نام پژوهشگر: مرجان سادات عربزاده حسینی
مرجان سادات عرب زاده حسینی مریم صالحی نیا
روایت شناسی که یکی از نظریه های پرکاربرد در پژوهش های ادبی معاصر به شمار می رود با نمایشنامه به عنوان یکی از ژانرهای سه گانه ی ارسطویی ادبیّات پیوند نزدیکی دارد و از میان متون ادبی کلاسیک، ظرفیّت نمایشی قابل ملاحظه ی لیلی و مجنون، باعث جلب نظر نمایشنامه نویسان شده است. این پژوهش به تحلیل و تطبیق روایت در دو نمایشنامه ی لیلی و مجنون پری صابری در ادبیّات فارسی و مجنون لیلی احمد شوقی در ادبیّات عربی می پردازد. به این منظور، نگارنده از میان عناصر متنوّع مطرح در روایت شناسی، چهار الگوی ترامتنیّت، زمان، کنش و کانونی سازی را که در بررسی متون نمایشی نیز مورد توجّه متخصّصان تئاتر قرار می گیرند، برگزیده و افزون بر آن در کنار زمان به شیوه ی برش نمایشنامه و در دل کانونی سازی به مسأله ی راوی نیز اشاره کرده است. در جستار حاضر، پس از تحلیل مبانی نظری تحقیق در فصل اوّل، در فصل دوم مسیر پیموده شده ی نمایشنامه نویسی فارسی و عربی و کارنامه ی نمایشی پری صابری و احمد شوقی بررسی شده و در فصل سوم با بررسی روایت شناسانه ی نمایشنامه های لیلی و مجنون و مجنون لیلی، اختلاف این دو اثر در چهار عنصر اساسی ساختار روایت برجسته شده و سرانجام در تحلیل نتیجه ی تحقیق، تفاوت های روایی قابل ملاحظه ای که میان آثار مذکور وجود دارد، با تفاوت فرهنگ و ادبیّات فارسی و عربی، تفاوت اصول نمایشنامه نویسی در این دو زبان، جنسیّت نویسندگان و بیش از همه ایدئولوژی و هدف نهایی آنان از نگارش نمایشنامه براساس داستان عاشقانه ی لیلی و مجنون مرتبط دانسته شده است.