نام پژوهشگر: فخرالسادات میرحسینی

عناصر زبانی و ادبی در غزل های محمدعلی بهمنی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده ادبیات 1393
  فخرالسادات میرحسینی   محمود الهام بخش

محمّدعلی بهمنی، شاعر و ترانه سرای معاصر (1321 هـ. ش) سرودن شعر را از نوجوانی آغاز کرد و هم اکنون صاحب آثار منظومی در قالب های متعدّد و زمینه های فکری متنوّع است. دیدگاه او نسبت به شعر و بویژه غزل کاملاً روزآمد است. وی از بزرگترین غزلسرایان معاصر به شمار می رود که در ویژگی های غزلش، آن را تا سرحدّ سبک شخصی، متفاوت می سازد. او از سال 1350 تاکنون، مجموعه های متعدّدی را در قالب های متنوّع شعری بویژه غزل به طبع رسانده است و اخیراً مجموعه کامل اشعار او نیز منتشر شده است. بهمنی در به کارگیری زبان، نوگراست و موارد باستان گرایی و دستور تاریخی به خصوص در غزل های جدیدتر او اندک است. قافیه و ردیف در غزل های بهمنی به دور از تکلّف و در خدمت بیان طبیعی و طبع روان اوست. ردیف های او ابتکاری و متنوّع است. وزن شعر بهمنی تنوّع بسیار دارد. به طور کلّی غزل های او از لحاظ موسیقی درونی، بیرونی و کناری در سطح بالایی است. در سطح ادبی نیز قوّت غزل های بهمنی در آرایه هایی مانند تناسب، تضاد، حسن تعلیل و بویژه آرایه های نوپدید چون تکرار، واج آرایی و... بازتاب بیشتری داشته است. بدیع لفظی و معنوی در غزل او به اعتدال ظهور یافته است. در این پایان نامه که به بررسی ویژگی های زبانی و ادبی غزل های محمّدعلی بهمنی اختصاص دارد، پس از پرداختن به شرح زندگی و دیدگاه های او، درباره پیشینه غزل و نحوه شکل گیری غزل معاصر بحث شده است. سپس ویژگی های زبانی غزل های او ارزیابی و نقد ویژگی های ادبی و بلاغی شعر او شامل آرایه های بدیعی و صورخیال انجام گرفته است. بهمنی در مجموع از شاعران غزل سرای موفّق در عصر حاضر و دارای مهارت در عرصه های مختلف فنّی، محتوایی و ذوقی است.