نام پژوهشگر: مهسا مظلوم
مهسا مظلوم سرالله گالشی
به منظور بررسی اثر دوره غرقابی و مقادیر مختلف فسفر و پتاسیم بر تثبیت زیستی نیتروژن در مرحله رویشی (v4) گیاه سویا رقم دی¬پی¬ایکس (کتول) آزمایشی به¬صورت گلدانی در سال 1392 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل: 1) تلقیح با باکتری (brad¬yrhizobium japonicum) و عدم تلقیح با باکتری، 2) ترکیب مقادیر مختلف فسفر و پتاسیم (سطح اول: بدون مصرف کود، سطح دوم: 200 میلی¬گرم فسفر و 150 میلی¬گرم پتاسیم در گلدان، سطح سوم: 300 میلی¬گرم فسفر و 300 میلی-گرم پتاسیم در گلدان) و 3) طول دوره¬های غرقابی (0، 5، 10، 15روز) بود. نتایج نشان داد میزان فعالیت پراکسیداز با اعمال تنش غرقابی ابتدا به مدت 5 و10 روز غرقاب افزایش و در تیمار 15 روز غرقابی کاهش یافت. در بین تیمار¬های آزمایش، کمترین فعالیت آنزیم پراکسیداز در شرایط عدم تلقیح، عدم مصرف کود و صفر روز غرقاب (5/78 نانو مول بر دقیقه بر گرم در بافت تر) و بیشترین فعالیت (488 نانو مول بر گرم در بافت تر) در شرایط تلقیح با باکتری در سطح سوم کودی و 10 روز غرقاب مشاهده گردید. آنزیم کاتالاز نیز با افزایش مدت تنش غرقاب در تمامی تیمار¬ها کاهش یافت. بیشترین آنزیم کاتالاز (1600 نانو مول بر دقیقه بر گرم در بافت تر) را تیمار تلقیح با باکتری در سطح کودی سوم و 15 روز غرقاب داشته است. با افزایش مدت غرقابی غلظت فسفر و پتاسیم در دانه و برگ و اندام غیربرگ (غلاف و ساقه) گیاه سویا روند کاهشی نشان داد اما در تیمار تلقیح در سطح کودی سوم با شیب کمتری نسبت به دیگر تیمار¬ها کاهش صورت گرفت. حداکثر عملکرد دانه (22/43 گرم در بوته) در تیمار تلقیح در سطح کودی سوم و صفر روز غرقاب و کمترین آن (13/31 گرم در بوته) در تیمار عدم تلقیح در سطح کودی اول و 15 روز غرقاب به¬دست آمد. میزان تثبیت زیستی نیتروژن (bnf) در گیاه با افزایش مدت دوره¬های غرقابی رو به کاهش گذاشت اما با افزایش سطوح تغذیه¬ای میزان نیتروژن تثبیت شده در گیاه کمتر تحت تاثیر قرار گرفت. بیشترین تثبیت زیستی نیتروژن در سطح کودی سوم بدون غرقاب (280 میلی¬گرم در بوته) و کمترین آن در سطح کودی اول و 15 روز غرقاب (5/94 میلی¬گرم در بوته) مشاهده شد.