نام پژوهشگر: محمدجواد شریف‌زاده

مفهوم شناسی برکت و جایگاه آن در اقتصاد اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی 1393
  مهرداد نجفی   عدنان لاجوردی

مقوله برکت یکی از پرکاربردترین مفاهیم اقتصادی در ادبیات دینی است که در حوزه های مختلفی به کار رفته است. از همین رو نیاز است تا هم تبیین جامعی از این مفهوم صورت گیرد و هم جایگاه این مفهوم در اقتصاد اسلامی تشریح گردد. در این پژوهش با روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و تحلیل اسنادی ابتدا با بررسی آیات قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام) و همچنین آثار و نظریات اندیشمندان مسلمان به تبیین مفهوم برکت پرداخته شده و در نتیجه مفهوم برکت معادل «ازدیاد کمّی و کیفی در رزق» در نظر گرفته شده است. در ادامه تحقیق عوامل ایجاد و از بین رفتن برکت بر اساس آیات و روایات احصاء گردیده است. همچنین در این تحقیق مشخص شده است که اعمال غیر اقتصادی انسان ها بر نتایجی که از فعالیت های اقتصادی شان حاصل می شود اثر مستقیم دارد و در میزان بهره مندی آنها از منافع مالی آن فعالیت ها موثر می باشد. در پایان نیز سعی شده تا جایگاه برکت در اقتصاد اسلامی تشریح گردد. برکت از چندین جهت می تواند در اقتصاد اسلامی مورد بررسی قرار گیرد که یکی از موارد مهم آن مقوله رشد اقتصادی است. برکت می تواند به عنوان عامل ایجاد «پیشرفت فنی» در نظریات جدید رشد اقتصادی مطرح گردد. بر این اساس برکت با ایجاد پیشرفت فنی باعث ارتقاء نرخ رشد اقتصادی در چارچوب نظریات جدید رشد اقتصادی می گردد.