نام پژوهشگر: شهلا همتی
شهلا همتی صابر خدابنده
تحقیق حاضر باهدف بررسی اثرات سموم مخاط شقایق دریایی stichodactyla sp.، روی سلول¬های کبد و خون ماهی گورخری، danio rerio صورت گرفت. نمونه های شقایق دریایی از ناحیه¬ی شرقی ایستگاه اسکله¬ی شهری جزیره هرمز جمع آوری و بعد از فریز شدن در دمای 160- درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل شدند. بعد از یخ زدایی، مخاط از صفحه دهانی جدا و در فریزدرایر خشک شد. تیمار ماهیان گورخری با مخاط خشک و تر شقایق دریایی در سه غلظت 250، 500 و 1000 میلی¬گرم در یک لیتر آب (mg/l) صورت گرفت. ماهیان تیمار شده ی در حال مرگ با بریدن ساقه دمی خون¬گیری و در بوئن به مدت 24 ساعت تثبیت شدند. سپس تغییرات بافتی کبد و تغییرات ریختی گلبول های خون با استفاده از میکروسکوپ نوری و همچنین اسمولالیته، یون ها و هموگلوبین پلاسما در ماهیان تیمار شده و کنترل بررسی شد. نتایج نشان داد که میزان اسمولالیته و یون های پلاسما در نمونه های تیمار شده نسبت به کنترل به طور معنی داری کاهش یافته است. همچنین میزان هموگلوبین در پلاسما ی نمونه های تیمار شده نسبت به کنترل نیز افزایش معنی داری را نشان داد علاوه براین لیز شدن گلبول های خونی در ماهیان تیمار شده به خوبی مشاهده شد. در بررسی میکروسکوپی کبد در نمونه های تیمار شده عوارضی شامل: واکوئله شدن، پرخونی در سینوزوئیدها، نکروز، تورم سلولی، خونریزی و پارگی رگ ها رویت شد که در تیمارهای با غلظت بالای مخاط، شدت این عوارض کم تر بود. تحقیق حاضر نشان داد که مخاط شقایق دریایی مورد مطالعه در حالت خشک و تر توانایی کشتن ماهیان گورخری را دارد و به نظر می رسد مرگ آنی ماهیان در اثر هجوم بیش از حد آب بدن، لیز شدن سلول های خونی و نیز از دست دادن یون های ضروری بدن باشد. البته در غلظت های پایین عوارض فوق کمتر مشاهده شد؛ ولی عوارض بافتی در کبد بسیار مشهود بود که به نظر می رسد به دلیل طولانی بودن زمان تیمار این عوارض سبب می گردد.