کنایه به عنوان یکی از گونه های علم بیان، از جمله شیوه ها و فنون ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیر صریح مفاهیم و مقاصد است. در این فن، گوینده بنا به اقتضای حال، غرض مورد نظر خود را در قالب کلامی جذاب ، به تصویر می کشد تا از راهی کوتاه و غیر مستقیم به هدف خویش نائل آید. کنایه نیز به سان دیگر فنون ادبی و غیر ادبی از زمان پیدایش تاکنون در مسیر حیات خود، دستخوش فراز و فرودهای فراوانی شده است و آنچه امروزه به عنوان کنایه و اقسام آن شناخته می شود با کاربردها و صورت های اولیه این فن تفاوت های چشمگیری دارد. یافته های این پژوهش حاصل تأمل در کنایه و تحلیل و بررسی آن در دیوان علامه اقبال لاهوری است و همچنین مختصری از احوال و زندگینامه و آثار اقبال لاهوری را شامل می شود، ولی هدف اصلی از نگارش این رساله، بررسی کنایات در دیوان اقبال است. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل محتوا بوده که پس از استخراج شواهد به صورت فرهنگ بسامدی تجزیه و تحلیل شده است،پس از استخراج کنایات در دیوان این شاعر پارسی گوی ، معلوم شد که وی در به کارگیری این شگرد زبانی قدرتمند است و همچون شاعران سلف ،خود ،در موارد بسیاری از این هنر در انتقال مفاهیم و تأثیر بر ذهن مخاطب سود جسته است.