نام پژوهشگر: محسن جاپلقی

تحلیل و پیش بینی فرآیند تغییر پوشش و الگوی سیمای سرزمین استان لرستان در محیط lcm
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ملایر - دانشکده محیط زیست 1393
  محسن جاپلقی   مهدی غلامعلی فرد

استان لرستان یکی از رویشگاه های عمدة جنگل های زاگرس است که در دهه های اخیر بر اثر فعالیت های انسانی دستخوش تغییرات مخربی گردیده که این تغییرات سیمای این استان را تغییر داده اند؛ در بررسی این تغییرات از نقشه های پوشش سرزمین حاصل از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای لندست مربوط به سنجنده های tm، etm+ و oli متعلق به سال های 1989، 2000 و 2013 به عنوان ورودی مدل ساز تغییر سرزمین (lcm) برای تحلیل و نیز پیش بینی تغییرات پوشش سرزمین در سال های 2020، 2030، 2040 و 2050 استفاده شد و از نتایج به دست آمده در بررسی تغییرات الگو و فرآیندهای تغییر سیمای سرزمین استفاده گردید. 5 سنجة الگوی سیمای سرزمین شامل آنتروپی نرمال شده، تراکم حاشیه، مساحت لکه، فشردگی لکه و غنای نسبی در کمی سازی الگوی سیمای سرزمین استفاده شد و وقوع 10 فرآیند تغییر شامل حذف، تجمع، دوتکه شدن، ایجاد، کاهش اندازه، سوراخ شدگی، تغییر جهت، تغییر شکل، گستردگی و تکه تکه شدن لکه ها مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج به دست آمده از سال 1989 تا 2013 حدود 7/5166 کیلومتر مربع از جنگل های زاگرس لرستان با نرخ جنگل زدایی 68/1 درصد در سال نابود شده و وسعت مناطق مسکونی به میزان 71/47 کیلومتر مربع افزایش یافته است. بر اساس سناریوی تاریخی و ادامۀ همین روند از سال 2013 تا 2050 حدود 66/4304 کیلومتر مربع از جنگل ها با نرخ 52/1 درصد در سال نابود خواهد شد و وسعت مناطق مسکونی به میزان 1/244 کیلومتر مربع افزایش خواهد یافت. نتایج بررسی سیمای سرزمین لرستان طی سال های 1989 تا 2050 نشان داد که آنتروپی نرمال سازی شده بین 001895/0 تا 45326/0، غنای نسبی بین 12/11 تا 89/22 درصد، تراکم حاشیه بین 002/0 تا 44/0 متر بر هکتار، مساحت لکه ها بین 04/92 تا 7/193171 هکتار و فشردگی لکه بین 006/0 تا 568/0 لکه در 100 هکتار می باشد. همچنین از 10 فرآیند تغییر سیمای سرزمین مورد بررسی 6 فرآیند تغییر جهت، توسعه، حذف، تجمع، ایجاد و دوتکه شدن در لرستان رخ داده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر می تواند در سیاست گذاری های دولت در زمینۀ منابع طبیعی و محیط زیست و نیز اتخاذ تمهیدات مدیریتی همچون ایجاد قرق در مناطق تخریب یافته و در معرض تخریب مورد استفاده قرار گیرد.