نام پژوهشگر: کامیار فرخی سعدآبادی
کامیار فرخی سعدآبادی حمید عباس دخت
با توجه به ضرورت استفاده از کودهای زیستی، مضرات کودهای شیمیایی و نیاز مبرم به افزایش بهره-وری از سطح زمین در دسترس، آزمایشی به صورت فاکتوریل با هدف بررسی تأثیر کودهای بیولوژیک شامل باکتری های رایزوبیوم (در 2 سطح تلقیح و عدم تلقیح) و تیوباسیلوس (در 2 سطح تلقیح و عدم تلقیح) و کود گرانوله ی گوگرد (در 3 سطح صفر، 65 و 130 کیلوگرم در هکتار) بر اجزای عملکرد و برخی صفات کمی و کیفی سویا رقم m9 طراحی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. بر اساس نتایج، بیشترین تعداد دانه در بوته (75/83) در تیمار کاربرد همزمان رایزوبیوم و تیوباسیلوس بدست آمد. مقدار کلروفیل کل در تیمار تلقیح با رایزوبیوم (26/0 میلی گرم در گرم برگ تازه) نسبت به شاهد (2/0 میلی گرم در گرم) تفاوت معنی داری نشان داد. مقدار کلروفیل کل در نمونه های تلقیح شده با تیوباسیلوس (22/0 میلی گرم) دارای اختلاف معنی دار با شاهد (2/0) بود. در مورد درصد پروتئین سویا رقم m9 نیز اثرات اصلی استفاده از باکتری رایزوبیوم و تیوباسیلوس و کاربرد گوگرد، معنی دار شدند. مقدار روغن تحت تیمارهای به کاربرده شده معنی دار نشد. تلقیح سویا رقم m9 با رایزوبیوم سبب افزایش معنی دار شاخص سطح برگ (9/3) نسبت به شاهد (7/3) به میزان 12/5 درصد شد. تلقیح تیوباسیلوس نیز سبب افزایش 1/9 درصدی مقدار شاخص سطح برگ نسبت به شاهد شد. عملکرد و اجزای اصلی عملکرد سویا شامل تعداد غلاف در بوته، وزن هزاردانه، تعداد دانه و عملکرد بیولوژیک کل در اثر تلقیح هردو باکتری رایزوبیوم و تیوباسیلوس و استفاده از 130 کیلوگرم گوگرد در هکتار، بیشترین مقدار را در بین سایر تیمارهای مورد استفاده در این مطالعه داشتند و این نتایج مناسب بودن این تیمارها را برای رشد سویا نشان می دهند. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده و بهبود اکثر صفات مورد بررسی، بهترین تیمار برای تولید سویا رقم m9 در منطقه شاهرود، استفاده همزمان از باکتری های تیوباسیلوس و رایزوبیوم و نیز مصرف 65 کیلوگرم گوگرد در هکتار، می باشد.