بازارهای سنتی ایران به عنوان بخشی قابل تأمل از میراث فرهنگ دیرپای ایرانی، از دیر باز به عنوان یک نهاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایفای نقش کرده اند، و به درستی یک میراث فرهنگی زنده محسوب می شوند. این موضوع در رابطه با بازار سنتی شهر مراغه نیز صادق است. بافت قدیم بازار شهر مراغه جایگاه بسیاری از سراهای تاریخی باقی مانده از دوره ی قاجار است و یکی از این بناهای ارزشمند، سرای تاریخی خواجه ملکم میباشد. این پایان نامه بر آن است تا علاوه بر معرفی بنا، آسیب شناسی و ارائه ی طرح مرمت اصولی به احیای این بنای ارزشمند، با توجه به قابلیت های فضایی و کالبدی و با تعریف کاربری صحیح و در خور بنای مورد نظر بپردازد، تا از این طریق علاوه بر رفع نیاز های جامعه و تغییر دیدگاه ساکنین بافت نسبت به بناهای قدیمی، موجبات حفاظت از بنا را نیز فراهم آورد. نتایج این پایان نامه، نشان دهنده ی این امر می باشد، که این بنا و بافت تاریخی ارزشمندش دارای ویژگی ها و پتانسیل های زیادی جهت احیا و معاصر سازی، با رعایت اصول حفاظتی می باشد .روش تحقیق این رساله از جهت هدف: کاربردی و از جهت روش: توصیفی، تحلیلی و تطبیقی و روش گردآوری داده ها: کتابخانه ای و میدانی و روش تجزیه و تحلیل: کیفی می باشد.