اثر پرچم گل زعفران بر صفات عملکردی، سامانه ایمنی و برخی متابولیت های خونی جوجه های گوشتی چکیده در این آزمایش تأثیر سطوح مختلف پرچم گل زعفران بر صفات عملکردی، صفات لاشه، متابولیت های خونی و سامانه ایمنی جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 160 قطعه جوجه یک روزه گوشتی نر سویه راس 308 به 4 تیمار و 4 تکرار و تعداد 10 قطعه جوجه در هر تکرار با میانگین وزنی یکسان تقسیم شدند. تیمارها شامل چهار سطح پرچم گل زعفران (0، 25/1، 50/1 و 75/1 درصد) بود. داده های به دست آمده به صورت آزمایش طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار مقایسه شدند. جوجه ها با جیره آغازین (10- 0 روزگی)، جیره رشد (24- 11 روزگی) و جیره پایانی (42- 25 روزگی) تغذیه شدند. ضمن آنکه در 28 روزگی مقدار 5/0 سی سی ازsrbc 10 درصد به هر جوجه تزریق و در 35 روزگی خونگیری به عمل آمده و مجدد در 35 روزگی مقدار 1 سی سی از srbc 10 درصد به هر جوجه تزریق و در 42 روزگی خونگیری به عمل می آید و تیترآنتی بادی اولیه و ثانویه معین می شود. در 35 و42 روزگی از هر تکرار 2 جوجه به طور تصادفی انتخاب و نمونه خون آنها گرفته شده و پلاسمای آنها جدا شددر این نمونه ها برخی متابولیت های خونی از جمله کلسترول، تری گلیسرید، گلوکز، hdl، ldl و پروتئین خام اندازه گیری شد. در طول دوره آزمایش وزن بدن و مصرف خوراک در جوجه ها به صورت دوره ای (آغازین، رشد، پایانی) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد افزودن 25/1 و50/1 درصد پرچم گل زعفران به جیره در دوره رشد موجب افزایش وزن بدن (05/0>p) نسبت به تیمار شاهد شد. در دوره پایانی هر سه سطح پرچم گل زعفران موجب افزایش وزن معنی دار نسبت به تیمار شاهد گردید که افزودن 25/1 درصد پرچم گل زعفران موجب افزایش وزن بیشتر نسبت در مقایسه با تیمارهای حاوی 5/1 و 75/1 درصد پرچم گل زعفران گردید (05/0>p). افزایش وزن در کل دوره با افزودن 25/1 درصد پرچم گل زعفران در جیره غذایی مشاهده شد. در دوره پایانی و کل دوره تیماری که دارای 25/1 درصد پرچم گل زعفران بوده مصرف خوراک بالاتری نسبت به تیمار شاهد و سایر تیمارها نشان داد (05/0>p). تیمار حاوی 25/1 درصد پرچم‎گل زعفران سبب افزایش وزن نسبی لاشه نسبت به تیمار شاهد شد (05/0>p) و تیمار های حاوی پرچم‎گل زعفران سبب افزایش معنی دار (05/0>p) وزن نسبی سینه در مقایسه با تیمار شاهد شد. تیمار حاوی 5/1 درصد پرچم‎گل زعفران وزن نسبی ران را به میزان معنی داری (05/0>p) نسبت به سایر تیمار های آزمایشی افزایش داد و همچنین تیمار با سطح 25/1 درصد سبب کاهش معنی دار (05/0>p) میزان چربی بطنی در مقایسه با تیمار شاهد شد. تیمار دارای 25/1 درصد پرچم گل زعفران افزایش معنی دار (05/0>p) تری گلیسرید و پروتئین کل را نسبت به سایر تیمارها نشان داد و تفاوت معنی داری در گلوکز، کلسترول، hdl و ldl بین تیمارها مشاهده نشد و تیماری که دارای 75/1 درصد پرچم گل زعفران بوده، موجب کاهش معنی دار (05/0>p) آنزیمast نسبت به سایر تیمارهای شد و تیمار حاوی 25/1 درصد پرچم گل زعفران سبب افزایش معنی دار (05/0>p) ایمنوگلوبولین g نسبت به سایر تیمارها شد.