نام پژوهشگر: مژگان فلاحی

بررسی سندی و محتوایی روایات اسرائیلی سوره ی اعراف در تفسیر جامع البیان طبری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1393
  مژگان فلاحی   سیفعلی زاهدی فر

یکی از مسائل حائز اهمیت در فرهنگ اسلامی، موضوع اسرائیلیات است. اسرائیلیات به قصص و خرافاتی گفته می¬شود که از مصدر یهودی و نصرانی وارد تفسیر و منابع روایی اسلامی شده است. از مهم ترین علل نفوذ اسرائیلیات می توان به شباهت و ایجاز داستان های قرآن و در مقابل، تفصیل کتب اهل کتاب و علاقه ی مسلمانان به جزئیات داستان¬های قرآنی اشاره نمود، که توسط افراد تازه مسلمانِ اهل کتاب ازجمله: تمیم داری، کعب الاحبار، وهب بن منبه وارد منابع اسلامی شده¬اند. تفاسیر اسلامی در مواجهه با اسرائیلیات مواضع مختلفی را اتخاذ کرده اند. برخی تنها آنها را نقل کرده و از نقد و بررسی خودداری کرده اند، برخی سند این روایات را آورده¬اند ولی به جز موارد اندک، به نقد آنها نپرداخته اند و برخی نیز پس از نقل آنها به نقدشان پرداخته¬اند. طبری در تفسیر خود انبوهی از روایات اسرائیلی را از طریق افرادی چون وهب بن منبه، ابن جریج و سدی نقل نموده که بیشتر در زمینه قصص و تاریخ انبیاء می باشد، در این نوشتار روایات موجود در تفسیر طبری و به طور مشخص در سوره اعراف، باتوجه به معیارهای نقد محتوایی احادیث، مورد بررسی قرار گرفته است.