنولوژیکی و طول دوره آن در فیکاریا براساس درجه-روز رشد، و بررسی اثر عمق کاشت روی سبز شدن گیاه اجرا شد. نتایج نشان داد که بهترین تیمار پیش سرمایی دمای 4 تا 8 درجه سانتیگراد به مدت بیش از 2 هفته بود. دمای مطلوب برای جوانه‭زنی در غده‭های بزرگ و کوچک متفاوت بود(8 درجه سانتیگراد برای غده‭های بزرگ و 14 درجه سانتیگراد برای غده‭های کوچک). بیشترین جوانه‭زنی در دمای متناوب 5 تا 10 درجه سانتیگراد دیده شد. غده‭های کوچک و دسته‭ای نسبت به غده‭های کشیده، نصف‭شده و بسیار کوچک جوانه‭زنی بیشتری داشتند. با افزایش مدت زمان یخبندان و کاهش دما درصد جوانه‎زنی کاهش یافت(بدون جوانه زنی). در اثر خشکی با افزایش فشار اسمزی و دما درصد جوانه‎زنی بشدت کاهش یافت(بدون جوانه زنی). در نتایج آزمایش فنولوژی، بوته‭های فیکاریا‭ی سبز شده از غده در صفر تا 1014 درجه-روز به رشد خود ادامه دادند و در طول این دوره 5 مرحله فنولوژیکی به ثبت رسید. در بررسی عمق کاشت، گیاه تواست از تمام عمق‭های کاشته‭شده سبز شود ولی درجه-روزهای رشد در عمق‭های سطحی نسبت به عمق 20 سانتی متری کمتر بود.

رقابت یولاف وحشی با گندم و جو
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1370
  پرویز احسان زاده   محمدحسن راشد محصل

به منظور بررسی رقابت یولاف وحشی با گندم و جو و تاثیر آن بر عملکرد و اجزاء عملکرد مطالعه ای در سال زراعی 1369-70 در مزرعه پردیس دانشکده کشاورزی دانشگاه مشهد صورت گرفت . در این آزمایش تاثیر پنج سطح تراکم علف هرز یولاف وحشی (شاهد، 6 درصد، 11 درصد، 19 درصد، و 26 درصد آلودگی) بر گندم (رقم بزوستایا) و جو (رقم والفجر) بصورت دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی بررسی شد. آزمایش نشان داد که یولاف وحشی از سبز شدن تا به ساقه رفتن 1 تا 2 هفته عقب تر از گندم و بویژه جو می باشد ولی طی مراحل رشد زایشی با گندم هماهنگ می شود. ارتفاع یولاف روحشی در کنوپی جو بشدت کمتر از ارتفاع آن در کنوپی گندم می باشد. تعداد پنجه در گندم کاهش معنی داری پیدا می کند ولی تعداد پنجه گیاه جو تغییر چندانی پیدا نمی کند. فاکتورهایی نظیر تعداد دانه در هر سنبله وزن دانه در هر سنبله، و وزن هزار دانه سنبله مادری تغییر چندانی پیدا نمی کند ولی در سنبله های پنجه ای بویژه در گندم بطور معنی داری کاهش مییابند. عملکرد بیولوژیکی هم در گندم و هم در جو کاهش مییابد ولی تنها در گندم با 9 تا 10 درصد کاهش (حدود 1300 کیلوگرم در هکتار) معنی دار میباشد. عملکرد دانه هم در گندم (28 تا 31 درصد کاهش) و هم در جو (13 تا 14 درصد کاهش) کاهش پیدا کرده است که بترتیب معادل 1400 و 900 کیلوگرم در هکتار میباشد. شاخص برداشت در گندم شدیدا" (نزدیک به 22 درصد)کاهش پیدا می کند ولی در جو این کاهش معنی دار نمی باشد.

مطالعه اثر دفعات کنترل علف هرز، فاصله ردیف و تراکم بر رشد و عملکرد زیره سبز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد 1369
  محمد کافی سه قلعه   محمدحسن راشد محصل

بمنظور بررسی اثرات دفعات کنترل علفهای هرز، فاصلهء ردیف و تراکم بر رشد و عملکرد زیرهء سبز (cuminum cyminum) آزمایشی در سال زراعی 1367-68 در مزرعهء پردیس دانشکدهء کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. تیمارها عبارت از دفعات کنترل علف هرز دارای چهار سطح (بدون کنترل، یکبار کنترل 3 هفته، 2 بار کنترل 3 و 6 هفته و 3 بار کنترل 3 و 6 و 9 هفته بعد از سبز شدن) و فاصلهء ردیف دارای دو سطح (20 و 40 سانتیمتر) و تیمار تراکم دارای سه سطح (40، 80، و 120 بوته در متر مربع) بودند و در یک طرح اسپلیت پلات با چهار تکرار مورد مقایسه قرار گرفتند. دفعات کنترل علف هرز و فاصلهء ردیف فاکتوریل شد و بعنوان فاکتور اصلی و تراکم بعنوان فاکتور فرعی منظور شد . شاخص های رشد نییز مورد بررسی قرار گرفت ، نتایج نشان داد که شاخص سطح برگ (lai) و تداوم سطح برگ (laid) و سرعت رشد محصول (cgr) با افزایش تراکم و دفعات کنترل علف هرز افزایش می یابد. سرعت جذب خالص (nar) با افزایش دفعات کنترل علف هرز زیاد و با افزایش تراکم کاهش می یافت . lai و cgr در تما تیمارها در مرحله رشد زایشی بحداکثر میرسید، زیرا اندامهای زایشی زیره سبز خصوصا" میوهء آن دارای کلروپلاست بوده و فتوسنتز انجام میدهند. سرعت رشد نسبی (rgr) و نسبت سطح برگ (lar) در طول فصل رشد روند نزولی داشت . فاصلهء ردیف تاثیر معنی داری بر شاخصهای رشد نداشت . کنترل علفهای هرز عملکرد را افزایش داد. عملکرد تیمار یکبار کنترل علف هرز دوبرابر تیمار بدون کنترل بود، ولی بین عملکرد یک ، دو، سه بار کنترل علف هرز تفاوت معنی داری مشاهده نشد. عملکرد زیرهء سبز با عملکرد علف هرز همبستگی منفی بالائی داشت (r= -0.998) فواصل ردیف 20 و 40 سانتیمتر اثر معنی داری بر عملکرد نداشتند و عملکرد فاصلهء ردیف 40 سانتیمتر بیشتر از 20 سانتیمتر بود. با افزایش تراکم، عملکرد زیرهء سبز افزایش یافت و بین تراکم 80 و 120 بوته در مترمربع اختلاف عملکرد معنی دار نبود. علت افزایش عملکرد در تراکمهای بالا افزایش lai و cgr و افزایش عملکرد در تیمارهای کنترل کامل علف هرز بخاطر افزایش cgr,nar,lai بوده است . نتایج نشان داد که در شرایط آبیاری کاشت زیرهء سبز با تراکم 1200000 بوته در هکتار با فاصلهء ردیف 40 سانتیمتر و یکبار کنترل علف هرز در دشت مشهد مطلوب تر است .