نیاز بشر به آب به سرعت در حال افزایش است و منابع آب شیرین موجود نمی توانند همه نیازها را برآورده سازند .در استان گلستان نیز هر چند بارندگی سالیانه آن نسبت به متوسط کشور وضعیت بهتری دارد و حدوداً دو برابر می باشد لیکن منابع آب موجود جوابگوی نیازهای استان را نمی نماید. یکی از سناریوهایی که در ارتباط با تأمین نیاز آبی استان گلستان مطرح می باشد بحث شیرین سازی آب دریای خزر برای مصارف شرب و حتی تأمین آب گیاهان پرارزش و نیازهای گلخانه ای می باشد. دریای خزر با tds بین 12000 تا 13000 میلی گرم در هر لیتر شوری بسیار کمتری از دریاهای آزاد و اقیانوس ها با tdsبین 35000 تا 45000 میلی گرم بر لیتر دارد که بالطبع هزینه شیرین سازی آن نیز بطور محسوسی کمتر خواهد بود. در این تحقیق ضمن بررسی فنی و مقایسه انواع روش های شیرین سازی آب دریا، به انتخاب مناسب ترین روش شیرین سازی آب دریای خزر با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسه مراتبی که یک روش تصمیم گیری چند معیاره می باشد پرداخته شد. بر اساس نتایج روش مذکور روش اسمز معکوس به عنوان مناسب ترین روش شیرین سازی آب دریای خزر انتخاب شد. ارزیابی اقتصادی شیرین سازی آب دریای خزر به روش اسمز معکوس، با استفاده از مدل ارزیابی اقتصادی شیرین سازی deep 4 نشان داد که قیمت تمام شده ی تولید یک مترمکعب آب شیرین در سایتی با ظرفیت 280000 مترمکعب بر روز، 0/77 دلار بر متر مکعب می باشد. واژه‎های کلیدی: شیرین سازی آب دریا، ارزیابی فنی و اقتصادی، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، deep 4، استان گلستان.

در سال های اخیر قطع درختان، از بین بردن مراتع ، ساخت و سازهای بی رویه و به طور کلی دخالت های انسان در طبیعت باعث به هم خوردن تعادل طبیعی و وقوع سیلاب های کم سابقه شده است و متاسفانه این سیل ها، خسارات جبران ناپذیری را به کشور اعمال می کند. حوضه زیارت نیز به دلیل موقعیت مناسبی که دارد، گرایش برای احداث واحدهای مسکونی ییلاقی به شدت زیاد است و این امر باعث خطرات سیلاب بر روی روستای زیارت و شهر گرگان خواهد شد. به همین منظور بررسی این عامل(توسعه شهری) از اهمیت ویژه ای برخوردار است و لذا در این پژوهش حوضه زیارت با توجه به آمار بارندگی و اطلاعات فیزیولوژیکی موجود مورد مطالعه قرار گرفته است. به این ترتیب که ابتدا با استفاده از داده های بارش و سیل همزمان آن به مدل سازی بارش-رواناب با استفاده از نرم افزار hec-hms پرداخته شد. برای مدل سازی 8 رویداد انتخاب شده، که از این 8 رویداد مشاهده ای، 6 رویداد برای کالیبراسیون و واسنجی مدل با استفاده از تغییر پارامترها انجام شده و 2رویداد برای اعتباریابی و سنجش مدل تعیین گردید. پس از آن به پهنه بندی سیل در دوره بازگشت های مختلف پرداخته شد و پهنه سیل را در دوره بازگشت های 2، 5، 10، 25، 50، 100، 200 ساله به کمک نرم افزارhec-ras وgis مشخص گردید و در آخر به بررسی اثر توسعه شهری در سال های مختلف پرداخته شد و با توجه به ساخت و سازهای انجام شده در سال های مختلف به تاثیر آن بر روی دبی پیک و در نهایت اثر آن بر روی پهنه سیل (در مقاطع مختلف) پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که در قسمت مدل سازی نرم افزارhec-hms از دقت خوبی برای کالیبره برخوردار است و می تواند حجم و دبی پیک را به خوبی شبیه سازی کند. در قسمت پهنه بندی سیل می توان گفت سیل با دوره بازگشت بیش از 50 سال از بستر اصلی خارج می گردد. در رابطه با تاثیر توسعه شهری نتایج نشان داد که با دو برابر کردن توسعه شهری دبی پیک 4.2 برابر و حجم سیلاب نیز1.35برابر خواهد شد.

امکان استفاده از آب دریای خزر با توجه به اینکه میزان شوری آن نسبت به دیگر دریاهای آزاد کمتر است و برای آبیاری مطلوب به نظر می رسد. هدف از این تحقیق تعیین اثرات آب دریای خزر بر جوانه زنی و عملکرد محصول چغندر قند می باشد. بدین منظور در دو طرح جدا یکی در مزرعه و دیگری در گلخانه آزمایش انجام گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق اثر شوری آب دریا را در مرحله جوانه زنی بیشتر نشان داد.

فرآیندی که به نام تبخیر- تعرق شناخته می شود از اهمیت بسزایی برخوردار است. برنامه ریزی زمان و مقدار آبیاری و ظرفیت سیستم های آبیاری براساس تبخیر- تعرق حداکثر تعیین می شود. روش دقیق برآورد آن استفاده از لایسی متر است که کاربرد آن با محدودیت مواجه می باشد. بنابراین بایستی از مدل های ریاضی استفاده نمود که مناسب ترین آن ها روش ترکیبی فائو- پنمن- مانتیث (استاندارد) است. با توجه به محدودیت اندازه گیری پارامترهای هواشناسی در ایستگاه های تبخیرسنجی، هزینه بالای تأسیس ایستگاه های سینوپتیک جدید و همچنین اختلاف قابل توجه مقادیر روش هارگریوز- سامانی نسبت به روش استاندارد، روش هارگریوز- سامانی نیازمند به یک ضریب اصلاحی است که مقادیر تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع را در هر منطقه ای که ایستگاه اقلیم شناسی (تبخیرسنجی) وجود دارد، برآورد نمود. معادلات ضریب اصلاحی چند متغیره رگرسیونی در شش فرم کلی با استفاده از پارامترهای دمای حداکثر، دمای حداقل، دمای متوسط، تفاضل دمای حداکثر و حداقل و رطوبت نسبی و ترکیبی از پارامترهای فوق در دوره آماری 80 درصد، با استفاده از نرم افزار آماری محاسبه شدند و ضرایب این معادلات با استفاده از الگوریتم ژنتیک بهینه شدند. مقادیر تبخیر- تعرق پتانسیل اصلاح شده در دوره آماری 20 درصد، نسبت به مقادیر روش استاندارد با استفاده از شاخص های آماری ارزیابی شدند و نمودار خط ایده آل نیز رسم شد. پس از رتبه بندی شاخص های آماری و محاسبه مجموع رتبه بندی، معادلات ضریب اصلاحی چند متغیره رگرسیونی و هوشمند با کمترین رتبه به عنوان اولویت اول برای هر یک از ایستگاه های سینوپتیک سه استان شمالی انتخاب شدند. در مرحله پایانی معادلات رگرسیونی و هوشمند با اولویت اول، با استفاده از شاخص های آماری ارزیابی و رتبه بندی شدند و مناسب ترین معادله ضریب اصلاحی برای هر یک از ایستگاه های سینوپتیک انتخاب شد. واژه های کلیدی: الگوریتم ژنتیک، تبخیر- تعرق، روش فائو- پنمن- مانتیث و ضریب اصلاحی.

آبشکن ها از جمله سازه هایی هستند که با انحراف جریان از جداره باعث تثبیت جداره رودخانه می شوند. با توجه به اینکه آبشکن ها، عرض مفید جریان را کاهش می دهند، سرعت موضعی جریان افزایش یافته و باعث آبشستگی در اطراف دماغه آنها می شود که ممکن است پایداری سازه را به خطر اندازد. تحقیقات قبلی نشان داده است که آبشستگی در آبشکن های t شکل از آبشکن های دیگر تحت شرایط هیدرولیکی مشخص کمتر است. در این تحقیق با انجام مطالعات آزمایشگاهی اثر تغییر طول بال بالا دست و پایین دست آبشکن t شکل نامتقارن بر میزان و الگوی آبشستگی مورد مطالعه قرار گرفته است. آزمایشات با 12 طول بال بالا دست و 12 طول بال پایین دست مختلف انجام شده است. رسوبات مورد استفاده در تحقیق ماسه یکنواخت به قطر 1/5mm بوده است. همچنین از سازه طوق به عنوان سازه حفاظتی در بالادست آبشکن استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که با افزایش نسبت طول بال بالا دست به طول بال پایین دست حداکثر عمق نسبی آبشستگی و ابعاد چاله آبشستگی افزایش پیدا می کند، همچنین گسترش آبشستگی به سمت بالا دست بیشتر شده و پشته ی رسوبی به سمت ساحل مقابل بیشتر متمایل می شود. روند آبشستگی آبشکن ها زمانیکه نسبت مجموع طول بال بالا دست و پایین دست به طول جان برابر 5/0 باشد مشابه آبشستگی آبشکن ها با نسبت مجموع طول بال بالا دست و پایین دست به طول جان برابر 1 می باشد و میزان آبشستگی کمتری اطراف آن ها مشاهده می شود. حداکثر آبشستگی، عمق و ابعاد چاله آبشستگی در آبشکن بدون طوق اختلاف قابل ملاحظه ای با حالت دارای طوق دارد و مقدار آن بیشتر می باشد و می توان تاثیر مثبت طوق را مشاهده کرد. در شرایط جریان ثابت، در یک طوق با عرض ثابت، هرچه طول طوق افزایش یابد، میزان حداکثر آبشستگی، ابعاد چاله آبشستگی و همچنین امتداد آن در طول کانال کاهش می یابد. در یک طوق با طول و عرض ثابت، هرچه ارتفاع قرارگیری طوق افزایش یابد، میزان حداکثر آبشستگی، ابعاد چاله آبشستگی و همچنین امتداد آن در طول کانال نیز افزایش می یابد.

هدف از انجام این پژوهش، بهره برداری بهینه از منابع آب در شرایط خشکسالی و ترسالی بود. 14000 هکتار از اراضی شالیزاری در پایین دست سد شهید رجایی ساری در استان مازندران به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب گردید. سناریوهای مدیریتی در قالب دو رویکرد " تفاوت در مقدار خروجی مخزن سد" و "تفاوت در مقدار مساحت تخصیص یافته به کشت محصول برنج" طراحی و اجرا شده است. رویکرد نخست، از لحاظ مقدار حجم آب خروجی موجود در مخزن سد به دو بخش مشاهداتی و احتمالاتی تقسیم شده است. در سناریوهای بخش مشاهداتی، از داده های مشاهداتی موجود خروجی سد در منطقه برای عملیات بهینه سازی استفاده شده است و در بخش احتمالاتی، از مقادیر احتمالاتی بدست آمده برای خروجی سد با دوره بازگشت های مختلف در شرایط خشک سالی و ترسالی استفاده شده است. رویکرد دوم در سناریوی مدیریتی، براساس مقدار مساحت تخصیص یافته به کشت برنج در سه حالت بدون قید مساحت، 50% و 85% مساحت کل مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بهینه سازی الگوی کشت، از دو روش برنامه ریزی غیرخطی و الگوریتم ژنتیک استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی کشت فعلی در منطقه، بهینه نبوده و در صورت اعمال الگوی کشت پیشنهادی، درآمد خالص منطقه به همراه کاهش حجم آب مصرفی، به-طور چشم گیری افزایش خواهد یافت. همچنین براساس نتایج بدست آمده می توان گفت که روش الگوریتم ژنتیک در بهینه سازی الگوی کشت، نسبت به روش برنامه ریزی غیرخطی ارجحیت دارد.

یکی از بخش های مهم مصرف کننده آب در ایران بخش کشاورزی می باشد که با توجه به آمار موجود بیش از ?? درصد مصرف آب در ایران را به خود اختصاص می دهد و بیشترین میزان تلفات نیز در این بخش صورت می گیرد. محدودیت منابع آب در ایران لزوم استفاده ی بهینه از آن را ضروری می سازد. اعمال مدیریت صحیح و به کارگیری فنون پیشرفته به منظور حفظ و ذخیره رطوبت خاک، افزایش گنجایش نگه داشت آب و جلوگیری از نفوذ عمقی از جمله اقدامات موثر برای افزایش کارآیی مصرف آب و در نتیجه بهبود بهره برداری از منابع آب کشور است. به منظور بررسی تأثیر کاربرد پلیمر سوپرجاذب در کاهش اثرات سوء کم آبی و جلوگیری از نفوذ عمقی ناشی از پر آبی برروی عملکرد اجزاء عملکرد و کارآیی مصرف آب گوجه فرنگی رقم (ch)، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاًًًًًًًًًً تصادفی با دو فاکتور رژیم آبیاری در سه سطح کم آبیاری (75%نیاز آبی)، آبیاری کامل (100%نیاز آبی) و پرآبیاری (125%نیاز آبی) و فاکتور غلظت سوپرجاذب در پنج سطح 0، 4، 6، 8 و 10 گرم در هر کیلوگرم خاک گلدان در چهار تکرار در شرایط گلخانه انجام شد. داده-های به دست آمده با استفاده از نرم افزار sas و excel آنالیز و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون lsd انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد با کاربرد 6 گرم سوپرجاذب در هر کیلوگرم خاک گلدان و اعمال 125% نیازآبی، عملکرد محصول و کارآیی مصرف آب نسبت به شاهد افزایش یافته است و بهترین شرایط را برای رشد گوجه فرنگی فراهم می کند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که استفاده از پلیمر سوپرجاذب آکوازورب ضمن ممانعت از نفوذ عمقی آب و در اختیار نهادن آن برای جذب توسط ریشه و بهبود تهویه ی ریشه، از طریق جذب آب ثقلی در مدت نسبتاً کوتاهی پس از آبیاری و نیز جلوگیری از تراکم خاک، باعث ایجاد یک محیط بسیار مناسب برای گیاه می گردد و گیاه در این شرایط، آب و املاح را بهتر جذب می کند.

محدود شدن منابع آب و خاک، افزایش جمعیت جهان، نیاز روز افزون به غذا و تقاضای رقابتی برای آب باعث شده که روش های آبیاری تحت فشار به ویژه آبیاری قطره ای مورد استفاده وسیع قرار گیرد. گرفتگی قطره چکان ها مهمترین مشکل در آبیاری قطره ای ست که به تدریج باعث عدم توزیع یکنواخت آب و بالا رفتن هزینه های نگهداری سیستم می شود. آب مغناطیسی پدیده ای نو در ارتقاء بهره وری آب به شمار می آید که با عبور آب از میان یک آهنربای دائمی (مغناطیس پایدار) قوی مستقر روی خط لوله به وجودمی آید. این مطالعه در ایستگاه تحقیقات گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان انجام شد. در این تحقیق تأثیر آب مغناطیسی بر گرفتگی قطره چکان ها در آبیاری قطره ای در شوری های مختلف آب آبیاری مورد بررسی قرار گرفت. تیمارها شامل سه تیمار آب آبیاری (آب مغناطیسی، غیرمغناطیسی و اسیدی) به عنوان عامل اصلی و سه سطح شوری (آب چاه، شوری 7 و 14 دسی زیمنس بر متر) به عنوان عامل فرعی بود. طرح آزمایشی در قالب بلوک کامل تصادفی در سه مکان آبی و با سه تکرار انجام شد. جمع آوری اطلاعات مربوط به دبی قطره چکان ها در 10 مرحله زمانی و نمونه برداری ها برای تعیین خصوصیات آب آبیاری (تعیین شاخص اشباع لانژیلر) در چهار مرحله انجام شد. نتایج نشان داد که متوسط دبی قطره چکان ها در همه تیمارهای مورد آزمایش با گذشت زمان کاهش پیدا کردکه دلیل آن گرفتگی جزئی یا کلی تعدادی از قطره چکان ها بود. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری تأثیر معنی داری در سطح 5 درصد بر متوسط دبی قطره چکان ها و یکنواختی پخش داشت. با افزایش شوری آب آبیاری، پتانسیل رسوب کربنات کلسیم نیز افزایش یافت و بر میزان گرفتگی قطره چکان ها افزوده گردید. گرفتگی قطره چکان ها دبی، یکنواختی پخش، ضریب یکنواختی کریستیانسن و یکنواختی آماری دبی قطره چکان ها را کاهش و ضریب تغییرات ساخت قطره چکان ها وتغییرات دبی را افزایش داد. با افزایش شوری، شاخص اشباع لانژیلر مقدار عددی مثبت تری را به خود اختصاص داد که نشان از پتانسیل بیشتر برای رسوب گذاری کربنات کلسیم می باشد.

هدف از انجام این پژوهش تعیین تاثیر بهینه سازی الگوی کشت در افزایش درآمد و کاهش مصرف آب در سه اقلیم متفاوت استان گلستان می باشد. اراضی شهرستان های آق قلا، علی آباد و اترک به عنوان مناطق مطالعاتی انتخاب گردیدند. سناریوهای مدیریتی در قالب چهار رویکرد "الف) تفاوت در منبع آب مزارع"، "ب) تفاوت در مساحت اختصاص یافته به محصول گندم"، "ج) تفاوت در میزان بارش منطقه" و "د) تفاوت در قیمت فروش محصولات" طراحی و اجرا گردیده است. رویکرد دوم در سناریوی مدیریتی بر اساس مقدار مساحت تخصیص یافته به کشت گندم در سه حالت بدون قید مساحت، 50% و 80% مساحت کل مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بهینه سازی الگوی کشت، از روش برنامه ریزی غیرخطی و نرم افزار لینگو استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی کشت فعلی در مناطق بهینه نبوده و در صورت اعمال الگوی کشت پیشنهادی، درآمد خالص مناطق به همراه کاهش حجم آب مصرفی، به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که اولویت بندی کشت گیاهان هر منطقه در بهینه سازی الگوی کشت، با توجه به اقلیم مناطق متفاوت خواهد بود.

هدف از انجام این پژوهش بهره برداری بهینه از منابع آب در شرایط مختلف مدیریتی می باشد. 3300 هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان آق قلا در استان گلستان به عنوان منطقه مطالعاتی انتخاب گردید. سناریوهای مدیریتی در قالب چهار رویکرد الف)"تفاوت در منبع آب مزارع"، ب)"تفاوت در مساحت اختصاص یافته به محصولات گندم و برنج"، ج)"تفاوت در میزان بارش منطقه" و د)"تفاوت در قیمت فروش محصولات" طراحی و اجرا گردیده است. رویکرد دوم در سناریوی مدیریتی بر اساس مقدار مساحت تخصیص یافته به کشت برنج و گندم در سه حالت بدون قید مساحت، 50% و 80% مساحت کل مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بهینه سازی الگوی کشت، از دو روش برنامه ریزی غیرخطی و الگوریتم ژنتیک استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی کشت فعلی در منطقه بهینه نبوده و در صورت اعمال الگوی کشت پیشنهادی، درآمد خالص منطقه به همراه کاهش حجم آب مصرفی، به طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. همچنین بر اساس نتایج به دست آمده، روش الگوریتم ژنتیک در بهینه سازی الگوی کشت، نسبت به روش برنامه ریزی غیرخطی ارجحیت دارد.

رطوبت خاک یکی از پارامترهای مهم و تعیین کننده رفتار خاک در پروژه های آب و خاک و منابع طبیعی است. در واقع برای مدیریت و برنامه ریزی های آبیاری، اندازه گیری مداوم رطوبت خاک الزامی است. برای اندازه گیری رطوبت خاک روش های مختلفی وجود دارد که به طور کلی می توان آن ها را به دو دسته مستقیم مانند روش وزنی و غیر مستقیم مانند نوترون متر، بلوک گچی، تانسیومتر، تتاپروب، روش استفاده از اشعه گاما، tdr و... تقسیم بندی نمود. اندازه گیری رطوبت با استفاده از روش های متداول دارای معایب و محدودیت هایی می باشد، از جمله می توان به وقت گیر بودن و یا پرهزینه بودن آن ها اشاره کرد. به نظر می رسد برای کاهش محدودیت این روش ها بتوان از روش های جدیدی برای اندازه گیری رطوبت در خاک استفاده کرد. نظر به اینکه نانو تکنولوژی با کنترل مواد در ابعاد نانومتری، دست به ابداع وسائل و روش های نوین در جهت رفع مشکلات بشر و رسیدن او به هدف هایش زده، لذا در این تحقیق امکان سنجی به کارگیری فناوری نانو در اندازه گیری رطوبت هوا نیز مورد بررسی قرار می گیرد. بدین منظور رطوبت خاک در شرایطی یکسان با استفاده از انواع مختلف دستگاه های اندازه گیری رطوبت اندازه گیری شده و نتایج با روش شاهد (روش نمونه گیری وزنی) مقایسه شدند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزارهای مختلف آماری از جمله minitab،dmm data processor و excel صورت گرفت که نتایج نشان داد مدل های رگرسیونی برازش داده شده در مورد سنسورهای رطوبت سنجی خاک، دقت بالایی داشت. همچنین ماده ی نانویی از جنس اکسید تیتانیوم برای اندازه گیری میزان حساسیت به بخار آب (رطوبت هوا)، تهیه شد که نتایج آن نیز نشان دهنده حساسیت بالای این مواد نسبت به بخار آب بود. کلمات کلیدی: رطوبت، سنسورهای رطوبت سنجی خاک، نانو سنسور، مقایسه ی سنسورهای خاک

کمبود منابع آبی با کیفیت خوب موضوع مهمی در مناطق خشک، نیمه خشک و مرطوب است. عملکرد جو با افزایش شوری کاهش پیدا می کند اما حساسیت سورگوم در تنش شوری مربوط نوع ترکیب نمک مورد استفاده در آب آبیاری و مرحله رشد است. در این راستا امکان استفاده از آب دریای خزر با توجه به اینکه میزان شوری آن نسبت به آب دیگر دریاهای آزاد کمتر است برای آبیاری مطلوب به نظر می رسد. این تحقیق به منظور بررسی اثرات اعمال تنش شوری و سطوح آبیاری و تعیین مناسب ترین ترکیب آب دریا و آب آشامیدنی برای ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد جو در سال 1391-1390 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای شوری شامل s2, s1 s5, s4, s3, (0%، 25%، 50%، 75%، 100% اختلاط آب چاه با آب دریا) و سه سطح آبی a1، a2 (*a15/1) و a3(*a15/2) نیاز آبی گیاه بود. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری را برای اکثر صفات نشان داد، به طوری که اکثر صفات در اثر تنش شوری کاهش یافتند ولی بیشترین کاهش در صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و وزن ریشه مشاهده شد.

آب های شور، از جمله آب دریا در زمان های گذشته به عنوان آب غیرقابل استفاده به حساب می-آمد ولی پژوهش های جدید در دو دهه اخیر نشان داده است که برنامه ریزی های بزرگ آبیاری، بر پایه استفاده از آب های شور قابل اجرا می باشد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر توأم تنش آبی دوره ای و شوری ناشی از آب دریا بر عملکرد گندم می باشد. این پژوهش در قالب یک آزمایش فاکتوریل با طرح بلوک کامل تصادفی مشتمل بر 20 تیمار و 3 تکرار در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. تنش آبی دوره ای درچهار سطح شامل تنش مرحله اولیه، توسعه، میانی و نهایی اعمال گردید و تنش شوری ناشی از آب دریا در 5 سطح 0% آب دریا (آبیاری با آب معمولی)، 25، 50، 75 و100 درصد آب دریای خزر که شوری آنها به ترتیب 7/0، 1/4، 1/11، 11/18، 1/25 دسی زیمنس بر متر بود اعمال شد. نتایج نشان داد تأثیر شوری بر ارتفاع بوته، تعداد سنبله در بوته، عملکرد دانه، وزن صد دانه و شاخص برداشت در سطح 1% معنی دار بوده است. تأثیر تنش آبی بر ارتفاع بوته، عملکرد دانه، تعداد سنبله در بوته، ارتفاع بوته، وزن صد دانه و شاخص برداشت در سطح 1% و بر عملکرد بیولوژیک در سطح 5% معنی دار بود. بیش ترین عملکرد درتیمار شاهد و پس از آن در شوری 25% آب دریا و بدون تنش آبی مشاهده شد و در شوری 75% و 100% آب دریا و تنش دوره توسعه عملکرد دانه به صفر رسید. بیشترین افزایش شوری خاک در تیمارهای شوری در دوره توسعه (97 درصد افزایش نسبت به شاهد) مشاهده شد. کارایی مصرف آب در دوره توسعه رشد گندم کمترین و در دوره اولیه رشد بیش ترین مقدار را داشت. در این پژوهش از تیمار شاهد بیش-ترین عملکرد حاصل شد. همچنین عملکرد تنش دوره نهایی و شوری 1/4 دسی زیمنس بر متر تفاوت زیادی با شاهد نداشت زیرا اختلاف میانگین عملکرد آن ها کمتر از 5% بود. با توجه به مشکل شوری و کمبود منابع آبی در اکثر نقاط کشور اعمال تنش آبی در مرحله نهایی و نسبت 25 درصد آب دریا برای آبیاری گیاه گندم در سواحل دریای خزر پیشنهاد می گردد.

چکیده مدلهای شبیه سازی رشد گیاه از پیچیدگی متفاوتی برای پیش بینی اثرات خاک، آب و مواد مغذی در عملکرد، بیوماس و بهره وری آب در محصولات مختلف برخوردارند. واسنجی و اعتبارسنجی این مدلها برای منطقه مشخص با استفاده از داده های بدست آمده از آزمایشات مزرعه ای صورت می پذیرد. در این مطالعه، مدل آب محور aquacrop، توسعه یافته توسط fao برای کاشت پنبه تحت رژیم های مختلف آبیاری و نیتروژن واسنجی گردید. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان در سال 1391 بصورت کرتهای خرد شده نواری انجام شد. تیمارهای مقادیر مختلف آب آبیاری (w) به عنوان فاکتور اصلی و تیمار های مقادیر مختلف کود نیتروژن (n) و ارقام گلستان و ب557 به عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. برنامه ریزی آبیاری بر مبنای کمبود رطوبت خاک در تیمار 5w به 70% بود. جهت ارزیابی عملکرد مدل از شاخصه های درصد خطای متوسط پیش بینی شده (er)، ضریب همبستگی (2r) و ریشه میانگین مربعات خطا (rmse) استفاده شد. واسنجی مدل برای شبیه سازی عملکرد دانه پنبه روی تیمارهای مختلف رقم گلستان با درصد پیش بینی خطایی 99/0 > er > 95/0، 91/0 > 2r > 90/0 و 42/0 > rmse > 29/0 انجام شد. همچنین این مقادیر برای رقم ب557 برابر 99/0 > er > 95/0، 91/0 > 2r > 90/0 و 42/0 > rmse > 29/0 بدست آمد. حداقل و حداکثر خطا پیش بینی عملکرد دانه تحت سطوح مختلف آب، کود و رقم به ترتیب برابر 18/0 و 30 درصد بدست آمد. در انتها مدل aquacrop با دقت قابل قبولی برای پیش بینی عملکرد دانه پنبه تحت سطوح مختلف کاربرد آب و کود ارزیابی شد.

گرفتگی قطره چکان ها مهمترین مشکل در آبیاری قطره ای است که به تدریج باعث عدم توزیع یکنواخت آب و بالا رفتن هزینه های نگهداری سیستم می شود. افزایش پتانسیل گرفتگی قطره چکان ها با آب های شور می تواند استفاده از این آب ها را در آبیاری قطره ای محدود نماید. از آنجا که راندمان سیستم آبیاری قطره ای به خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی و بویژه به یکنواختی توزیع آب از قطره چکان ها بستگی دارد، بنابراین ارزیابی قطره چکان ها، به منظور داشتن یک سیستم کارآمد بسیار مهم خواهد بود.

بررسی ها نشان می دهد که وقوع سیلاب های متوالی، خشکسالی های متعدد، آب شدن بخش اعظمی از یخ های قطبی و صدها پدیده دیگر که در دهه های اخیر تمامی جهان را تحت تأثیر قرار داده همگی به دلیل وقوع پدیده تغییر اقلیم است که بر روی منابع طبیعی، کشاورزی و حتی بعد اقتصادی- اجتماعی زندگی بشر تأثیرات تحمیلی نابهنگامی داشته است. امروزه در اکثر طرح های زیست محیطی سعی بر شناخت تغییرات اقلیمی و کاهش آثار آن دارند. استفاده از مدل های چرخش عمومی جو و سناریوهای متعدد آن ها می تواند تا حدود زیادی بشر را با تغییرات اقلیمی آینده آشنا نماید که این امر می تواند کمک شایانی در برنامه ریزی های اقتصادی- اجتماعی کشورها داشته باشد. در این تحقیق تلاش شده است تأثیر پدیده تغییر اقلیم بر بارش های حدی حوضه گرگان در افق قرن 21 بررسی و ارزیابی گردد. بدین منظور از داده های بارش بانک اطلاعاتی واحد پژوهش اقلیمی cru و روش درون یابی وزن دهی عکس فاصله و هم چنین روش کوچک مقیاس نمایی مکانی تناسبی و زمانی عامل تغییر استفاده شد. هدف از تحقیق حاضر نیز بررسی تأثیرات تغییر اقلیم بر تغییرات بارش استان گلستان در دوره های آتی 2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071 تحت چهار سناریوی انتشار a1، a2، b1 و b2 و تحلیل این تغییرات بر روی وقایع حدی بارش در ایستگاه های منتخب استان گلستان می باشد. در نهایت نقشه بارش های سیل زا استان رسم گردید. در ادامه سناریوهای تغییر اقلیم بارندگی در دوره های مختلف بررسی شد که انتظار می رود در دوره های آتی، تعداد رخدادهای حدی بارش (p>50mm) افزایش یابد. هم چنین نتایج حاکی از افزایش سهم بارش های حدی از بارش های کل روزانه در تمام ایستگاه های مطالعاتی می باشد که بیشترین این افزایش در علی آباد و کردکوی به ترتیب تحت سناریوهای a2 و a1 خواهد بود.

چکیده تنش آبی و شوری یکی از مشکلات تولید فرآورده های کشاورزی در بسیاری از نقاط دنیا است. در طول دهه های اخیر راهکارهای متفاوتی برای بهره برداری از آب وخاک شور در ایران و جهان مورد استفاده قرارگرفته است. لذا این تحقیق به منظور بررسی اثرات توآمان تنش آبی و شوری بر عملکرد رویشی و گل دهی گیاه گوجه فرنگی (رقم super strain b) جهت بکارگیری در برنامه ریزی مدیریت آبیاری درگلخانه گرگان اجرا شد. آزمایش فاکتوریل درقالب طرح کاملاً تصادفی با 8 تکرار شامل دو فاکتورآب آبیاری و شوری اعمال شد. فاکتور اول، میزان آب آبیاری در 4 سطح که عبارتند از: 25، 50، 75 و 100 درصد نیاز آبی و فاکتور دوم، 5 سطح شوری آب آبیاری شامل: آب معمولی (شاهد) 7/0=1s، 5/1=2s، 5/2=3s، 5/3=4s و 5=5s دسی زیمنس بر متر بودکه در یک خاک با بافت شنی لومی اعمال شدند. بررسی مقایسات میانگین سطح برگ، تعداد برگچه، طول ریشه، وزن خشک ریشه، ارتفاع، وزن خشک و تر بخش هوایی گیاه تحت تأثیر فاکتور شوری نشان داد که اختلاف معنی داری وجود نداشته است. اثر توأم شوری آب آبیاری و میزان آب آبیاری بر پارامترهای طول ریشه، وزن خشک ریشه و قطر ساقه معنی دار نیست.مقایسه میانگین رنگدانه برگ گیاه نشان داد که کلروفیل a و کلروفیل کل برگ در شوری 5 دسی زیمنس بر متر نسبت به آب شاهد (7/0 دسی-زیمنس بر متر) اختلاف معنی داری دارد.

به دلیل زیاد بودن زمین های زهدار و شور در تمام کشور، نیاز به زهکشی در سطوحی وسیع آشکار است و علی رغم استقبال عمده از سامانه های زهکشی زیرزمینی، تأمین مصالح مورد نیاز در اجرای آن ها از جمله اولویت اساسی به شمار می رود. در این ارتباط یکی از معیارهای انتخاب پوشش مناسب زهکشی، آبدهی سیستم لوله و پوشش است. در این تحقیق به منظور شبیه سازی شرایط طبیعی اراضی زهکشی شده و آبگذری پوشش ها، از یک مدل فیزیکی (مخزن آب و خاک) که علاوه بر امکان تنظیم سطح ایستابی، می تواند بخشی از یک ترانشه زهکشی را نیز شبیه سازی نماید استفاده -شد. سه نوع پوشش معدنی، آلی و مصنوعی مورد استفاده در کشور تهیه و با ایجاد یک ترانشه در اطراف لوله زهکش، پوشش موردنظر به کار برده شده و در سه تراز سطح ایستابی (60، 70 و 80 سانتی متری) و سه تکرار آزمایشات صورت گرفت. علاوه بر اندازه گیری دبی با کارگذاری مانومتر در خاک در سمت شرق لوله زهکش سطح آب در اطراف لوله زهکش بررسی شد. با بررسی قرائت مانومترها نشان داد تأثیر تراز سطح ایستابی در روند سطح مقوس برای پوشش های با خلل و فرج بیشتر، کمتر می باشد. میزان دبی پوشش معدنی (شن و ماسه) نسبت به پوشش آلی (پوسته برنج) و مصنوعی (pp450) در ترازهای مختلف سطح آب بیشتر بود. پوسته برنج به خاطر بافت ریز و دوکی شکل بودن در مقایسه با شن و ماسه موجب کاهش دبی گردید و ورود رسوب کمتر به داخل لوله زهکش گردید. بنابراین به عنوان گزینه مناسب برای پوشش زهکش زیرمینی انتخاب گردید. همچنین پوشش مصنوعی (pp450) با این که دارای دبی خروجی کمی بود اما با توجه به استقبال زیاد از آن در پروژه ها به خاطر تولید و نصب و کارگذاری آسان آن می تواند با مطالعات بیشتر درباره منطقه و نوع خاک و اقلیم آن و همچنین ساخت پوشش مصنوعی متناسب با انواع خاک ها جایگزین پوشش پُرهزینه و رایج معدنی شن و ماسه گردد.

مطالعات و برنامه ریزی منابع آب گامی مهم در جهت پیشبرد اهداف بلندمدت بهینه سازی مصرف آب می باشد. از آنجا که وسعت و تعداد حوزه های فاقدآمار در کشور زیاد می باشد، استفاده از روش هایی که بتواند براساس خصوصیات فیزیوگرافی حوزه با دقت مناسب، رواناب خروجی حوزه ها را در مواقع عادی و سیلابی، برآورد نماید، بسیار مفید است و گامی مهم برای برنامه ریزی-های منابع آب برداشته خواهد شد. وجود ارتباط بین ژئومورفولوژی و هیدرولوژی این امکان را فراهم می آورد تا در حوزه هایی که از نظر ژئومورفولوژی تشابه وحود دارد، با ایجاد روابط بین این دو، برآورد هیدرولوژی در حوزه های فاقد آمار را به دست آورد. مدل هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومورفولوژیکی بر اساس عوامل ژئومورفولوژی کمی حوضه ها، هیدروگراف سیل را برآورد می کند. در تحقیق حاضر که در حوضه آبخیز جعفرآباد واقع در استان گلستان انجام شده است. به منظور بررسی این مدل، ابتدا داده های ژئومورفولوژی کمی حوضه را با کمک نرم افزار arc gis به دست آمدند و سپس با انتخاب داده های متناظر بارش رواناب و جدا سازی دبی پایه و محاسبه پارمتر های مورد نیاز، مدل هیدروگراف واحد لحظه ای ژئومورفولوژیک (giuh) برای هر سیلاب محاسبه شد و هیدروگراف خروجی حوضه براساس این مدل بدست آمد. همچنین دراین پژوهش از مدل شبکه عصبی مصنوعی ژئومورفولوژی (gann) برای محاسبه هیدروگراف استفاده شد. نتایج بدست آمده از هر دو مدل با استفاده از پارامترهای آماری تحلیل شد. در این پژوهش روش gann در مقایسه با روش giuh از کارایی بالاتری برخوردار می باشد.

با انجام زهکشی، نه تنها آب اضافی از خاک خارج شده و باعث تهویه آن می¬گردد، بلکه نمک¬های موجود در نیمرخ خاک نیز خارج می¬شوند. فاکتورهای موثر در طراحی زهکش¬های زیرزمینی عبارتند از هدایت هیدرولیکی خاک، ضریب زهکشی، حداکثر تراز قابل قبول آب زیرزمینی در بالای زهکش¬ها، قطر زهکش¬ها، عمق زهکش¬ها و موقعیت لایه¬های غیر قابل نفوذ و یا دارای نفوذپذیری زیاد. چنان¬چه معیار¬های طراحی زهکشی به درستی انتخاب نشوند، نمی¬توان شبکه¬ای با کارایی لازم را طراحی کرد. نقش معیارهای طراحی در موفقیت یا عدم موفقیت یک طرح بسیار زیاد است. در این پژوهش به¬منظور شبیه¬سازی شرایط طبیعی اراضی زهکشی شده، از یک مدل فیزیکی(مخزن آب و خاک) که علاوه بر امکان تنظیم سطح ایستابی، می¬تواند بخشی از یک ترانشه زهکشی را نیز شبیه-سازی نماید استفاده ¬شد. در این تحقیق با تغییر قطر زهکش¬ها و عمق لایه محدودکننده و موقعیت سطح ایستابی در حالت ماندگار و غیرماندگار، نحوه تغییر سطح ایستابی و دبی بررسی شد. نتایج حاصل از این مدل می¬تواند، طرح¬های مطالعاتی را که برای شناخت بهتر و بیشتر سیستم آب زیرزمینی برنامه¬ریزی می¬شود، در جهت مناسب و مطلوب هدایت کند. بررسی قرائت مانومترها نشان داد با افزایش قطر لوله زهکش عمق لوله زهکش و سطح ایستابی ورودی، شیب منحنی سطح ایستابی منبع تغذیه به سمت زهکش تندتر و دبی خروجی از زهکش¬ها بیشتر می¬شود که این موضوع نشان¬دهنده¬ی افزایش ضریب زهکشی با افزایش پارامترهای نام برده است. در این تحقیق نحوه تغییرات روند سطح مقوس و دبی ناشی از تغییرات پارامترهای ذکر شده در قالب شکل¬ها و نمودارهای مختلف ارائه گردید. همچنین درصد شیب و ارزیابی اقتصادی ناشی از این تغییرات در شرایط مختلف ارائه گردیده است.

هدف از طراحی و اجرای سیستم های زهکشی لوله ای، کنترل سطح ایستابی و شوری خاک جهت ایجاد شرایط مناسب برای رشد گیاهان می باشد. نصب زهکش های کم عمق و عمیق، هرکدام، مزایا و معایبی را در بر دارند. همچنین به دلایل مختلف ممکن است بعد از اجرای یک طرح زهکشی، این طرح جوابگوی نیازها نبوده و نیاز به افت سطح ایستابی و شدت زهکشی بیشتر باشد، که در این موارد یکی از راه حل ها می تواند زهکشی پلکانی یا همان زهکشی با دو عمق متفاوت باشد. در این تحقیق به ارزیابی تغییرات پروفیل سطح ایستابی و دبی خروجی در زهکش های پلکانی پرداخته شد. جهت انجام این تحقیق از یک مدل زهکشی آزمایشگاهی استفاده شد. در این مدل زهکش ها به صورت معمولی در اعماق 30، 60 و 90 سانتی متری نصب و با افزایش و کاهش عمق زهکش میانی، سیستم به شکل زهکش پلکانی با افزیش و کاهش عمق زهکش میانی درآمد. سپس دبی خروجی و سطح ایستابی در حالات مختلف نصب زهکش ها اندازه گیری و با هم مقایسه شد. نتایج نشان داد زهکشی پلکانی با افزایش عمق، همزمان با افزایش دبی مجموع زهکش ها، باعث افت سطح ایستابی بیشتری می شود یعنی هم منافع زراعی و هم مضرات زیست محیطی را افزایس می دهد. اما زهکشی پلکانی با کاهش عمق زهکش میانی هرچند باعث کاهش زهاب خروجی می شود اما از نظر کنترل سطح ایستابی عملکرد خوبی ندارد و باعث افزایش ارتفاع سطح ایستابی می شود.

محدودیت آب و نبود ذخایر آب آبیاری کافی مشکلات فراوانی برای کشاورزان برای آبیاری اراضی بوجود آورده است. از این رو پژوهشگران در جهت مقاوم سازی گیاهان زراعی در برابر شوری و بهره برداری هرچه بیشتر از آب دریا به عنوان یکی از منابع آب دنیا، تحقیقاتی را انجام می-دهند. هدف این پژوهش تعیین اثر استفاده از آب دریای خزر بر عملکرد و اجزای عملکرد رقم برنج طارم می¬باشد. این پژوهش به صورت طرح کامل تصادفی مشتمل بر 4 تیمار و 3 تکرار در ظروف پلاستیکی بزرگ و در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در تابستان 92 اجرا شد. تیمار-های آبیاری شامل (1s) شوری 0% (آبیاری با آب معمولی)، شوری10% آب دریا (2s)، شوری 20% آب دریا (3s)، شوری 30%آب دریا (4s)، با اختلاط آب معمولی در نظر گرفته شد که شوری آن¬ها به ترتیب8/0، 3/3، 7/4، 9/7 دسی زیمنس بر متر بود. نتایج نشان داد، تأثیر شوری بر ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد خوشه ، وزن صد دانه، درصد باروری، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در سطح 1% معنی دار بوده است و بر درصد پوکی در سطح5% معنی دار بود. بیش¬ترین عملکرد در تیمار شاهد (آبیاری با آب معمولی) و بعد از آن در تیمار با شوری (2s) مشاهده شد و در تیمار با شوری (4s) عملکرد دانه به صفر رسید. میانگین شوری خاک در تیمار با شوری (4s) نسبت به دیگر تیمار¬ها بیش¬تر بوده است.

امروزه فاضلابی که به محیط زیست تخلیه می¬شود، شامل آلاینده¬های مختلفی می¬باشد. فلزات سنگین زیادی از طریق پساب¬ها وارد آب می¬شوند و کیفیت آب را تحت تاثیر قرار می¬دهند. فلزات سنگینی از جمله کروم و سرب که سمی هستند، هریک اثرات بسیار بدی روی بدن انسان می¬گذارند. اثراتی از قبیل این¬که باعث بروز سرطان ریه و اختلالات داخلی و سیستم عصبی می¬شوند. برای رفع مشکل در این تحقیق از جاذب زیستی کیتوزان جهت حذف یون¬های فلزات سنگین کروم(vi) و سرب(ii) و همچنین کاهش پارامترهای bod، cod، tss و کدورت استفاده شده است. پساب صنعتی مورد¬نظر فاضلاب شهرک صنعتی آق قلا واقع در استان گلستان بوده است، که به لحاظ کیفی مورد مطالعه و تصفیه جهت استفاده در آبیاری قرار گرفته است. در این تحقیق 100 سی¬سی از فاضلاب را برداشته و به میزان 25/0، 5/0، 75/0 و 1 گرم کیتوزان به آن اضافه کردیم. برای بررسی¬های بیشتر و مشاهده توان پلیمر کیتوزان جهت حذف آلاینده از آب، 250 سی¬سی از محلول استاندارد دی¬کرومات¬پتاسیم و نیترات¬پتاسیم را به ترتیب برای حذف کروم و سرب برداشته و به میزان 25/0، 5/0، 75/0، 1، 25/1، 5/2، 75/3، 5 گرم کیتوزان در غلظت¬های 5/12، 20، 30 و 40 میلی¬گرم بر لیتر به آن اضافه کردیم. نتایج به این صورت بوده است که برای فلز کروم بهترین نتیجه از غلظت 10 گرم بر لیتر کیتوزان در 4ph= و در مدت زمان 140 دقیقه به دست آمد. همچنین در مورد سرب بهترین حالت در شرایط 15 گرم بر لیتر و در 6ph= و در زمان 160 دقیقه بوده است. با بررسی هم¬دما-های جذب جهت تجزیه و تحلیل داده¬های تعادل، داده¬های آزمایشی با مدل فروندلیش بهترین انطباق را داشته است. مطالعات سرعت ثابت کرده است که مدل سینتیک درجه دوم بهترین مدل جهت توصیف ریاضی داده¬های تجربی می-باشد.

با توجه به منابع محدود آب در ایران و سهم غالب بخش کشاورزی در استفاده از این منابع، استفاده بهینه از آن در بخش کشاورزی ضروری است. اعمال مدیریت صحیح به منظور حفظ و ذخیره رطوبت خاک و افزایش گنجایش نگه¬داشت آب از جمله اقدامات موثر برای افزایش کارایی مصرف آب و در نتیجه بهبود بهره¬برداری از منابع آب کشور است. با توجه به چالش جدی در خصوص کمبود آب در کشور، یکی از راهکارهای پیش رو استفاده از مواد سوپرجاذب می¬باشد.¬ پلیمرهای سوپرجاذب می توانند آب حاصل از آبیاری و بارندگی را جذب کرده، ¬از فرونشت عمقی آن جلوگیری و کارآیی مصرف آب را افزایش دهند. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر پلیمرهای سوپرجاذب استوکوزبa200 ، استوکوزبa400 ، پلیمر نوع چینی و آکوازورب در سه سطح (2/0، 6/0 و 1 درصد وزنی) بر نگهداری آب در بافت-های مختلف خاک صورت گرفت، آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار به صورت جداگانه درخاک هایی با بافت های شنی سبک، لومی رسی و رسی انجام و با آبیاری های منظم در دوره¬های مشخص، میزان آب باقیمانده در خاک، اندازه گیری شد.نتایج حاصله نشان داد مصرف پلیمر در انواع بافت های خاک، باعث افزایش ظرفیت نگهداری رطوبتو افزایش دور آبیاریدر بافت¬های مختلف خاک شده است. ضمنانتایج حاصله نشان داد که در هر سه نوع بافت خاک، بکارگیری 1درصد وزنی از پلیمر آکوازوربدر بین تیمارهای موجود مطلوب¬ترین و اثربخش-ترین گزینه بوده است. همچنین استفاده از میزان بکارگیری 1 و 6/0 درصدوزنی از پلیمر استوکوزب a400 را می¬توان جزء گزینه های مطلوب و هرگونه ترکیب از پلیمرهای مورد آزمایش با مقدار 2/0 درصد را نامطلوب دانست. گزینه بهینه بر اساس صرفه اقتصادی و نوع گیاه تحت کشت انتخاب خواهد شد.. از سوی دیگر نتایج تحقیق نشان داد تأثیر سوپرجاذب بر افزایش نگهداری آب در خاک خاک لومی رسی نسبت به سایر بافت های مورد نظر بیشتر بوده است.

در اثر خشکسالی هواشناسی که ناشی از کمبود بارش نسبت به بارش مورد انتظار است خشکسالی هیدرولوژیکی رخ می دهد که باعث کاهش جریان آب رودخانه ها و افت تراز آب زیرزمینی می شود. برای کمی کردن خشکسالی، نمایه های متعددی تعریف شده اند. بطور مثال نمایه بارش استاندارد شده (spi) که بر اساس داده های بارش ماهانه محاسبه می شود و معرف خشکسالی هواشناسی است. همچنین نمایه جریان رودخانه استاندارد شده (ssi) که معرف خشکسالی هیدرولوژیکی است. این نمایه ها هر یک در دسته هایی طبقه بندی می شوند و هر طبقه بیانگر وضعیتی از شدت خشکسالی می باشد. هدف ما در این تحقیق مطالعه تطبیقی نمایه های خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در ایستگاه ارازکوسه واقع در استان گلستان می باشد که با استفاده از قوانین پیوند در داده کاوی انجام شده است. پس از محاسبه و طبقه بندی نمایه های spi و ssi در پنجره زمانی 3، 6 و 12 ماهه با تعریف سناریوهای مختلف مشخص شد که تطابق کاملی بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی وجود ندارد و با توجه به وضعیت خشکسالی در دروه های قبل، جریان رودخانه رفتار متفاوتی را نشان می دهد. همچنین خشکسالی در دوره های قبل نسبت به ترسالی با زمان تأخیر کمتری اثر خود را بر جریان رودخانه می گذارد.

تبخیر و تعرق از اساسی ترین اجزای چرخه ی هیدرولوژی است که تعیین صحیح آن در علوم آب از قبیل مطالعـات تـوازن هیـدرولوژیکی، طراحـی و مدیریت سیستم های آبیاری از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر امکان افزایش دقت برآورد تبخیر-تعرق به روش هارگریوز-سامانی را بر اساس ضریب اصلاحی k بررسی می کند. این ضریب که نسبت برآورد تبخیر-تعرق با دو روش فائو پنمن-مانتیت (f-p-m) و هارگریوز-سامانی مـی باشـد بـر اساس متغیرهای هواشناسی ) دمای حداکثر، دمای حداقل،دمای متوسط،تفاضل دمای حداکثر و حداقل، رطوبت نسبی و ترکیبی از پارامترهای فوق در چهار فرم کلی( با استفاده از مدل درختی m5 و رگرسیون چند متغیره در 9ایـستگاه هواشناسی استان خراسان رضوی شامل گلمکان، گناباد، کاشمر، مشهد، نیشابور، سبزوار، سرخس، تربت جام و تربت حیدریه برآورد گردید. برای انجام این کار، یک دوره آماری 10 ساله (2005-1996) در نظر گرفته شد. سپس با انجام تحلیل خوشه ای به جداسازی مناطق همگن اقلیمی در مناطق مطالعاتی پرداخته شده و نتایج نشان داد تقسیم منطقه به مناطق همگن اقلیمی با استفاده از تحلیل خوشه ای دقت برآورد منطقه ای تبخیر تعرق را افزایش می دهد در مرحله بعد مقدار k محاسبه شده در تبخیر-تعـرق بـرآورد شـده بـه روش هارگریوز سامانی ضرب و نتایج نشان داد که مدل درختی m5 نسبت به روش رگرسیونی مقدار k را بهتر برآورد مـی کنـد بطوریکه ریشه میانگین مربعات خطا(rmse) برآورد شده به روش هارگریوز-سامانی نسبت به روش استاندارد به ترتیب برای ایستگاه های گلمکان، گناباد، کاشمر، مشهد، نیشابور، سبزوار، سرخس، تربت جام و تربت حیدریه از 7/98, 2/67, 1/58, 2/13, 3/15, 3/20, 3/29, 2/45, 3/83 بـه 1/82, 69/1, 1/20, 0/93, 1/03, 1/66, 1/70, 1/06, 1/61 کاهش می یابد .

با انجام زهکشی، نه تنها آب اضافی از خاک خارج شده و باعث تهویه آن می گردد، بلکه نمک های موجود در نیمرخ خاک نیز خارج می شوند. در این پژوهش به منظور شبیه سازی شرایط طبیعی اراضی زهکشی شده، از یک مدل فیزیکی (مخزن آب وخاک) که علاوه بر امکان تنظیم سطح ایستابی، می-تواند بخشی از یک ترانشه زهکشی را نیز شبیه سازی نماید استفاده شد. در این تحقیق از سم متری بوزین که یکی از علف کش های پرکاربرد در کشاورزی قبل از انجام عملیات کشت وکار است، استفاده خواهد شد تا مکانیسم اثر آن بر آب خروجی از زهکش و خاک ارزیابی شود. بر این اساس آزمایش هایی جهت تعیین مقدار این فاکتور بر روی خاک و آب خروجی از مدل زهکش انجام شد. علف کش متری بوزین با مقداری لازم آب و با سم پاش مناسب به خاک داده شد

چکیده ندارد.