در دهه های اخیر محدودیت های منابع آب برای مصارف کشاورزی از یک سو و افزایش جمعیت از سوی دیگر، گسترش کاربرد روش های آبیاری تحت فشار را اجتناب ناپذیر ساخته است. برای اصلاح آب و خاک می توان از روش مغناطیس کردن آب استفاده کرد. آب مغناطیسی با عبور آب از میان یک آهنربای دائمی (مغناطیس پایدار) قوی مستقر روی خط لوله به وجود می آید. این مطالعه در ایستگاه تحقیقات گرگان وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان انجام شد. در این تحقیق تأثیر آب مغناطیسی بر گرفتگی قطره چکان ها و یکنواختی پخش آنها مورد بررسی قرار گرفت. تیمار ها شامل دو تیمار آبیاری (آب مغناطیسی و غیر مغناطیسی) به عنوان عامل اصلی و سه تیمار غلظت املاح آب آبیاری، (آب چاه، 200 و 400 میلی گرم در لیتر غلظت کربنات کلسیم) به عنوان عامل فرعی بود. طرح آزمایشی به صورت کرت سه بار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. جمع آوری اطلاعات مربوط به دبی قطره چکان ها در 5 مرحله زمانی و نمونه برداری ها برای تعیین خصوصیات آب آبیاری (تعیین شاخص اشباع لانژیلر) در سه مرحله ابتدا، اواسط وانتهای دوره آزمایش انجام شد. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری تأثیر معنی داری در سطح 1 درصد بر هدایت الکتریکی آب آبیاری داشت به طوریکه در طول دوره آزمایش روند کاهش هدایت الکتریکی آب آبیاری در تیمار آب مغناطیسی کمتر از تیمار آب غیر مغناطیسی گردید. برای هر دو تیمار آب آبیاری میزان املاح آب آبیاری در طول دوره آبیاری روند کاهشی داشتند ولی این روند کاهشی معنی دار نبود. آبیاری با آب مغناطیسی تأثیر معنی داری در سطح 5 درصد بر شاخص اشباع لانژیلر داشت به طوریکه شاخص اشباع لانژیلر در تیمار آب مغناطیسی کمتر از آب غیر مغناطیسی بود. متوسط دبی قطره چکان ها نسبت به زمان در طول دوره آزمایش کاهش پیدا کردکه دلیل آن گرفتگی جزئی یا کلی تعدادی از قطره چکان ها بود. در تیمار آبیاری با شوری بالاتر میزان کاهش دبی قطره چکان ها بیشتر بود. نتایج نشان داد که تیمار آب آبیاری تأثیر معنی داری در سطح 5 درصد بر متوسط دبی قطره چکان ها داشت. متوسط دبی قطره چکان ها در ابتدای دوره آزمایش در هر سه تیمار شوری آب آبیاری در تیمار آب مغناطیسی کمتر از تیمار آب غیر مغناطیسی بود . متوسط دبی قطره چکان ها در انتهای دوره آزمایش در تیمار آب مغناطیسی بیشتر از تیمار آب غیر مغناطیسی شد. نتایج نشان داد که دبی قطره چکان های انتهای خط لوله از دبی قطره چکان های ابتدای خط لوله کمتر بود. تیمار آب آبیاری تأثیر معنی-داری در سطح 1 درصد بر یکنواختی پخش قطره چکان ها داشت. در اوایل دوره آزمایش یکنواختی پخش آب در تیمار آب مغناطیسی و آب غیر مغناطیسی تقریباً برابر بود اما در اواخر دوره آزمایش میزان یکنواختی پخش در تیمار آب مغناطیسی بیشتر از تیمار آب غیر مغناطیسی بود. نتایج نشان داد آبیاری با آب مغناطیسی گرفتگی قطره چکان ها را کاهش و یکنواختی پخش آب را افزایش می دهد. با افزایش غلظت املاح و پ-هاش آب آبیاری میزان گرفتگی شیمیایی قطره-چکان ها افزایش می یابد. گرفتگی قطره چکان ها دبی، یکنواختی پخش، یکنواختی پخش مطلق و ضریب یکنواختی کریستیانسن قطره چکان ها را کاهش و ضریب تغییرات ساخت قطره چکان ها را افزایش داد.

شوری یکی از مهمترین مشکلات مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است. از این رو دانستن عکس العمل گیاهان به مقادیر مختلف نمک می تواند راهی مناسب در جهت افزایش بهره وری از آب های شور باشد. کنجد به عنوان یک گیاه دانه روغنی مهم در مناطق نیمه خشک مانند استان اصفهان می باشد و دانستن میزان مقاومت ژنوتیپ های مختلف آن نسبت به تنش شوری می تواند در احیای این محصول با ارزش در اراضی شور کشور موثر واقع شود. به منظور تعیین اثرات سطوح مختلف شوری آب آبیاری بر شاخص های جوانه زنی، شاخص های رویشی، عملکرد و اجزای عملکرد، محتوای روغن و پروتئین ده رقم کنجد(شامل کرج1، صفی آباد، داراب14، جیرفت13، برازجان5، اولتان، زودرس فلسطین، یلووایت و دو توده محلی با نام های آب پخش و اصفهان) با اعمال تیمارهای شوری آب آبیاری با غلظت های صفر(شاهد)، 0/5، 1، 1/5، 2 و 2/5 درصد محلول کلرید سدیم به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه و نیز به صورت گلدانی در مزرعه بطور جداگانه انجام گرفت. آزمایش گلدانی در تابستان سال 87 در محل چاه اناری واقع در دانشگاه صنعتی اصفهان و قسمت آزمایشگاهی در آزمایشگاه بذر گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی انجام شد. نتایج نشان داد که عکس العمل ارقام مختلف به شوری در مرحله جوانه زنی و مرحله بلوغ متفاوت است. همه ارقام مورد مطالعه با افزایش سطوح شوری کاهشی معنی دار در شاخص های جوانه زنی (سرعت و درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه) از خود نشان دادند. بیشترین کاهش در متوسط همه صفات مربوط به ارقام اولتان و زودرس فلسطین و کمترین کاهش مربوط به توده آب پخش و رقم صفی آباد مشاهده شد. همچنین وزن ریشه چه بیشترین مقاومت را در میان سایر شاخص های جوانه زنی نسبت به شوری از خود نشان داد. شوری موجب کاهش معنی دار در صفات رویشی کنجد در آزمایش گلدانی شد و با افزایش سطوح شوری کاهش معنی داری در غالب صفات رویشی اندازه گیری شده از قبیل ارتفاع گیاه، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه مشاهده شد. شاخص های رویشی ارقام اولتان و آب پخش دارای کمترین کاهش و ارقام یلووایت و اصفهان دارای بیشترین کاهش بودند. شوری موجب کاهش معنی دار در عملکرد و اجزای عملکرد از قبیل تعداد کپسول در گیاه، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه در همه ارقام کنجد گردید به طوری که بیشترین حساسیت به شوری در وزن هزار دانه و کمترین حساسیت در تعداد دانه در کپسول مشاهده شد. در میان ارقام نیز صفی آباد و برازجان 5 دارای کمترین کاهش و ارقام یلووایت و توده آب پخش دارای بیشترین کاهش در اجزای عملکرد بودند. نتایج همچنین نشان دادکه شوری به طور معنی داری موجب کاهش محتوی روغن و پروتئین ارقام کنجد می شود. محتوی روغن نسبت به پروتئین دانه از حساسیت بیشتری نسبت به شوری برخوردار بود. در میان ارقام اولتان و زودرس فلسطین دارای کمترین و ارقام برازجان 5 و جیرفت 13 دارای بیشترین کاهش در اثر شوری بودند. با توجه به تفاوت در عکس العمل ژنوتیپ های مختلف این گیاه به شوری ، ضرورت توجه به نوع رقم مورد کشت با توجه به شرایط منطقه امری اجتناب ناپذیر است.

در مناطق خشک و نیمه خشک، تصفیه پساب و استفاده مجدد از آن به عنوان یک عامل مهم در برنامه ریزی منابع آب به شمار می رود. برخی پژوهش گران بر این باور هستند که استفاده از پساب تصفیه شده در کشاورزی یک راه کار بسیار مناسب است زیرا هم عناصری که از خاک توسط گیاهان خارج شده به خاک باز گردانده میشوند و هم خطر آلودگی محیط زیست و منابع آب کاهش پیدا میکند. امکان استفاده از پساب به عنوان آب آبیاری نیاز به بررسی فاکتورهایی مانند شوری خاک دارد. شوری خاک یکی از فاکتور های مهمی است که علاوه بر کاهش محصولات کشاورزی به تدریج سطح زیرکشت را کاهش میدهد. یکی از مشکلات عمده در رابطه با آبیاری در مناطق خشک و نیمه خشک، تجمع املاح در نیمرخ خاک میباشد. با توجه به محدودیت آب قابل دسترس برای کشاورزی، استفاده از آب های با کیفیت نامطلوب روز به روز در حال افزایش است. یکی از روشهای موثر در کاهش شوری خاک، آبشویی و مدیریت آبشویی میباشد. پژوهشهای زیادی در رابطه با آبشویی خاکهای آبیاری شده با پساب وجود ندارد. از این رو، ضرورت دارد که نیاز به آبشویی خاکها تحت تاثیر پساب بررسی شود. در این پژوهش اثر دو تیمار آب آبیاری شامل آب معمولی و پساب در سه سطح شوری 1، 3/5 و 6 دسیزیمنس بر متر و سه سطح آبشویی 10، 20 و 30 درصد بر ویژگی های شیمیایی زهآب و خاک در ستونهای آزمایشی خاک با بافت لومی شنی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان به صورت طرح آزمایشی فاکتوریل و با 3 تکرار اجرا شد. رسانایی الکتریکی و غلظت کاتیونهای زه آب و خاک هر دو تیمار آب آبیاری در ابتدا، وسط و انتهای دوره آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند. در شوری های 1 و 3/5 دسیزیمنس برمتر، رسانایی الکتریکی زه آب هر دو تیمار آب آبیاری برای اول، وسط و انتهای دوره آزمایش اختلاف معنیداری نداشتند. در شوری 6 دسی زیمنس بر متر، در سطوح آبشویی 10، 20 و 30 درصد، با رسیدن به انتهای دوره آزمایش، اختلاف رسانایی الکتریکی زه آب دو تیمار آب آبیاری معنیدار شد. در انتهای دوره آزمایش از عمق های 15، 30 و 45 سانتیمتری از سطح خاک نمونهبرداری انجام شد و ویژگی های شیمیایی نمونه های خاک با عصارهگیری مورد تجزیه قرار گرفت. در شوری های 1 و 3/5 دسی زیمنس بر متر، رسانایی الکتریکی خاک دو تیمار آب آبیاری در هیچ یک از سطوح آبشویی اختلاف معنی داری با یکدیگر نداشتند. در شوری 6 دسیزیمنس برمتر، در سطوح آبشویی 10 و 20 درصد، اختلاف رسانایی الکتریکی خاک دو تیمار آب آبیاری معنی دار بود ولی در سطح آبشویی 30 درصد این اختلاف معنی دار نبود. کاربرد پساب برای آبیاری نیازمند مدیریت درست می باشد تا از تجمع نمک در خاک جلوگیری شود.