نام پژوهشگر: روح‌الله دهقانی

تحلیل فراوانی داستان حضرت موسی علیه السلام در قرآن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه معارف اسلامی قم 1392
  روح الله دهقانی   محمدعلی مجدفقیهی

در قرآن کریم فرازهایی از سرگذشت و عملکرد اقوام پیشین بیان شده است که مهم ترین آنها، داستان موسی (ع) و بنی اسرائیل است. این داستان به جهت فراوانی و پر تکرار بودن آن از اهمیت بیشتری برخوردار است. پدیده تکرار از آغاز توجّه متکلّمان، ادیبان، مفسران، و دیگر دانشمندان اسلامی را به خود جلب کرده است و آنان در کتب ادبی، کلامی، تفسیری، و علوم قرآن کوشیده اند با پرداختن به گونه های مختلف تکرار در قرآن، به یافتن علّت و تبیین حکمت آن بپردازند. تکرار در قرآن وجوه مختلفی دارد امّا تکرار در قصّه موسی چنان برجسته است که هر خواننده آشنای این متن را به خود متوجه می سازد. پژوهش حاضر پس از مروری بر انواع، شیوه ها و علل تکرار، بر چگونگی انعکاس و تکرار داستان موسی (ع) در قرآن پرداخته است. تکمیل تصویرها، هماهنگی بخش های تکراری داستان با اهداف سوره، داشتن نکات بدیع در تکرار و تشابه بین موسی (ع) و پیامبر اسلام (ع) و همچنین رفتار پیروان آنها با ایشان به عنوان حکمت درونی و بیرونی فراوانی داستان موسی (ع) در قرآن یاد شده است. می توان گفت: اولاً تطبیق آیات مشابه (با عبارات مختلف) مربوط به دوران زندگی موسی (ع) با یکدیگر و ثانیاً تطبیق رفتار بنی اسرائیل و مسلمانان با پیامبران شان راز فراوانی داستان موسی (ع) در قرآن را مشخص می کند.