توبه، از مفاهیمی است که در بسیاری از آیات و روایات به آن اشاره شده است. در حوزه ی عرفان و تصوف نیز توبه، نخستین مقام از مقامات سالکان است؛ بدین خاطر، توبه جزو اصول اساسی و بنیادین طریقت شمرده می شود و از لحاظ تاریخی، به لحاظ کمیت و کیفیت مراحلی را پشت سر گذاشته است. هر چه از قرن اوّل به قرن پنجم نزدیکتر می شویم، ملاحظه می شود که مقام توبه گسترش بیشتری یافته است و عرفا و متصوفه مطالب بیشتری را در مورد توبه و مسائل مربوط به آن ارائه داده اند. برخی از عرفا در قرن دوم و سوم تنها به ذکر توبه و مسائل جزئی آن پرداخته اند.