شاعرانِ عارف برای بیان مفاهیم عمیق عرفانی و عاطفیِ خود به ناچار با بالابردن ظرفیت زبانی دست به هنجارگریزی و استفاده از نماد می زنند، که از جمله آن می توان به نمادهای حیوانی اشاره کرد. در این پایان نامه به نشانه شناسی نمادهای حیوانی در غزلیات شمس پرداخته شده است. نشانه شناسی مطالعه نظامند نشانه ها به جهت دریافت لایه های گوناگون فکری شاعر یا نویسنده است. با بررسی این علم در نمادهای حیوانیِ غزلیات شمس می توان به زمینه های گوناگونِ اندیشگانی مولوی از جمله بازگشت به اصل، بیداری، خاموشی، قبض و بسط و... دست یافت. مولوی برای مهیّاکردن بستری مناسب در جهت القای مفاهیم عرفانی، و عاشقانه، به واسطه هنجارشکنی نشانه ها را از حیطه رمز پرداختگی خارج می کند و به چند معنایی سوق می دهد. هم چنین از موارد پرداخته شده در این پایان نامه بخش تقابلی نمادها است، که با بررسی این مقوله نیمه پنهان فکری شاعر و همچنین الگوهای فنا، خاموشی و وحدت گرایی او نمایان می شود، اما نکته حائز اهمیت و چشمگیر در بخش روابط تقابلی نه در انتخاب نوع تمایزها، بلکه در نحوه برخورد دینامیکی و پویای روابط است، که گویای روح پرتلاطم مولوی در مقوله عشق او به شمس تبریزی یا مضامین عرفانی است.