نام پژوهشگر: ضیاءالدین نجفیان
ضیاءالدین نجفیان علیرضا هدایتی
نسل جدید شبکه های توزیع برق، شبکه هوشمند برق یا smart grid است. اتکای ما به انرژی برق و شبکه هوشمند برق برای مدیریت تولید، انتقال، توزیع و مصرف آن باعث شده که هر دو به دارایی مهم و حساس تبدیل شوند. قطع شدن تأمین قدرت برق پیامدها و تأثیرات اجتماعی گسترده ای دارد. بنابراین، امنیت شبکه هوشمند برق به مسئله ای مهم تبدیل شده است. ستون فقرات شبکه برق هوشمند شبکه ی ارتباطی آن هست که اجزای مختلف را به هم متصل می کند و امکان ارتباط دوجانبه را به آن ها می دهد. ویژگی های برتر این شبکه های چندوجهی و گسترده، آن ها را بیشتر در معرض حملات سایبری قرار می دهد. در این زمینه نگرانی های جدی از هک شدن تا حملات تروریستی به منظور جاسوسی تجاری وجود دارد. آسیب پذیری های سیستمی در شبکه هوشمند برق، به مهاجمین اجازه می دهد تا یک مرکز مدیریت کنترل را هک کنند و شرایط توزیع بار الکتریکی را دست کاری نمایند تا به تجهیزات آسیب وارد کنند، شبکه ی هوشمند برق را بی ثبات نمایند یا دسترسی به شبکه ارتباطی را مسدود کنند. این موضوع ازاین جهت دارای اهمیت است که در شبکه هوشمند برق، بیشتر سیستم ها نیازمند اطلاعات بهنگام هستند و هر نوع تأخیر و یا فقدان می تواند بر روی شبکه های قدرت الکتریکی تأثیرگذار باشد. حادثه های سایبری همچون استاکس نت، استفاده از سیستم های امنیت سایبری مبتنی بر تشخیص نفوذ یکپارچه، همچون یک سیستم تشخیص نفوذ خبره و هوشمند را به عنوان نیاز اصلی شبکه های هوشمند برق آینده برای مقابله با خرابکاری های آگاهانه و خسارات غیر عمدی ضروری کرده است. چالش های اساسی که سیستم تشخیص نفوذ در زیرساخت ارتباطی شبکه برق هوشمند با آن مواجه است، حساسیت بالای شبکه و بزرگی شبکه ازلحاظ جغرافیایی و تنوع فناوری های مورداستفاده است. هدف نهایی در این پایان نامه، دست یابی به راهکاری به منظور تأمین امنیت شبکه هوشمند برق با استفاده از تشخیص نفوذ بلادرنگ مبتنی بر مشارکت عامل در شبکه ارتباطی بوده است. مهم ترین نوآوری این تحقیق ارائه راهکار تشخیص نفوذی است که تمرکز آن بر ویژگی ها شبکه ارتباطی شبکه برق هوشمند است و باهدف رفع چالش های اساسی تشخیص نفوذ در زیرساخت ارتباطی شبکه برق هوشمند طراحی شده است. نتایج حاصله نشان داده است که استفاده از روش های ترکیبی تشخیص نفوذ و مناسب سازی آن ها برای دقت و سرعت بیشتر، می تواند به فرآیند تشخیص نفوذ سریع و دقیق تر در شبکه برق هوشمند کمک کند، از طرف دیگر استفاده از راهکارهای توزیع شده، مانند سیستم های چند عامله، جهت ایجاد یک سیستم تشخیص نفوذ مقیاس پذیر و انعطاف پذیر در شبکه های ارتباطی وسیع و ناهمگون شبکه برق هوشمند را اجتناب ناپذیر کرده است.