کمیت گرایی و مشغول شدن به ظاهر، یکی از آسیب های جدی در پرداختن به تعالیم اسلامی محسوب می شود؛ مقوله ای که از دیدگاه قرآن و سنت بارها مورد نقد قرار گرفته است. یکی از این تعالیم قرائت قرآن کریم است. قرآن کریم، سنت پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام بر قرائت قرآن تاکید فراوان دارند. این تاکیدها موجب شده است مسلمانان در این مقوله به تالیف و تحقیق گسترده ای بپردازند. مساله ای که در اینجا وجود دارد میزان اهمیت دادن به اصل قرائت و در کنار آن پرداختن به سایر موضوعات مکمل قرائت است. یکی از دانشمندان علوم قرآنی که به این مساله به صورت جدی پرداخته است سیوطی است. او در نوع سی و پنجم «الاتقان فی علوم القرآن»، بحث مفصلی راجع به قرائت قرآن کریم دارد. بنابراین معیار سیوطی در تدوین این نوع و نقدها یی که به آن وارد می شود و در مقابل بازسازی این نوع بر اساس معارف اهل بیت علیهم السلام مسئله محوری این پژوهش است. سیوطی برای تالیف نوع سی و پنج الاتقان، تنها از آیات قرآن و احادیث پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و صحابه و همچنین سیره قراء استفاده نموده است . وی نه تنها از روایات اهل بیت علیهم السلام بهره نبرده، بلکه از تبیین صحیح آیات قرآن و روایات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله که مسلمانان را به تدبر و تفکر در قرآن فرا می خواند درمانده و با استناد به برخی روایات صحابه، مباحث و موضوعات این فصل را معطوف به قرائت ظاهری قرآن (ظاهرگرایی) به جای تدبر و توجه به آیات قرآن نموده است. همچنین رویکرد سیوطی به قرائت بر اساس بررسی سندی از منابع متقدم و معیارهای موجود در مکتب اهل بیت علیهم السلام در دو بخش آداب ظاهری و آداب باطنی مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته است. از اشکالات اساسی بر این نوع رویکرد، تکثر روایات مقطوع، مرفوع و ضعیف، نقل مطالب فراوان از صحابه، تابعین و قراء به نحوی که شبهه روایت بودن را دارد، و تاکید بیش از اندازه بر ظواهر قرائت و غفلت از مساله اصلی آن یعنی تدبر است. در حالی که در مکتب اهل بیت علیهم السلام تعامل ایشان با قرآن فراتر از قرائت ظاهری آیات بوده است؛ چرا که هنگام تلاوت به محتوای آیات توجه داشتند و بر اساس محتوای آیات به مناجات با پروردگار می پرداختند. همچنین هنگام تدبر و برداشت از قرآن، آنچه با خود قرآن سازگار بود را به مردم ارائه می کردند و به مخاطبان می آموختند که مجاز به هر نوع برداشتی از قرآن کریم نیستند.

چکیده از میان جهات اعجاز ، اهل نظر به نکته ای توجه داشته و آن را در شمار اعجاز دانسته اند و آن « سبک تنظیم و شیوه ارایه مطالب در قرآن کریم است . سبک قرآن در بیان مطالب کاملا استثنائی است و با هر نوشتار و گفتار دیگری ، تفاوتی چشمگیر دارد ؛ تا بدانجا که راه را برای هر نوع تقلید و همانند آوری بر روی همگان می بندد .در توضیح این سخن باید گفت : اندیشمندان و دانشوران و به طور کلی نویسندگان در هر علم و فنی مطالب خود را طبقه بندی می کنند و هر مطلبی را در فصل مخصوص خود جای می دهند در حالی که قرآن کریم از این سبک پیروی نکرده است و نه تنها مطالب خود را آمیخته با یکدیگر ارائه می دهد بلکه در عین حال مبحث ویژه ای را دنبال می کند ، این آمیختگی قرآن در حالتی است که هم از جاذبه و طراوت آن هرگز نمی کاهد و هم خود جلوه ویژه ای بر این متن آسمانی می بخشد در حالی که اگر هر ادیب توانمندی بخواهد این شیوه را تقلید کند هرگز نمیتواند دستاوردی دلنشین و زیبا ارائه دهد . بر اساس آنچه گفته شد چه بسا خواننده قرآن در نگاه آغازین قرآن را متنی گسسته بپندارد درحالی که قرآن کریم مجموعه ای منسجم است و این انسجام در سوره های قرآن کریم با ابزارها و الگوهایی مانند ایده نظم ، تناسب ، غرض سوره ،سیاق و ترتیب آیات ،کلیدهای همبستگی و وحدت سوره ها و...قابل پیگیری و بررسی می باشد . کشف ساختار منسجم سوره ها ی قرآن ، فرایندی تاثیری است که می تواند پیامهای نهایی این کتاب آسمانی را آشکار سازد به ویژه در مجموعه سوری که خویشاوندی معنایی دارند همچون سور مسبحات. در این راستا سور مسبحات عهده دار تفسیری تنزیهی نسبت به فا علیت خداوند در جهان و دنیای انسانها دارد .بررسی چنین امری رسالت نوشتار حاضر است .