چکیده ملاصدرا در حکمتِ متعالیه، از روش هایِ مختلفِ جلب معرفت مثل وحی (نقل)، شهود و عقل در کنارِ هم بهره برده است، یعنی از روش هایی که معمولاً چنین تصور می شده که هر یک به مکتب فکریِ خاصی اختصاص دارد، همچنین صدرا در آثارِ خود از کتب بسیار متعدد و متنوعی بهره برده است به نوعی که هر یک از این کتب به اندیشمندانی متعلق است که ممکن است حتی از اصحاب نظام هایِ فکریِ متمایزی مثلِ فلسفه یِ مشاء، عرفان و ... شناخته شوند، از همه مهم تر اینکه صدرا در موارد متعددی، در یک مسأله یِ فلسفی خاص مواضعِ متعددی گرفته بدونِ اینکه مشخصاًً از یکی دفاع کرده و دیگر موارد را نفی کند و این مواضع نیز معمولاً با آرائی که در نظام هایِ مختلفِ فکری ارائه می شود هم خوانی دارد. همه یِ این موارد موجب شده عده ای عملکرد صدرا را نوعی التقاط برشمرده اند و عده ای نیز ضمنِ تأکید بر موارد بازگفته به نوعی آن را از محسناتِ حکمتِ متعالیه برشمرده اند و معتقدند از آن جا که صدرا در حکمتِ متعالیه از الگویِ پژوهشیِ ویژه ای بهره می برد، این نوع عملکرد او به انسجامِ حکمتِ متعالیه ضربه ای نمی زند. اما در اینکه این الگویِ پژوهشی چیست، ایده هایِ متعددی از سویِ صدراپژوهان ارائه شده است. در این میان محقق با بررسی محتواییِ آثارِ صدرا به این ایده راه یافته که صدرا متناسب با مبانیِ هستی شناسانه، انسان شناسانه و معرفت شناسانه یِ خودش، ملزَم بوده که چنین روشی را در فلسفه اش پیش گیرد، او با توجه به مشکَّک و مرتبه مند دانستنِ عوالِم و انسان و ادراکاتِ او ملزَم بوده متناسب با مراتبی که انسان در عالَم به خود اختصاص می دهد و ادراکاتی که در آن مرحله تحصیل می کند، نظریه پردازی کند و همین موجب شده در آثار ملاصدرا، در بسیاری از مسائلِ فلسفی، متناسب با این مراتب مواضعِ متعددی وجود داشته باشد. تصریحات صدرا ما را به این نتیجه می رساند که صدرا هم خود به لحاظِ وجودی مراحل و مراتبی را متناسب با آن چه پیش بینی می شد از سر گذرانده و هم برایِ مخاطب مراحلِ مشابهی را پیش-بینی می کند و هم مبانیِ او اقتضایِ فلسفه ای دارایِ مراتب –سه مرتبه ای- را دارد. برایِ سنجش صحتِ این تلقی از روش صدرا، در پنج مسأله از مهم ترین مسائلِ فلسفی، به اقتضایِ الگویِ پیشنهادی به دنبالِ یافتنِ سه موضعِ مرتبه مند در هر مورد بودیم که نتیجه یِ نسبتاً مطلوبی داشت به نحوی که محقق را برایِ پذیرش این الگو قانع ساخت. کلمات کلیدی: ملاصدرا، نظامِ فکری، فلسفه یِ مشاء، عرفان، حکمتِ متعالیه، تشکیکِ وجود، وحی، شهود، عقل، برهان، عقلِ منوَّر، وجود، ماهیت، روش تشکیکی، روش مرتبه مند، الگویِ پژوهشی سازوار

واردات کالا به کشور بیشتر از طریق حمل ونقل دریایی صورت می پذیرد و بنادر به عنوان مبادی اصلی ورود کالا به کشور مطرح هستند. از این رو برای تکمیل فرآیند زنجیره تأمین کالاهای وارداتی و رساندن کالا به مراکز تقاضا در نقاط داخلی کشور، استفاده از شیوه های دیگر حمل ونقل(ریلی، جاده ای و هوایی) ضروری است. اما شیوه بهره برداری کنونی از بنادر و ساختار سنتی حمل کالا در پسکرانه باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در نظام حمل ونقل شده و هزینه های لجستیکی را افزایش داده است. مشکلات موجود در دو جبهه کلی بنادر و پسکرانه تقسیم بندی می شوند. برای حل این مشکلات، اخیراً مراکزی در برخی کشورها ایجاد شده اند که به ترکیب تسهیلات مورد نیاز جهت هماهنگی لجستیک و ساماندهی نظام حمل کمک می کنند که به هاب لجستیکی شهرت دارند. این پایانه های ترکیبی داخلی که مراکز تجمیع و توزیع کالا می باشند، در غالب موارد دارای ارتباط مستقیم ریلی با یک یا چند بندر ساحلی بوده و نقش عمده ای در حمل ونقل چندوجهی بر عهده دارند. وجود این مراکز، دستاوردهای ارزشمندی را به دنبال خواهد داشت که کاهش هزینه حمل و نقل مهم ترین آنهاست. اما عملکرد بهینه این پایانه ها مانند بسیاری از مراکز خدمات رسانی، نیازمند مکان یابی مناسب می باشد. در این پژوهش هشت معیار و دو محدودیت برای مکان یابی هاب های لجستیکی معرفی شده است. به منظور مقایسه اهمیت هر یک از این معیارها در مراحل مکان یابی، از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (fahp) که یکی از روش های مناسب در تصمیم-گیری های چندمعیاره است، استفاده شد و وزن هر معیار تعیین گردید. استفاده از روش تلفیقی fahpبه کمک نرم افزار arc gis یکی از روش های مناسب در حل مسائل مکان یابی است که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت دوازده هاب لجستیکی پیشنهادی با توجه به شرایط ایران و معیارهای در نظر گرفته شده، معرفی شدند. همچنین برای این دوازده هاب لجستیکی شناسایی شده، با توجه به موقعیت جغرافیایی، اجتماعی، زیرساختی و ... عملکردهایی پیشنهاد شده است تا بهترین نقش را در نظام حمل و توزیع کالا در کشور داشته باشند.

آنچه در این رساله مورد بررسی قرار می گیرد پاسخ به دو شبهه که پیرامون مسئله شر بوجود آمده است می باشد. الف) مسئله منطقی شر: مسئله منطقی شر در ساده ترین صورتش چنین است : -1 خداوند قادر مطلق است -2 خداوند خیرخواه محض است -3 با این حال شر وجود دارد. در مسئله منطقی شر مطرح می شود که این سه قضیه با هم ناسازگارند. ب) مسئله شر به عنوان یک دلیل علیه خداوند. در این مسئله مطرح می شود که حتی اگر ناسازگاری فوق الذکر قابل رفع باشد، آیا نمی توان مسئله شر را بعنوان یک دلیل علیه خداوند به کار برد. در پاسخ به مسئله منطقی شر باید راه حلی جهت رفع ناسازگاری ارائه نمود و برای پاسخ به دومین شبهه (مسئله شر به عنوان دلیل علیه وجود خداوند) باید دلیل خداوند برای بوجود آوردن شرور را تبیین نمود. در این رساله سعی می گردد، 13 راه حل که در مسیر تاریخ برای پاسخ به مسئله شر ارائه شده است مورد نقد و بررسی قرار گیرد.

جای شک نیست که جهان بینی حضرت امام "قدس الله نفسه الزکیه" به گونه ای متمایز بود. خصوصیات این جهان بینی اگرچه تا حدودی به صورت عام روشن است ، ولی زوایا و دقایق آن تا حدود زیادی نیاز به تحقیق و تفحص دارد. از سویی تاثر حضرت ایشان از قضایای عرفانی و عرفان بطور عموم امری واضح است . و این خود می تواند سرنخی برای کنکاش در ریزموضوعات فکری ایشان باشد. به همین دلیل طرز تفکر ایشان و تاثرشان از جریانات شایع در قلمرو عرفان در ارزیابی حوزه تاثیر عرفان در اندیشه ایشان به گونه ای بود که اعتبار آن جدا و مستقل از تراوشات فکری دیگر ایشان کار صوابی نباشد. همینگونه به نظر می رسد بررسی افکار ایشان در ابعادی همانند تشریح و تبیین امور دینی و سیاسی نیز بدون توجه به دستاوردهای ایشان درخصوص عرفان چندان درست نباشد. بر این اساس شناخت آن نحو اسلام که ایشان بدان فرامی خوانند و نام آن را اسلام ناب محمدی می دانستند مستلزم دخول و جولان در حیطه تفکرات عرفانی ایشان می باشد. این تحقیق در نظر داشته تا این بعد عظیم حضرتش را در مبحثی مستقل مطرح ساخته و جلال و ابهت آن روح عظیم را در این بعد جلای بیشتری بخشد. محورهای عمده این پژوهش عبارتند از: الف - شخصیتهایی که در تکوین اندیشه های عرفانی حضرت امام نقش داشته اند. ب - نگرشی به برخی از مهمترین آثار عرفانی ایشان. ج - نگرش حضرت امام نسبت به عرفا و ویژگیهای عرفان ایشان. د - برخی از مهمترین آموزه های عرفانی معظم له.

بحث پیرامون امام "علیه السلام" از مباحث بسیار مهم و ضروری در سلسله مباحث کلامی و اعتقادی است . امام "علیه السلام" در نزد شیعه حافظ شریعت و مفسر واقعی قرآن کریم و احکام اسلام است . لذا عقلا امام "علیه السلام" می بایستی فردی آگاه نسبت به اصول و فروع دین و احکام مسایل آن باشد. چرا که اگر امام "علیه السلام" آگاه به این مسایل نباشد، امامت وی لغو و بیهوده خواهد بود ولی اینکه امام "علیه السلام" از کلیه مسائل و علوم دیگر آگاه باشد، اعتقاد به آن عقلا واجب نیست . چرا که بدون این علم و آگاهی، امام "علیه السلام" می تواند آنگونه که شایسته است تمامی وظایف مربوط به امامت جامعه مسلمین را به انجام رساند. از طرف دیگر، با توجه به نظر حکما درباره علم و ادراک و مراتب قوه عقل در انسان بخصوص در انسان کامل، اینکه امام "علیه السلام" بعضی از امور غیبی را بداند و به آن ها آگاه باشد عقلا جایز است و امام می تواند به خواست و اراده الهی از بعضی از این امور آگاه و مطلع گردد. ولی اینکه عقلا واجب باشد امام "علیه السلام" این امور را بداند، دلیلی وجود ندارد. همچنین با دقت در اخبار و روایات متعدد و نیز بررسی تاریخی زندگی ائمه معصومین "علیه السلام" این نتیجه بدست می آید که علاوه بر جواز عقلی اطلاع و آگاهی از غیب برای امام "علیه السلام" این امر محقق گشته است و آنان به لطف الهی از این علم برخوردار گشته اند.

بحث معاد یکی از مباحث مهم اعتقادی و دینی است که گسترده آن مسائل متعددی را در بر می گیرد موضوعی که در این وادی از آن غفلت شده است، یکی ارائه و تبیین منسجمی از مسائل کلامی معاد و دیگری دیدگاه تطبیقی می باشد. در این پایان نامه تلاش شده است تا در رابطه با این دو موضوع، تحقیق و بررسی خوبی ارائه شود. مسائل کلامی انتخاب شده عبارتند از: معاد جسمانی، معاد روحانی، معاد جسمامی و روحانی، معاد تناسخیه، انکار معاد، اعاده معدوم، شبهه آکل و ماکول، ثواب، عقاب، احباط، تکفیر، خلود در آتش، ابدیت عذاب کفار، انقاطع عذاب گناهکاران، حشر و بعث (میزان، صراط، حساب) و لذات اخروی این مسائل از دیدگاه مفسر قرآن علامع طباطبائی ؛قدس سره؛ و متاله زبده قرآنی آیه الله قزوینی خراسانی ؛قدس سره؛ مورد بررسی و تحلیل درون دینی قرار گرفته است. مهمترین مساله از مسائل کلامی انتخاب شده، ؛مساله معاد جسمانی و روحانی؛ می باشد که در یک فصل به بحث و بررسی در رابطه با آن پرداخته شده است.

بی تردید یکی از مهمترین مسائلی که پیشینیان با آن مواجه بودند توجیه وحدت و کثرت هستی بود. سئوال اصلی آنان این بود که آیا در هستی کثرت حاکم است یا وحدت؟ اما اعتقادشان به وحدت تنها در حد یک شهود بسیار ساده بود. ابن عربی معروفترین عارف اسلامی معرفت شناسی نوینی را پایه گذاری نمود که مهمترین پیام آن واقعی دانستن وحدت هستی است. نگرش او در این باب، هستی شناسی خاص خود را نیز به همراه داشت.ملاصدرا با الهام از تعالیم ابن عربی به تکمیل پروژه او همت گمارد. بر این اساس با قائلشدن به اصالت وجود و وحدت وجود توفیقات گسترده ای را بدست آورد و این بدان معنا است که بسیاری از قواعد فلسفی را تغییر داد و برخی قواعد نوین نیز ارائه نمود. در این راستا باکنار هم نهادن مراتب و مظاهر وجود در سایه آن دو اصل، تفسیر نوینی از هستی ارائه نمود که خود آینه ای برای نمایش وحدت وجود می باشد. هنگامی که ملاصدرا تفسیر نوین خود را از علیت ارائه نمود، این مساله به اوج خود رسید و او را بیشتر از هر زمان دیگر به اندیشه های ابن عربی نزدیک نمود. چرا که از نظر این دو، این پرسش که آیا کثرت واقعی است یا وحدت؟ حاوی مغالطه ای است که ((ایهام انفصال)) نام دارد.اهمیت عملکرد ملاصدرا آن است که با وفاداری به زبان فلسفی و اصطلاحات رایج آن، توانسته است نظام فکری خاصی را ارائه دهد که ضمن سازگاری درونی، در طول عرفان نظری ابن عربی قرار گیرد و مکمل آن باشد. این مساله در سایه توجه به اصطلاحات بنیادین که در این مختصر آمده روشن تر می گردد.

عنوان: بررسی و تحلیل دیدگاههای فلسفی شیخ الرئیس و صدرالمتالهین در چهار مساله اساسی فلسفه اولی (وجوه، قوه و فعل، عقل (علم)، ابداع و خلق)این رساله مشتمل بر یک مقدمه و دو بخش است. هر بخش شامل چهار فصل است و هر فصل به یکی از مباحث مذکور در عنوان اختصاص دارد. در بخش اول همه مسائلی که در حیطه هریک از مباحث فوق تا عصر ملاصدرا در فلسفه اسلامی مطرح شده است مورد بحث قرار گرفته است. بخش دوم رساله به مسائلی اختصاص دارد که ملاصدرا در آنها مدعی ابتکار است. نگارنده معتقد است که حکمت متعالیه ملاصدرا نه در نام و نه در روش تحقیق، نه در مقام گردآوری و نه در مقام داوری، ابتکاری نبوده، بلکه سابقه ای طولانی دارد. اما ادعای ابتکاری بودن فلسفه ملاصدرا منحصر به موارد فوق نیست و می توان از زوایای دیگر به صحت و سقم این ادعا نگریست. بعضی از این زوایا عبارتند از:1- تولید مسائل جدید فلسفی که در کتب پیشینیان حتی طرح هم نشده بوده است. 2- ارائه راه جدید برای برخی مسایل فلسفی متنازع فیه در تاریخ اندیشه اسلامی3- ارائه تفکیکها و تقسیمهای جدید برای تحلیل دقیق تر مسایل فلسفی4- برهانی کردن برخی مسایل که در کتب پیشینان مطرح بوده است و بر آن برهان اقامه نشده بوده است یا افزودن برهان یا براهین جدید بر براهین پیشینیان5- ارائه بیان و تقریری نو از مسایل فلسفی مطرح در آثار پیشینیان و رمزگشایی از کلمان آنان6- نقد برخی از بیانها یا براهین ارائه شده توسط حکیمان و عارفان پیشین7- داوری میان دو یا چند تن از متفکران گذشته و دفاع از یکی در برابر دیگری.آنچه را فی الجمله می توان پذیرفت موارد دوم تا هفتم است. زیرا هرکس آثار ملاصدرا را با آثار متفکران پیش از وی مقایسه کند در می یابد که هر چند وی بطور گسترده از آثار ایشان بهره برده است، اما در موارد مذکور به نحوی دارای ابتکار می باشد. اگرچه بر سر مصادیق هریک می توان اختلاف رای داشت و شاید بتوان رد پای بیانها، برنها، اشکالها، تکفیکها، راه حلها و داوریهای وی را در آثار گذشتگان دید. اما آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است زاویه اول است. یعنی باید تحقیق کرد که آیا مسئله ای یا مسائلی در فلسفه ملاصدرا مورد بحث قرار گرفته است که هیچ پیشینه ای در تاریخ فلسفه نداشته باشد و از بنیان ابتکار اوست. آنچه نگارنده رساله در پی آن است بیشتر همین مورد است، هر چند موارد دیگر را نیز از نظر دور نداشته است. مبنای اسلامی رساله حاضر تنها ریشه یابی مدعیات ابتکاری ملاصدرا را در محدوده چهار مبحث فلسفی در آثار شیخ فلاسفه اسلام، ابن سینا است. اما به مناسبت از وجود آن ریشه ها در کتب فلسفی، عرفانی و کلامی دیگر نیز سخن به میان آمده است. در این رساله دو نکته مورد توجه نگارنده نیست:1- صحت و سقم آرای فلسفی ملاصدرا و دیگر فیلسوفان2- نشان دادن ماخذ عبارات ملاصدرا که در آنها ادعای ابتکار ندارد.باید توجه داشت که جست و جو برای یافتن نشانه هایی از ابتکارات ملاصدرا در آثار ابن سینا و دیگر متفکران پیش از وی، به هیچ وجه به معنی قدح مقام علمی، فلسفی و عرفانی مرحوم صدرا نیست.