نام پژوهشگر: سپیده دندانساز بهاری

گفتمان و ایدئولوژی: تحلیل انتقادی گفتمان در رویکردهای زبانی مدرن به ادبیات
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سپیده دندانساز بهاری   بهرام بهین

با توجه به روند گفتمان در زبان شناسی، زبان خالی از ایدئولوژی نیست. زبان در این معنا در شکل گیری واقعیت، انتقال و حتی ایجاد ایدئولوژی و تفکر نقش دارد. به عنوان مثال استفاده از زبان منجر به ایجاد نظریه های خاصی می شود. تحقیق حاضر با استفاده از روش گفتمان-تاریخی, تلاش برای روشن کردن الگوهای ایدئولوژیک در رویکرد سیستماتیک وعلمی مدرن به مطالعه ادبیات را دارد. اما روش گفتمان- تاریخی به تنهایی در سرانجام انگیزه ی انتقادی این تحقیق کافی نمی باشد، بلکه تحقیق حاضر نیازمند مطالعه ی متون علمی مدرن از دیدگاه پست مدرن نیز می باشد. بر اساس این رویکردها، تحقیق حاضر توانسته است اتکای مدرنیست ها به ایده ی توانمندی مطلق علم در دستیابی به همه ی دانش ها را در رویکرد زبانی آنها (مدرنیست ها) به مطالعه ادبیات نشان دهد. تحلیل انتقادی گفتمان داده های تحقیق، حقیقت استفاده از آیتم های ارزیابی زبانی و استراتژی های خاص گفتمانی در جهت ایجاد نگرش مثبت به رویکرد علمی مطالعه ادبیات را روشن می سازد.از سوی دیگر، تجزیه و تحلیل دقیق اصول مدرنیستی استفاده شده در داده ها روشنگر ایجاد هر چند بیشتر نگرش مثبت نسبت به مطالعه علمی ادبیات توسط آن اصول (مرکز گرایی، سیستم گرایی،غلبه گری، عمومیت گرایی،تقلیل گرایی وعلم گرایی) را دارد. تجزیه و تحلیل بیشتر اصول اعمال شده روشنگر جنبه های منفی وپوشیده ی آنها، یعنی مفهوم "تقلیل"، بوده که، از سوی دیگر، منجر به اثبات طبیعت ناقص یافته های مطالعات علمی می شود. در نهایت، می توان نتیجه گرفت که ایدئولوژی توانایی مطلق علم در دستیابی به همه ی دانش ها صحیح نمی باشد و رویکردهای متعدد پست مدرنیسم به عنوان رویکرد پیشنهادی برای استفاده در مطالعات مطرح می شود. لذا چنین رویکردهایی ازایجاد مفهوم "تقلیل" جلوگیری می کند.