قالب مثنوی یکی از قالب های شعر فارسی است که از همان دوره ی اولیه ی شعر فارسی مورد توجه شاعران قرار گرفت و با توجه به آزادی ای که قافیه در این قالب به شاعر می دهد منظومه های بلند با مضامینی متنوع همچون حماسه، داستان های عاشقانه، عرفان، مباحث اخلاقی و ... . در این قالب به نظم درآمد و در هر حوزه شاهکاری خلق شد که سال ها شعرا هنر خود را در تقلید هنرمندانه از آنها نشان می دادند. این قالب تا دوره ی مشروطه در شعر فارسی حضوری برجسته داشت امّا پس از مشروطه و با رواج شعر نو به حاشیه رفت. با وقوع انقلاب در سال 1357 و به دنبال آن جنگ تحمیلی که ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را تحت تأثیر قرار داد شعر و به تبع آن مثنوی نیز دگرگونی هایی را در خود تجربه کرد. مهمترین این دگرگونی ها در حوزه ی محتوا، زبان، صور خیال، وزن، ردیف و قافیه مشهود است. این پایان نامه بر آن است تا به بررسی قالب مثنوی در پنجاه سال اخیر و به ویژه دوره ی انقلاب بپردازد و نوآوری ها و تحولات را در حوزه های یاد شده روشن سازد.