کاربرد کودهای آلی مخصوصا باکتری های محرک رشد و نانوکودها به جای مصرف کودهای شیمیایی از مهمترین راهبردهای تغذیه ای در مدیریت پایدار بوم نظام های کشاورزی می باشد. با این هدف، به منظور بررسی اثر کود دامی، کودهای بیولوژیک (ازتوبارور1 و فسفربارور2) وکود نانوکلات های آهن و پتاسیم بر خصوصیات کمی و کیفی سورگوم علوفه ای، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل: فاکتور اول کود دامی در دو سطح (مصرف و عدم مصرف)، فاکتور دوم کود بیولوژیک در چهار سطح (شاهد، ازتوبارور1، فسفر بارور2، ازتوبارور1+فسفر بارور2) و فاکتور سوم نانوکلات ها در چهار سطح (شاهد، نانوکلات آهن، نانوکلات پتاسیم، نانوکلات آهن+ نانوکلات پتاسیم) بود. تمامی تیمارها به صورت خاک مصرف در 96گلدان در شرایط گلخانه ای انجام گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی تحت تاثیر تیمارهای مختلف قرار گرفت، به طوری که ارتفاع بوته، فاصله میان گره ها و تعداد برگ ها در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری نشان داد و بالاترین مقدار آنها در تیمار تلفیقی از مصرف کود دامی به همراه نانوکلات ترکیبی (نانوکلات آهن+نانوکلات پتاسیم) به دست آمد. وزن تر و وزن خشک ریشه بیشتر تحت تاثیر نانوکلات ها قرار گرفت و بالاترین میزان آن در تیمار نانوکلات ترکیبی به دست آمد. وزن تر و وزن خشک کل، وزن تر اندام هوایی و وزن خشک اندام هوایی در تیمارهای مختلف اختلاف معنی داری نشان داد در صورتی که بالاترین مقدار آنها در تیمار تلفیقی از مصرف کود دامی به همراه کودهای بیولوژیک ترکیبی (ازتوبارور1+فسفر بارور2) به دست آمد. علاوه بر این، بالاترین میزان کلروفیلa (59/1 میلی گرم بر گرم)، کلروفیلb (31/5)، کارتنوئید (24/2) و کربوهیدرات(07/3) نیز تحت تاثیر تیمارهای مصرفی قرار گرفت و بالاترین میزان آنها در تیمارهای تلفیقی یعنی کودهای بیولوژیک ترکیبی (ازتوبارور1+فسفر بارور2) به همراه نانوکلات ترکیبی (نانوکلات آهن+نانوکلات پتاسیم) به دست آمد. تمامی صفات مورد بررسی که تحت تاثیر تیمارها مصرفی قرار گرفته اند با تیمار شاهد و مصرف انفرادی کودها اختلاف معنی داری نشان دادند. علاوه بر این درصد عناصر غدایی موجود در اندام هوایی که در این تحقیق میزان آهن، پتاسیم و فسفر اندازه گیری شده است تحت تاثیر تیمارهای تلفیقی قرار گرفتند. به طورکلی به نظر میرسد که کاربرد تلفیقی کودها با افزایش جذب عناصر غذایی باعث بهبود خصوصیات مورفولوژیک و زراعی در سورگوم می شوذ، که این امر می تواند در نائل شدن به اهداف کشاورزی پایدار سودمند باشد.