نام پژوهشگر: معصومه عباسی فرد

بررسی تطبیقی غزل های سعدی شیرازی و غزل های کمال خجندی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  معصومه عباسی فرد   محمد حسین کرمی

یکی از قالب های شعری بسیار مهم در طول تاریخ شعر فارسی برای بیان مضامین مختلف از جمله مضمون های عارفانه و عاشقانه قالب شعری، غزل است، که پس از گذراندن دگرگونی های بسیار در قرن هفتم به اوج اعتلای خود رسیده است. سعدی یکی از بزرگترین شاعران غزل سرای فارسی و بنیان گذار مدرسه ی بزرگی در غزل سرایی در قرن هفتم هجری است که پس از وی شاعران زیادی شاگردان شیوه ی غزل سرایی وی شدند؛ به ویژه شاعران غزل سرای قرن هشتم از جمله حافظ شیرازی، خواجوی کرمانی، عماد فقیه، کمال خجندی و... .از وی تأثیر به سزایی پذیرفتند. از موفق ترین شاگردان این مدرسه ، کمال الدین مسعود خجندی معروف به «کمال خجندی » و متخلص به «کمال» شاعر و عارف بزرگ قرن هشتم و از معاصران حافظ شیرازی است. در این پژوهش غزل های «کمال خجندی» با غزل های «سعدی» مقایسه و تطبیق شده اند. از اهداف مهم این تحقیق بررسی شیوه های تأثیر پذیری کمال از سعدی است. و از مهم ترین نتایج به دست آمده ی این پژوهش این است که تأثیرپذیری های کمال خجندی از غزل سعدی در حوزه های گوناگون؛ مضامین و محتوا، ساختار کلام، ترکیب ها و عبارات، موسیقی کلام، وزن و قافیه و ردیف فراوان است. یافته های این پایان نامه در هفت فصل به شرح زیر فراهم شده است: در فصل اول، به طرح مباحث کلّی تحقیق شامل: مقدمه، اهمیت، هدف، پیشینه و روش تحقیق پرداخته شده است؛ فصل دوم به معرفی کمال الدین خجندی اختصاص یافته و براساس منابع معتبر در مورد زندگانی و شرح اوضاع و احوال او سخن به میان آمده است. در فصل سوم به مشترکات موسیقایی (وزن، قافیه و ردیف) در غزل های سعدی وکمال خجندی پرداخته شده است. در فصل چهارم و پنجم به مقایسه ی مضامین، واژگان، ساختار کلام و ترکیبات و تعابیر سعدی وکمال خجندی پرداخته ایم. فصل ششم به بررسی عناصر بدیعی و بیانی مشترک در غزل های سعدی و کمال خجندی اختصاص داده شده است و در فصل هفتم نتایج حاصل از این پژوهش فراهم آمده است.