نام پژوهشگر: صفورا فدایی زاده

زمینه های پیدایش می عرفانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده ادبیات 1388
  صفورا فدایی زاده   محمود درگاهی

پیش از اسلام باده و باده خواری در میان جشن¬ها و آیین¬های دینی و ملی ایرانیان مرسوم بوده است.اما با ظهور اسلام و تحریم باده در قرآن این رسم مذموم می¬شود و زشت ترین گناهان به شمار می آید.در این پایان نامه سعی شده است با بررسی عوامل ورود مضمون شراب در شعر فارسی مشخص شود که اجتماع و فرهنگ گذشته ایران اقتضای سرودن اشعار خمریه را داشته اشت. اغلب صاحب نظران بر این باورند که خمریه سرایی فارسی متأثر از خمریه سرایی عرب است اما این تحقیق نشان می دهد که خمریه سرایی عرب متأثر از ارتباط و آشنایی مستقیم اعراب با فرهنگ ایرانی است.از آنجا که حیات شعری شاعران پیوند نزدیکی با اوضاع سیاسی و اجتماعی روزگارشان دارد گسترش بیش از پیش اسلام در ایران درقرون چهارم و پنجم فضای ادبی ایران را برای تغییر سبک آماده می کند.تمایل عارفان به استفاده از زبان شعر در بیان مفاهیم عارفانه و بهره گیری آنها از زبان شعر درباری سبب می شود که به مرور الفاظ و اصطلاحات خمریه وارد ادب عرفانی شود و از این رهگذر معانی بلند عرفانی در قالب الفاظ و اصطلاحات اشعار خمری بیان می شود و آمیختگی لفظ باده حقیقی و باده عرفانی در شعر به حدی می رسد که تفکیک معانی مجازی و حقیقی این الفاظ تنها با شناخت و درک معانی تعبیرات عرفانی میسر میشود.