نام پژوهشگر: راضیه بایسته

بررسی درک معلمان ریاضی از اصول موضوعه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده علوم پایه 1393
  راضیه بایسته   ابراهیم ریحانی

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی درک و فهم معلمان ریاضی از اصول¬موضوعه است. جامعه¬ی این تحقیق شامل کلیه معلمان ریاضی ایران در سال تحصیلی 93-92 می¬باشد. در این مطالعه 62 نفر از معلمان ریاضی مقطع متوسطه اول و دوم به روش نمونه¬گیری در دسترس انتخاب شده¬اند. این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی از نوع زمینه¬یابی می¬باشد. ابزار اندازه-گیری برای بررسی درک و فهم معلمان ریاضی، بر اساس پرسشنامه محقق ساخته طراحی شده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات به¬دست آمده از پرسشنامه، روش¬های آمار توصیفی (فراوانی و درصد داده¬ها) و آمار استنباطی (آزمون خی¬دو) مورد استفاده قرار گرفت. هم¬چنین روایی محتوایی پرسشنامه توسط تعدادی از اساتید ریاضی و آموزش ریاضی تایید شد و ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه 71/0 به¬دست آمد که این مقدار وضعیت مناسبی را در مورد پایایی آن نشان می¬دهد. نتایج به¬دست آمده از این تحقیق نشان داد که اغلب معلمان، درک و فهم مناسبی از مفهوم اصول¬موضوعه در ریاضیات دارند ولی در برقراری ارتباط بین "اصول¬موضوعه- قضیه" و "اصول-موضوعه- تعریف" با مشکل مواجه می¬شوند. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد که اغلب معلمان از عدم یکتایی اصول¬موضوعه آگاهی ندارند و بعضی از آن¬ها در تشخیص گزاره¬های هم¬ارز مشکل دارند. علاوه¬ بر این، مشاهده گردید، اغلب معلمان ریاضی به دلیل عدم دانش موضوعی و یا دانش پداگوژی در برقراری ارتباط بین گزاره¬های ریاضی، ارتباط خیلی از گزاره¬ها را در کلاس درس مطرح نمی¬کنند. عملکرد معلمان به تفکیک جنسیت، رشته تحصیلی و مقطع آموزشی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به¬دست آمده در قسمتی از پرسشنامه نشان داد که تعداد بیشتری از معلمان مرد نسبت به معلمان زن، ارتباط بین گزاره¬ها را در کلاس درس مطرح می¬کنند. علاوه¬ بر این نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که روش آموزشی رایج از نظر معلمان هر دو مقطع، روش اصل¬موضوعی و کاملا رسمی و روش مناسب آموزشی، تفکر اصل¬موضوعی است که تفاوت معناداری بین روش رایج آموزشی و روش مناسب آموزشی (از نظر معلمان ریاضی) در مدارس ایران مشاهده شد. علاوه بر این، معلمان مقطع متوسطه اول، روش تفکر اصل¬موضوعی را مناسب¬ترین روش عنوان کردند در صورتی¬که معلمان مقطع متوسطه دوم به هر دو روش تفکر اصل¬موضوعی و روش اصل-موضوعی، اهمیت می¬دهند. طبق نتایج به¬دست آمده در قسمتی از پرسشنامه، در سطح آمار استنباطی مشاهده شد که تفاوت معناداری بین معلمان رشته آموزش ریاضی، ریاضی محض و ریاضی کاربردی از نظر علم به یکتایی اصول¬موضوعه وجود ندارد ولی در سطح آمار توصیفی، معلمانی که رشته¬ی دانشگاهی آن¬ها ریاضی محض بود نسبت به دو گروه دیگر از معلمان، عملکرد بهتری از خود نشان¬ دادند.