به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی علوفه یونجه چند ساله در کشت مخلوط افزایشی با رازیانه در سیستم های مختلف کوددهی، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کرت های اصلی در برگیرنده سطوح مختلف کودی در چهار سطح کنترل (عدم کوددهی)، کود زیستی (نیتروکسین و فسفات بارور 2)، کود زیستی+ 50% کود شیمیایی سوپر فسفات تریپل، کود شیمیایی (سوپرفسفات تریپل) و کرت های فرعی در برگیرنده ترکیب های کشت یونجه خالص، رازیانه خالص، یونجه+ 50% رازیانه و یونجه+ 100% رازیانه بودند. نتایج نشان داد که در نظام های مختلف کوددهی، بیشترین عملکرد یونجه (23/3604 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع (21/51 سانتی متر)، شاخه گل دهنده (6/6 در بوته)، گره ساقه (58/15 در بوته)، dmd (12/59%) و wsc (6/21%) با دریافت کود زیستی+ 50% شیمیایی به دست آمد. بیشترین عملکرد رازیانه (38/1981 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع (32/53 سانتی متر)، چتر مرکب (51/4 در بوته) گره ساقه (87/6 در بوته) و عملکرد اسانس (16/32 لیتر در هکتار) با دریافت کود زیستی+ 50% شیمیایی به دست آمد. بیشترین عملکرد (05/2934 کیلوگرم در هکتار) و ارتفاع (11/44 سانتی متر) یونجه، adf (24/42%) و ndf (22/51%) از ترکیب یونجه+ 100% رازیانه به دست آمد. بیشترین عملکرد رازیانه (18/2333 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (13/35 لیتر در هکتار) از رازیانه خالص به دست آمد.

به منظور مطالعه اثر کود فسفره (در قالب کود دامی)، باکتری های تسهیل کننده جذب فسفر و تراکم کاشت بر روی تولید بذر یونجه چند ساله (رقم نیکشهری) آزمایشی به صورت طرح کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1386 انجام شد. عامل فسفر در 4 سطح (0، 30، 60 و 90 کیلوگرم فسفر در هکتار) در کرت های اصلی، باکتری های تسهیل کننده جذب فسفر (سودوموناس) در 3 سطح (بدون باکتری، باکتری سویه شماره 9 و باکتری سویه شماره 41) در کرت های فرعی و عامل تراکم کاشت در 3 سطح (2، 6 و 10 کیلوگرم در هکتار) در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند. بعد از مرحله تشکیل بذر و تکمیل رشد فیزیولوژی گیاهان صفات عملکرد بذر، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد علوفه خشک، تعداد غلاف در بوته و … اندازه گیری شد. تیمارهای 60 و 90 کیلوگرم فسفر در هکتار بیشترین مقدار وزن هزار دانه و عملکرد علوفه خشک را تولید نمودند ولی با توجه به عدم وجود تفاوت معنی دار بین این دو تیمار به نظر می رسد که به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی تیمار 60 کیلوگرم فسفر در هکتار از این لحاظ حائز اهمیت بیشتری می باشد. استفاده از باکتری های b 41 در خصوص صفات عملکرد بذر، وزن هزار دانه و عملکرد علوفه خشک از کارایی بیشتری نسبت به باکتری b 9 برخوردار بود. شایان ذکر است که باکتری b41 در شرایط کمبود فسفر در خاک از کارایی بهتری نسبت به b9 برخوردار می باشد. علی رغم اینکه تفاوت معنی داری به لحاظ وزن هزاردانه بین دو تیمار d 6 و d 10 مشاهده نگردید مقدار بذر تولیدی در تیمار d6 به طور معنی داری بیشتر از d10 بود. این مسئله علی رغم وجود شاخص برداشت بیشتر در d10 نسبت به d6 همچنان d6 را به عنوان تیمار برتر حفظ می نماید زیرا ضمن تولید مجموعه عملکرد بذر بیشتر این تیمار علوفه خشک تولیدی در آن نیز بهتر از d10 بود به همین لحاظ به نظر می رسد که از دیدگاه اقتصادی بهتر است از تیمار d6 به عنوان تراکم بهینه برای تولید بذر استفاده گردد. بنابراین با توجه به مجموعه صفات اندازه گیری شده و تیمارهای اعمال شده در این پروژه به نظر می رسد که استفاده از مجموعه تیمارهای d6، b41 و p 60 می تواند اهداف طرح را در تامین عملکرد بذر، علوفه خشک و همچنین بذر هزار دانه یونجه تامین نماید.

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف کود ازته بر عملکرد و کیفیت سلولزی سه رقم سورگوم علوفه ای بنامهای اسپیدفید، جامبو و یک توده محلی بنام سیه زن سبزواری در چهار سطح ازت 0، 50، 75 و 100 کیلوگرم ازت در هکتار مورد مقایسه قرار گرفت . در طول دوره رشد زمان ساقه رفتن و ظهور خوشه و همچنین هنگام برداشت علوفه خصوصیاتی از قبیل ارتفاع، وزن خشک ساقه و برگ ، تعداد پنجه ثبت گردید. در طی چند مرحله برای محاسبه شاخصهای رشد وزن خشک کل و سطح برگ نیز اندازه گیری شد. پس از برداشت علوفه ابتدا هریک از اجزا عملکرد تعیین و خصوصیات کیفی علوفه خشک از قبیل درصد پروتئین خام، فیبر خام، درصد خاکستر و مقدار اسیدیته (ph) اندازه گیری شد. بعلاوه بمنظور تعیین تاثیر شرایط تخمیر بر کیفیت سیلو، قسمتی از علوفه برداشت شده خرد و سیلو گردید و سپس خصوصیات کیفی آن اندازه گیری شد. بیشترین عملکرد ماده خشک علوفه و سیلو، ارتفاع و نیز بیشترین میزان تولید برگ و ساقه در سطح ازت 100 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. در صورتیکه ازت اثر معنی داری بر مقدار وزن خشک خوشه، تعداد پنجه و نسبت برگ به ساقه نداشت . در بین ارقام مورد مطالعه رقم جامبو بیشترین عملکرد ماده خشک علوفه و سیلو را به ترتیب با 14 و 13/4 تن در هکتار بدست آورد. ارقام از لحاظ درصد پروتئین، عملکرد پروتئین، فیبر خام و درصد خاکستر تفاوت معنی داری با هم داشتند. توده محلی بیشترین درصد پروتئین و رقم اسپیدفید بیشترین عملکرد پروتئین خام و فیبر خام را داشتند. ازت تاثیر معنی داری بر روی درصد ماده خشک ، پروتئین و فیبر خام و مقدار اسیدیته نداشت . در اثر سیلو کردن مقادیر درصد پروتئین خام، عملکرد پروتئین خام و فیبر خام و خاکستر هریک از ارقام افزایش یافت و نتایج مشابه خصوصیات علوفه خشک شده بود.