نام پژوهشگر: علی اسماعیلزاده کشکوئیه
سمیرا خسروی مسعود اسدی فوزی
آنالیز ژنتیکی صفات تولیدی در گوسفند کرمانی شامل وزن بدن، وزن پشم و میزان باروری با استفاده از3132 رکورد مربوط به 78 پدر و1163 مادر انجام شد. این رکوردها طی 22 سال از سال 1367تا 1389 جمع آوری شده بود. اثرات ثابت مورد استفاده برای آنالیز ژنتیکی صفات مورد بررسی شامل سن، جنس، نوع تولد، سال و فصل تولد، سال و فصل پشم چینی، سال و فصل زایش در مدل آنالیز ژنتیکی مورد بررسی گنجانده شد. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که در مدل مناسب برای آنالیز ژنتیکی صفات رشد لازم است علاوه بر اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم، اثرات ژنتیکی مادری نیز لحاظ شود. همچنین برای آنالیز ژنتیکی وزن پشم در پشم چینی های مختلف فقط اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم در مدل مربوطه گنجانده شود. در مدل آنالیز ژنتیکی میزان باروری در زایش های مختلف علاوه بر اثرات ژنتیکی افزایشی مستقیم باید اثرات ژنتیکی مادری و اثرات محیط دائمی مادری نیز لحاظ شوند. وراثت پذیری صفات رشد از تولد تا دوازده ماهگی به ترتیب 0/14، 0/33، 0/34، 0/12، 0/16 برآورد گردید. همچنین همبستگی ژنتیکی بین صفات رشد در دامنه (0/98و 0/78) برآورد شد. وراثت پذیری وزن پشم سال اول تا چهارم پشم چینی به ترتیب 0/27، 0/33، 0/31، 0/45 برآورد گردید. همچنین همبستگی ژنتیکی بین صفات رشد در دامنه (0/99 و 0/68) تخمین زده شد. این نتایج نشان می دهد که با انجام انتخاب میتوان این صفات را از نظر ژنتیکی بهبود بخشید. همچنین انجام انتخاب برای هر کدام از صفات ذکر شده موجب بهبود ژنتیکی سایر صفات نیز می شود. وراثت پذیری میزان باروری زایش اول تا سوم به ترتیب 0/08 ،0/10 ،0/09 برآورد گردید. بنابراین وراثت پذیری این صفات کم بوده و انتخاب مستقیم برای بهبود عملکرد میزان باروری درگوسفندکرمانی دارای کارایی بالایی نمی باشد. همبستگی ژنتیکی مطلوب (0/08، 0/87) بین صفات باروری برآوردگردید. این نتایج نشان می دهدکه انتخاب برمبنای باروری سال اول میتواند باروری در سنین بعدی را نیز افزایش دهد. بطور کلی صفات مورد بررسی طی سال های مختلف دارای روند ژنتیکی منظمی نمی باشد. این امر میتواند متأثر از تغییر ساختار داده ها در سال های مختلف و عدم وجود یک برنامه اصلاح نژادی مناسب و کارآمد باشد.