نام پژوهشگر: مرتضی هجرتی طلوعی
مرتضی هجرتی طلوعی منیژه صحی
سنت دیوارنگاری بقاع متبرک گیلان به مثابه هویت فرهنگی و مذهبی توسط هنرمندان برخاسته از متن مردم در برهه ای از تاریخ بر کالبد دیوارهای آن نقش بسته که مقارن با انتشار کتب مصور چاپ سنگی بوده است. در پژوهش حاضر نگارنده به بررسی ویژگی های فرمالیستی و محتوایی مشترک نگاره های کتب چاپ سنگی و دیوارنگاره های بقاع متبرک گیلان و چگونگی تأثیرگذاری تصاویر چاپ سنگی بر دیوارنگاره های بقاع پراخته است. در این پژوهش تدوین و تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات گردآوری شده از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای به شیوه توصیفی و تحلیلی – تطبیقی صورت پذیرفته است. آرایه های تصویری موردنظر از میان 20 بقعه واقع در منطقه شرق گیلان و همچنین 14 نسخه از کتب مصور چاپ سنگی موجود در کتابخانه ملی تهران به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده است. در این پژوهش نشانه شناسی از دیدگاه نظریه پردازان نشانه شناس به عنوان رویکرد نگارنده مورد استفاده قر ار گرفته است. هدف اصلی از انجام این پژوهش به منظور شناخت منبع الهام و تأثیرپذیری دیوارنگاره های بقاع متبرک گیلان با استناد به آثار تصویری کتب چاپ سنگی صورت پذیرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که دیوارنگاره های بقاع گیلان با نگاره های کتب چاپ سنگی به لحاظ ساختاری مشترکات قابل توجهی دارند و هنرمندان دیوارنگاره های بقاع دربه تصویر کشیدن آثار خود از نگاره های کتب چاپ سنگی بهره برده اند و می توان عنوان کرد کتب چاپ سنگی مهم ترین عامل شکل گیری نقاشی های دیواری بقاع هستند.