نام پژوهشگر: حمید قلندریان
حمید قلندریان محمدباقر حسینی
شعر، کلامی موزون و مقفّی و برخوردار از خیالی بکر، تصاویری بلیغ و تأثیر گذار است. نه تنها از کهن ترین روزگار وجود داشته است بلکه همزاد نیروی احساس بشری، قلمداد میشده با ذوق و طبع آدمی ارتباط تنگاتنگ یافته است. بی آنکه بخواهد در چارچوب رشد عقلی ، دانش عمیق یا پیشرفت متمدنانه محدود و محصور گردد. شعر عربی از گذشته تاکنون دوره های مخلتفی را پشت سر گذاشته است و از جمله آن دورهی جاهلی و دورهی اسلامی است که در پژوهش حاضر از رهگذر بررسی اشعار سه تن از شاعران مخضرم یعنی حسان بن ثابت ، کعب بن زهیر و عبدالله بن رواحه بدان پرداخته شده است. تاکید پژوهشگر در اینجا بر شعر دورهی اسلامی و نشان دادن نقش شاعران نامبرده در پیشبرد اهداف پیامبر اسلام(ص) و گسترش شعائر اسلامی است و نیز اینکه چگونه اسلام آورده و عوامل اسلام آوردنشان چه بوده است. این پژوهش مشتمل بر مقدمه و سه بخش اصلی است و هر بخش در سه فصل جداگانه بررسی شده است. شاکله اصلی بحث در حقیقت همان بخش سوم است که در هر فصل آن به طور جداگانه هدف اصلی بررسی شده است .در بخش پایانی نیز ضمن اشاره کوتاه به نقش تبلیغاتی شعر در زمان پیامبر، به تحلیل نظریات مطرح شده در سه بخش اصلی و نتیجه گیری کلی وتحلیلی پرداخته شده است. از نتایج مهم بحث اینکه: شعر عربی در گذر زمان فراز و فرودهایی داشته است و همواره شاعرانی معارض و مدافع وجود داشته اند. شعر کاملاً از نظر پیامبر(ص) مردوده نبوده است بلکه شعرهای غیر اخلاقی و مخل اهداف اسلام را نپذیرفته اند. در میان شاعران مورد بحث، حسان بن ثابت، علیرغم اینکه به سختی و با حساسیت بیشترین در مقایسه با دو همتایش اسلام آورد؛ اما در مبارزه با مشرکان و دفاع از اسلام بیشترین نقش را داشت.