نام پژوهشگر: نسیبه سادات کبیری
نسیبه سادات کبیری حسین توکلی عنبران
پراکندگی های چندگانه یکی از مهم ترین و اصلی ترین مشکلات در تعیین منحنی کامپتون هستند. این مشکل در زمینه های دیگر فیزیک نیز مانند پراکندگی نوترون و غیره مطرح می شود. راه های متفاوتی برای محاسبه پراکندگی چندگانه پرتوهای گاما در ماده وجود دارد که مبتنی است بر هندسه آزمایش، محل قرارگیری چشمه رادیواکتیو و آشکارساز، ابعاد ماده پراکننده و احتمال برهمکنش دربازه خاصی از انرژی. درمیان فرایندهای گوناگون برهمکنش پرتوهای گاما با ماده، اثر فوتوالکتریک، پراکندگی کامپتون و تولیدزوج سه فرایند اصلی در بازه انرژی 10kev تا 10mevهستند. در عناصر با عدد اتمی بالا و در ناحیه انرژی های پایین اثر فوتوالکتریک بر پدیده های دیگر غالب است در حالی که پدیده تولید زوج تنها زمانی ممکن است که انرژی فوتون فرودی ازmev02/1 بیشتر باشد. پراکندگی کامپتون فرایندی است که احتمال رخداد آن در انرژی های میانی بر دو فرایند دیگر غالب است. اندازه گیری دقیق منحنی کامپتون نیازمند پراکنده شدن فوتون ها از ماده نمونه است به شرطی که تنها یک بار پراکنده شوند. اما در تجربه ابعاد ماده پراکننده با فرض اینکه در جهت عمق و دیواره های جانبی محدود باشد، پرتو پراکنده شده شامل فوتون هایی است که بیشتر از یک بار پراکنده می شوند. بنابراین برای ارزیابی صحیح و تعیین منحنی و سطح مقطع کامپتون، اندازه گیری دقیق توزیع طیف، شدت و زاویه پرتوهای چند بار پراکنده شده که در طیف خروجی mcnp و تجربه با پراکندگی یگانه همراه است بسیار ضروری است. بدیهی است که وجود پراکندگی چندگانه فوتون در ماده هنگامی محاسبه سطح مقطع کامپتون اندازه گیری را پیچیده می کند.