به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، تغییرات بیوشیمیایی و الگوی الکتروفورزی گیاه آفتابگردان تحت شرایط تنش خشکی، تعداد شش رقم آفتابگردان در دو شرایط آبیاری عادی و تنش خشکی در قالب طرح بلوک ها ی کامل تصادفی در سه تکرار در گلدان در شرایط گلخانه کشت داده شد. با بدست آوردن ظرفیت زراعی خاک گلدان آبیاری با توزین روزانه گلدان ها انجام گرفت. وقتی گیاهان رشد کرده و به مرحله 8 برگی رسیدند در گیاهانی که تحت تیمار تنش خشکی بودند ابتدا تنش 60 درصد و پس از آن تنش 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. صفات مورفولوژیکی در مرحله گلدهی کامل اندازه گیری شد و صفات مربوط به دانه بعد از برداشت بذر ارزیابی گردید. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها برای صفات ارتفاع بوته، عرض برگ، قطر طبق، وزن خشک اندام هوایی، وزن طبق و وزن صد دانه هم در شرایط آبیاری نرمال و هم در شرایط تنش خشکی اختلاف معنی دار وجود دارد. بر مبنای عملکرد ارقام در شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی، شاخص های کمّی مقاومت به خشکی محاسبه شدند. سه رقم c104، c100 و lr55 در هر دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی نسبت به بقیه ارقام رشد و عملکرد بهتری داشته اند. در گیاهان تحت تنش 60 درصد ژنوتیپ c100 بیشترین فعالیت آنزیمی را برای آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و گلوتاتیون ردوکتاز داشت. در گیاهان تحت تنش 40 درصد ژنوتیپ lr55 بیشترین فعالیت آنزیمی را برای آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز داشت. بر اساس یافته های این پژوهش مشخص شد که الگوی باندی ژنوتیپها در دو شرایط آبی متفاوت است. علت عمده این امر را می توان به تغییر در بیان ژنها و در نتیجه بروز آن در الگوی پروتئینها تحت دو شرایط مختلف آبی دانست، چرا که تنش خشکی به نحوی می تواند در کاهش یا افزایش بیان پروتئین ها موثر باشد.

کدو گیاهی علفی و یک ساله بوده در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر جهان می روید و منشأ آن اروپا و مناطق گرمسیر آمریکا می باشد. تاکنون آثار فارماکولوژیکی زیادی از قبیل خاصیت ضد باکتریایی، آنتی اکسیدانی، ضد سرطانی، پایین آورنده چربی خون، ضد سنگ مثانه و ضد دیابتی در مورد گونه-های مختلف کدو گزارش شده است. مطالعه تنوع فنوتیپی و ژنتیکی برای شناسایی ژنوتیپ های مشابه، به منظور حفظ، ارزشیابی و استفاده از ذخایر ژنتیکی قبل از شروع برنامه های اصلاحی بسیار حائز اهمیت است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، وراثت پذیری و تعیین روابط میان عملکرد و اجزای عملکرد، تجزیه همبستگی ها و پی بردن به آثار مستقیم و غیرمستقیم ویژگی های گوناگون بر عملکرد، تحقیقی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان نوشین شهر، واقع در آذربایجان غربی در سال 1392 اجراء گردید. ویژگی های مرفولوژیکی مربوط به میوه، بذر، برگ، گل، بوته و ویژگی های فیزیولوژیکی از قبیل فتوسنتز، tss و ph ژنوتیپ ها بررسی شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، اثر ژنوتیپ بر ویژگی های مورد بررسی، معنی دار بود. میانگین ویژگی ها نشان داد که، ژنوتیپ های مورد مطالعه دارای تنوع زیادی بودند. ژنوتیپ های مهاباد (آجیلی)، اخچلار (آجیلی)، زایه کندی (تنبل)، خوی (تنبل) و خوی (زینتی) بیشترین عملکرد بذر و میوه را به خود اختصاص داده بودند و کمترین عملکرد مربوط به ژنوتیپ های اشنویه (آجیلی)، وقاملوی علیا (آجیلی)، کوی حیران (آجیلی) و پیران شهر (زینتی) بود. اختلاف ناچیزی بین ضریب تنوع فنوتیپی و ژنتیکی وجود داشت. بالاترین ضریب تنوع ژنتیکی مربوط به عملکرد میوه و طول بوته مشاهده شد. اکثر ویژگی های موردبررسی دارای توارث پذیری متوسط و بالا داشتند، ویژگی های وزن میوه، عملکرد میوه و بذر و طول میوه به ترتیب بیش ترین بازده ژنتیکی مورد انتظار و ویژگی های شاخه دهی اولیه، طول، نسبت طول به عرض برگ، قطر میله پرچم و قطر و طول بساک کمترین بازده ژنتیکی موردنظر را دارا بودند. بر اساس نتایج تجزیه به مولفه های اصلی، هفت مولفه اصلی در مجموع 86/95 درصد از تغییرات کل را توجیه نمودند. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس تمام ویژگی های اندازه گیری شده، ژنوتیپ-ها را در حدود فاصله اقلیدسی پنچ به شش گروه اصلی تقسیم بندی کردند. نتایج حاصل از تجزیه بای-پلات با نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی و تجزیه کلاستر مطابقت داشت. ویژگی های تعداد میوه، وزن میوه، وزن صد دانه، عرض میوه، ضخامت بذر، طول بوته، طول میان گره، شاخه دهی اولیه،ph ، وزن بذر، طول دم میوه، طول کاسبرگ ماده و tss همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد میوه نشان دادند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که ویژگی های ph و طول میان گره بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد میوه را داشتند و ویژگی درصد کلروفیل بالاترین اثر غیرمستقیم را از طریق طول میان گره بر عملکرد کدو دارا بود.